Hμερίδα «Ευρωπαϊκά Νησιά: προοπτικές ανάπτυξης στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής μετά το 2013»
Με στόχο να βάλει τα νησιά του Βορείου Αιγαίου στο χάρτη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνοχής, η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, διοργανώνει σήμερα Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου, στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Χίο, ημερίδα με θέμα «Ευρωπαϊκά Νησιά: προοπτικές ανάπτυξης στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής μετά το 2013».
Στο χαιρετισμό της, η Γενική Γραμματέας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου κ. Σοφία Θεολογίτου, αναφέρθηκε σ’ αυτή την πρωτοβουλία τονίζοντας ότι ο κυριότερος στόχος διοργάνωσής της είναι να αναδείξει και να προωθήσει τα θέματα που άπτονται των νησιωτικών περιφερειών στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων της επόμενης προγραμματικής περιόδου, μετά το 2013.
Στην ημερίδα συμμετέχουν ο Υφυπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Παναγιώτης Ρήγας, η Υφυπουργός Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας κ. Ελπίδα Τσουρή, ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Δημήτρης Χαλκιώτης, οι Ευρωβουλευτές, του ΠΑΣΟΚ κ. Κρίτων Αρσένης, του ΚΚΕ κ. Γιώργος Τούσσας, των Οικολόγων Πράσινων κ. Μιχάλης Τρεμόπουλος, ο Νομάρχης Χίου και νεοεκλεγμένος Δήμαρχος Χίου κ. Πολύδωρος Λαμπρινούδης, ο πρόεδρος της ΤΕΔΚ Χίου, Δήμαρχος Ομηρούπολης Γιάννης Μαλαφής, ο Δήμαρχος Μαστιχοχωρίων κ. Ηλίας Κλεισσάς, ο Δήμαρχος Καμποχώρων Μανώλης Κράκαρης, ο Δήμαρχος Ιωνίας κ. Παναγιώτης Καμίτσης, ο Δήμαρχος Οινουσσών Ευάγγελος Αγγελάκος, ο νεοεκλεγμένος Δήμαρχος Λέσβου κ. Δημήτρης Βουνάτσος, ο Αντιπρόεδρος του Δικτύου Νησιωτικών Επιμελητηρίων της Ευρωπαικής Ένωσης κ. Γιώργος Μπενέτος, ο Πρόεδρος του Επιμελητηριακού Ομίλου Ανάπτυξης Ελληνικών Νησιών και νεοεκλεγμένος Αντιπεριφερειάρχης Σάμου κ. Θεμιστοκλής Παπαθεοφάνους, ο νεοεκλεγμένος Αντιπεριφερειάρχης Χίου κ. Κώστας Γανιάρης, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Πάρις Τσάρτας, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χίου κ. Αντώνης Ζαννίκος, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπρόσωποι της Κύπρου, της Ισπανίας, του Δικτύου Νησιωτικών Περιφερειών της Ευρώπης και του Δικτύου Νησιωτικών Επιμελητηρίων της Ευρώπης, καθηγητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και άλλοι αυτοδιοικητικοί και παραγωγικοί φορείς.
Στον χαιρετισμό της, η Γενική Γραμματέας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου κ. Σοφία Θεολογίτου επεσήμανε ότι «Το Βόρειο Αιγαίο αποτελεί το ανατολικότερο σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά μιας νησιωτικής περιφέρειας, όπως δυσκολία επικοινωνίας με την ηπειρωτική Ελλάδα, συνακόλουθα χαμηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας του παραγωγικού της ιστού, συγκριτικά χαμηλό βαθμό τεχνολογικής εξειδίκευσης και άλλα. Ταυτόχρονα βέβαια, διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα που την καθιστούν μοναδικό τόπο για να ζει κανείς, όπως είναι το φυσικό και το ανθρωπογενές της περιβάλλον, τα τοπικά προϊόντα και ο πολιτισμός της».
