Αναδιάρθρωση του Καλλικράτη, Να μη χαθεί η ευκαιρία
Γράφει ο Θεόδωρος Βαλσαμίδης
Να μη χαθεί η ευκαιρία ..
3 χρόνια σχεδόν συμπληρώνονται από την εφαρμογή του Καλλικράτη και τα προβλήματα, οι αστοχίες και οι ελλείψεις της μεταρρύθμισης έχουν πλέον φανεί. Μπορεί όμως κανείς να αξιολογήσει και να εκτιμήσει και τα θετικά σημεία της μεταρρύθμισης αυτής.
Η πρόθεση του Υπουργείου Εσωτερικών να βελτιώσει τον Καλλικράτη, όπως αυτή έχει αποτυπωθεί το τελευταίο χρονικό διάστημα, είναι μια σπουδαία ευκαιρία για να διορθωθούν οι αστοχίες, για να βελτιωθεί η οργανωτική δομή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη. Δίνεται όμως και η μοναδική δυνατότητα για τη Λέσβο, να διορθωθεί το λάθος της δημιουργίας ενός μόνο Δήμου στο νησί.
Η αξία του διαλόγου
Η πρόταση για τη νέα χωροταξική διάρθρωση και τη δημιουργία 4 νέων Δήμων στο νησί, με βάση τη σχετική πρόταση του Υπουργείου, αποτελεί τις τελευταίες μέρες κυρίαρχο θέμα της τοπικής κοινωνίας. Είναι απολύτως λογικό για ένα τόσο σημαντικό θέμα να κατατίθενται προτάσεις, επιχειρήματα και προβληματισμοί από ανθρώπους που αγαπάνε και νοιάζονται τον τόπο τους, την περιοχή τους, το χωριό τους. Ο διάλογος άλλωστε είναι βασικό στοιχείο της δημοκρατίας και μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στο να προκύψει η καλύτερη δυνατή πρόταση. Θα ήταν βέβαια προτιμότερο η διαδικασία αυτή να έχει ξεκινήσει νωρίτερα και να καταλήξει θεσμικά σε ένα τοπικό δημοψήφισμα. Αυτό όμως δυστυχώς δεν έγινε..
Σήμερα, με βάση και τα ελάχιστα χρονικά περιθώρια που υπάρχουν, θα πρέπει όλες οι απόψεις και τα επιχειρήματα να ληφθούν υπόψη και να καταλήξουν σε μια τεκμηριωμένη πρόταση του Δημοτικού Συμβουλίου προς το Υπουργείο Εσωτερικών.
Το νέο χωροταξικό & η ανάπτυξη του νησιού
Η επιλογή της δημιουργίας 4 Δήμων (με βάση την πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών) ή 3 Δήμων (με βάση τις παλιές Επαρχίες του νησιού) θα οδηγήσει στην ανάγκη να παραμείνουν ενιαίες βασικές Υπηρεσίες όπως η Τεχνική Υπηρεσία, η Υπηρεσία Δόμησης και η Επιχείρηση Ύδρευσης & Αποχέτευσης, οι οποίες το πιθανότερο είναι να λειτουργήσουν υπό το νέο Μητροπολιτικό Δήμο Μυτιλήνης.
Μια διαφορετική πρόταση είναι αυτή της δημιουργίας 2 Δήμων στο νησί. Ο ένας με κέντρο την πόλη της Μυτιλήνης και ο άλλος με κέντρο την πόλη της Καλλονή. Η επιλογή αυτή μπορεί να δώσει τη δυνατότητα στον κάθε Δήμο να αποκτήσει αυτονομία και δικές του Υπηρεσίες, με εξαίρεση ίσως την Υπηρεσία Δόμησης.
Πρόκειται συνεπώς για δύο προτάσεις που διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους, κυρίως σε σχέση με τον τρόπο οργάνωσης και ανάπτυξης των νέων Δήμων και την ανάπτυξη του νησιού.
