Άρθρο του Στρατή Μπαλάσκα στην "Ελευθεροτύπια" - Σάββατο 20/8/2011
Του ΣΤΡΑΤΗ ΜΠΑΛΑΣΚΑ
ΧΙΛΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΠΕΜΠΤΗ ΤΑΞΙΔΕΨΑΝ ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΣΤΟ ΑΪΒΑΛΙ ΓΙΑ ΨΩΝΙΑ
«Η φθήνια τρώει τον παρά» κι η οικονομική κρίση στέλνει χιλιάδες κατοίκους της Λέσβου για ψώνια στα απέναντι Μικρασιατικά παράλια, στις αγορές του Αϊβαλιού και άλλων γειτονικών πόλεων. «Με τόσα που παίρνουμε στην Ελλάδα τι άλλο να κάνουμε από το να αναζητήσουμε αγορές που θα μας επιτρέψουν να επιβιώσουμε;» λένε...
Την περασμένη Πέμπτη το πρωί και περισσότεροι από 1.000 Ελληνες (μαζί με 75 Τούρκους που επέστρεφαν στην πατρίδα τους από τις διακοπές τους στο νησί) πέρασαν με τρία πλοία της γραμμής από τη Μυτιλήνη στο Αϊβαλί. Κόστος ταξιδιού μετ' επιστροφής 13 μόλις ευρώ.
Η άγρα πελατών από τα τουρκικά μαγαζιά ξεκινά ακόμα από το Τελωνείο της Μυτιλήνης. Ελληνας μοιράζει μέσα στο Τελωνείο διαφημιστικά έντυπα για συγκεκριμένη τουρκική επιχείρηση που θα τους πουλήσει δερμάτινα μπουφάν... στη μισή τιμή. «Θα είμαι κι εγώ εκεί για ό,τι πρόβλημα έχετε» τους λέει...
Επώνυμα - μαϊμού με το κιλό
Στο Αϊβαλί πάλι η εικόνα είναι εντυπωσιακή. Απίστευτη ποσότητα ρούχων άγνωστης ταυτότητας αλλά όλα «επώνυμα» κρέμονται παντού... Το παζάρι στην Τουρκία είναι η έννοια της εμπορίας ειδών-μαϊμού. Εσώρουχα με το κιλό, κάλτσες με 20 λεπτά το ζευγάρι, μπλούζες με πέντε ευρώ, τζιν παντελόνια δύο στο δεκάρικο, πετσέτες κάθε λογής και μεγέθους...
Ως και σκουπόξυλα και κουρτινόξυλα αγοράζονται... Είπαμε. «Η φθήνια τρώει τον παρά» κι οι Τούρκοι έμποροι το ξέρουν πολύ καλά αυτό. Τόσο καλά που στο πλαίσιο ενός άγριου ανταγωνισμού ανάμεσα σε εμπόρους τουρκικών πόλεων προσφέρεται η δωρεάν μετακίνηση από το Αϊβαλί στις αγορές των γειτονικών πόλεων Αδραμύτι και Αλτίνολουκ-προσφορά των εκεί εμπορικών συλλόγων.
Στην πλειονότητά τους οι επισκέπτες του τουρκικού παζαριού επέστρεψαν έχοντας αγοράσει είδη ένδυσης και υπόδησης αλλά και οικιακού εξοπλισμού. «Αγόρασα ρούχα και παπούτσια για τα παιδιά κι ένα πάπλωμα» λέει η κ. Ελένη. «Ο σύζυγος μου άνεργος, εγώ δουλεύω ευκαιριακά σε σπίτια σαν καθαρίστρια, μπαίνουν μέσα στο σπίτι 700 το πολύ πολύ ευρώ το μήνα. Τρία παιδιά θέλουν ρούχα για το χειμώνα, παπούτσια, σχολικά είδη, άσε τα δικά μας... Τι να κάνουμε άλλο από το να ψωνίζουμε από τα παζάρια της Τουρκίας;».
300 ευρώ ξοδεύει ο επισκέπτης
Σύμφωνα με υπολογισμούς, ο κάθε επισκέπτης της μίας μέρας στην Τουρκία ξοδεύει κατά μέσον όρο αυτή την περίοδο της οικονομικής κρίσης περί τα 300 ευρώ για ψώνια. Πράγμα που σημαίνει ότι από την αγορά της Μυτιλήνης αφαιρέθηκαν σε μία μέρα την περασμένη Πέμπτη περί τα 300.000 ευρώ. «Πρόκειται για μια πραγματική οικονομική αφαίμαξη των ντόπιων αγορών που στην περίοδο της μεγάλης κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε, έχει πολλαπλασιαστικά αρνητικά αποτελέσματα» λέει ο Νίκος Αθανάσης, μέλος της διοίκησης του Επιμελητηρίου Λέσβου.
Κι ο Χρήστος Πουλέλλης, γραμματέας του Εμπορικού Συλλόγου Μυτιλήνης, τονίζει ότι «η λύση είναι οι έλεγχοι των όσων επιστρέφουν. Αλλά πώς μπορούν να ελεγχθούν τόσες εκατοντάδες άνθρωποι; Ενας κανονικός έλεγχος θα έχει ως αποτέλεσμα πολύωρη ταλαιπωρία πολλών ανθρώπων... Και σε αυτές τις συνθήκες πώς μπορεί να υπάρξει λύση; Οι ντόπιοι έμποροι πουλάνε επίσης και φτηνά προϊόντα όμως η νοοτροπία που έχει εδραιωθεί σπρώχνει πολύ κόσμο στις αγορές της Τουρκίας...».
Πέμπτη βράδυ και τα τρία καραβάκια φτάνουν στο λιμάνι της Μυτιλήνης αποβιβάζοντας όλους αυτούς που πήγαν και ψώνισαν στην Τουρκία, κυριολεκτικά φορτωμένους με τόνους κάθε λογής προϊόντων.
Εξοικονόμησαν κάποια χρήματα νομίζουν όλοι, η κρίση θα τους επηρεάσει κατά τι λιγότερο... Διαβατηριακός και τελεωνειακός έλεγχος τελειώνει για όλους σε λίγα λεπτά. «Ακόμα και να θέλουμε να ελέγξουμε τόσο κόσμο πού θα βρεθούν τόσοι υπάλληλοι; Δεν βλέπεις πόσοι απομείναμε», λέει στέλεχος του Τελωνείου... Κι η ζωή στο Αιγαίο συνεχίζει να τραβά την ανηφόρα!