Σχετικά με τις δράσεις που θα πρέπει να ληφθούν άμεσα η κ. Θεολογίτου τόνισε ότι: «Σήμερα, πιο επιτακτικά παρά ποτέ, μπαίνει στο τραπέζι της συζήτησης για την ανάπτυξη, το ζήτημα της νησιωτικότητας. Αυτό το θέμα βέβαια αναδεικνύεται ως σημαντικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για πολλούς λόγους. Από την μια πλευρά, γιατί η στρατηγική της Λισσαβόνας φαίνεται ότι δεν μπορεί να απαντήσει με ικανοποιητικό τρόπο στα καίρια ζητήματα του ευρωπαϊκού χώρου, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης όπως οι σημερινές, από την άλλη γιατί η αντιμετώπιση του ζητήματος της ανάπτυξης τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε εθνικό, έως σήμερα, ερμηνεύεται σχεδόν αποκλειστικά με μακροοικονομικούς όρους και αυτό πλέον φαίνεται να είναι ξεπερασμένο. Πόσο μάλλον για την χώρα μας, όπου η μέτρηση του κατακεφαλήν ΑΕΠ ως βασικού δείκτη ανάπτυξης, οδηγεί με εντατικοποίηση αντί για άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων. Συνεπώς, ο επαναπροσδιορισμός των αρχών της συνθήκης της Λισσαβόνας και ο καθορισμός και άλλων κριτηρίων ως βασικών για την ανάπτυξη, είναι βασικά ζητούμενα τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε εθνικό και τοπικό. Πρέπει, λοιπόν, σήμερα να βάλουμε με επιμονή, εκτός από την οικονομική και κοινωνική συνοχή, επίσης και την έννοια της χωρικής συνοχής, ιδιαίτερα εμείς οι νησιώτες».
Σ’ ότι αφορά στο ζήτημα των χρηματοδοτικών εργαλείων για την ανάπτυξη, της φιλοσοφίας και του περιεχομένου τους, η κ. Θεολογίτου τόνισε ότι «Τα διαρθρωτικά ταμεία, όπως καλά γνωρίζετε, υπηρετούν σε μεγάλο βαθμό τα εθνικά προγράμματα των κρατών μελών. Εμείς, εδώ στην Ελλάδα, εφαρμόζουμε ένα αναπτυξιακό πρόγραμμα για τα έτη 2007 έως 2013 με την συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμπληρώνουμε το πλαίσιο ανάπτυξής μας και με τις παρεμβάσεις του Γεωργικού Ταμείου και του ταμείου Αλιείας. Τα δύο αυτά ταμεία θα μπορούσαν να αποτελέσουν, επίσης, διαρθρωτικά ταμεία, και, κατά την γνώμη μου, αυτή τη συζήτηση θα πρέπει να την ανοίξουμε, μιας που η έννοια της χωρικής συνοχής υπηρετείται πιο αποτελεσματικά για τις νησιωτικές περιφέρειας μέσα από αυτό το κανάλι».
Τέλος, η Γενική Γραμματέας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου επεσήμανε ότι «η νησιωτική ανάπτυξη υπηρετείται από χρηματοδοτικούς μηχανισμούς, όμως απαιτούνται και θεσμικές προσαρμογές, ικανές να κινητοποιήσουν την τοπική ανάπτυξη. Στοχευόμενες πολιτικές για τα νησιά μας στη λογική της εξωστρέφειας και ένα νέο μίγμα πολιτικής που, εκτός των παρεμβάσεων σε βασικές υποδομές, θα δίνει έμφαση, επίσης, σε ζητήματα όπως η κοινωνία της Πληροφορίας και της γνώσης, η αειφορία και η πράσινη ανάπτυξη θα πρέπει πλέον να είναι τα νέα θέματα στο στρατηγικό μας σχεδιασμό για την επόμενη δεκαετία. Η διατηρησιμότητα της ανάπτυξης, παράλληλα με την χωρική ανάπτυξη των νησιών μας, πρέπει να αποτελεί την ατζέντα για την ανάπτυξη των νησιών μας».
Στην ομιλία του, ο Υφυπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Παναγιώτης Ρήγας, μεταξύ άλλων τόνισε ότι «Μέχρι σήμερα διαπιστώνουμε υστέρηση και διστακτικότητα στην ανάληψη πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εκτιμούμε ότι η προσέγγιση μιας ισότιμης ανάπτυξης των νησιών αφορά τις νησιωτικές περιοχές όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτό θα πρέπει να ενσωματώνεται αντίστοιχα και στις πολιτικές της».
Για την επίτευξη των στόχων, όπως επεσήμανε ο κ. Ρήγας, «η ευρωπαϊκή νησιωτική πολιτική θα πρέπει να κινηθεί σε δύο αλληλένδετες κατευθύνσεις. Η πρώτη αφορά σε αναγκαίες παρεμβάσεις και προσαρμογές στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής και ειδικότερα για τη χωρική συνοχή, δεδομένου ότι χρειάζεται η συνέχιση των διαρθρωτικών παρεμβάσεων ώστε οι υποδομές, οι επιχειρήσεις και το ανθρώπινο δυναμικό των νησιών να μπορούν να παρακολουθούν τις εξελίξεις που σημειώνονται στην ηπειρωτική Ευρώπη. Η δεύτερη κατεύθυνση θα πρέπει να εξειδικευτεί στο πλαίσιο της πολιτικής της εσωτερικής αγοράς, ώστε να αίρεται η μειονεκτική θέση των νησιών σε σχέση με τις ηπειρωτικές περιοχές».
Τέλος ο κ. Ρήγας ανέφερε ότι ως υπουργείο αρμόδιο για την περιφερειακή ανάπτυξη, «στηρίζουμε και προωθούμε επιλογές ανάδειξης των ζητημάτων αυτών, όπως η ημερίδα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, που περιλαμβάνει όλα τα καίρια θέματα για τον προσδιορισμό ενός βιώσιμου πλαισίου ανάπτυξης για τα νησιά, με εργαλείο την πολιτική της συνοχής και μετά το 2013. Υποστηρίζουμε την υιοθέτηση μιας οριζόντιας στρατηγικής για την κάλυψη των ειδικών αναγκών των νησιών της Ευρώπης και επιδιώκουμε, το ζήτημα της εδαφικής συνοχής να αποτελέσει βασική ευρωπαϊκή πολιτική για το μέλλον της Ευρώπης».
Η Υφυπουργός Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας κ. Ελπίδα Τσουρή, στην ομιλία της μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην ίδρυση Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής, τονίζοντας ότι: «Η προσπάθεια για την διαμόρφωση ορθολογικού σχεδιασμού και ολοκληρωμένης νησιωτικής πολιτικής πρέπει να στηριχθεί σε επιστημονικά τεκμηριωμένες προτάσεις και για το λόγο αυτό θεωρούμε σημαντική την ίδρυση του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής που, όπως προβλέπεται από τον «Καλλικράτη», θα ενεργεί ως σύμβουλος του κράτους και της αυτοδιοίκησης σε θέματα χάραξης και άσκησης πολιτικής για τις νησιωτικές περιοχές. Το Ερευνητικό Ινστιτούτο Νησιωτικής Πολιτικής θα πρέπει να μπορεί να στηρίξει αποτελεσματικά τους φορείς στη διαδικασία λήψης και υλοποίησης των αποφάσεων τους, με εξειδικευμένη πληροφόρηση, επεξεργασμένες ιδέες και τεκμηριωμένες εισηγήσεις».
Στη συνέχεια, οι ομιλητές της ημερίδας ανέπτυξαν τις προτάσεις τους για την οριοθέτηση και προώθηση μιας Ευρωπαϊκής νησιωτικής πολιτικής, προσαρμοσμένης στις ανάγκες των νησιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