Σε κάθε περίπτωση το κυρίαρχα θέματα δεν είναι οι ονομασίες και οι έδρες των νέων Δήμων, αλλά κυρίως η αυτοτέλεια και η οργανωτική τους δομή, η οποία θα μπορέσει να τους δώσει τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εποχής και να λειτουργήσουν καλύτερα προς όφελος των πολιτών.
Η τροποποίηση του χωροταξικού θα πρέπει να συνοδευτεί και με την αντιμετώπιση των θεμάτων που θα προκύψουν από τη διάσπαση του Δήμου Λέσβου, με βασικότερα την κατανομή του προσωπικού, του διαθέσιμου εξοπλισμού, την κατανομή των χρεών κλπ. Τα θέματα αυτά είναι σημαντικό να διευθετηθούν ταυτόχρονα, προκειμένου να υπάρξει έγκαιρη προετοιμασία και να περιοριστούν τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις.
Διακριτές αρμοδιότητες & θεσμοθετημένοι πόροι
Ένα επίσης σημαντικό ζήτημα είναι οι αρμοδιότητες. Για να μπορέσει η Αυτοδιοίκηση να ανταποκριθεί στο ρόλο της και στις απαιτήσεις τις δύσκολης εποχή μας, είναι απαραίτητο να γίνουν διακριτές οι αρμοδιότητες μεταξύ του Δήμου, της Περιφέρειας και του Κράτους. Οι επικαλύψεις που παρουσιάζονται σήμερα μεγαλώνουν τη γραφειοκρατία, δυσκολεύουν τον πολίτη και αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη.
Ειδικότερα στις νησιωτικές περιοχές, θα πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των Περιφερειών και να μεταφερθούν νέες αρμοδιότητες από τις κρατικές Υπηρεσίες. Ένα σημαντικό λάθος του Καλλικράτη, που ευτυχώς δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι σήμερα, ήταν η πρόβλεψη για μεταφορά και άλλων αρμοδιοτήτων προς τους νησιωτικούς Δήμους, οι οποίοι έχουν ήδη επιφορτιστεί με πλήθος αρμοδιοτήτων των τ. Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων.
Σε επίπεδο Δήμου, θα πρέπει να ενδυναμωθεί ο ρόλος των Τοπικών Συμβουλίων και να ενισχυθούν με αρμοδιότητες και αντίστοιχους πόρους. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά τα ζητήματα της καθημερινότητας των πολιτών.
Είναι σημαντικό ακόμη, το κεντρικό Κράτος να αποφασίσει και να αποκεντρώσει περιφερειακά αρμοδιότητες που ανήκουν σήμερα στα Υπουργεία και να τις μεταφέρει στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση, προκειμένου το Κράτος να έρθει πιο κοντά στον πολίτη.
Είναι συνεπώς απαραίτητο σήμερα, να ξαναδούμε τη δομή και τη λειτουργία της Αυτοδιοίκησης και του Κράτους γενικότερα.
Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και η έλλειψη πόρων για την αυτοδιοίκηση, μια ακόμη αστοχία του Καλλικράτη. Η Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να αποκτήσει επιτέλους θεσμοθετημένους πόρους για να μπορέσει να επιτελέσει το έργο της.
Ο Καλλικράτης αποδεικνύεται ότι από μόνος του δεν φτάνει. Αναζητείται ο Περικλής, ο οποίος θα πλαισιώσει τον Ικτίνο και τον Φειδία με τον Καλλικράτη. Οι άνθρωποι δηλαδή, οι οποίοι θα δώσουν όραμα στην αυτοδιοίκηση και μπορούν να εμπνεύσουν τους πολίτες και τη νέα γενιά. Αυτούς θα κληθούμε να αναζητήσουμε στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές..
Ας αφήσουμε λοιπόν στην άκρη αυτά που μας χωρίζουν, ας ξεχάσουμε έστω και για λίγο τη μικροπολιτική μιζέρια και ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας.
Η ευκαιρία αυτή δεν πρέπει να χαθεί ..
Θεόδωρος Βαλσαμίδης
Περιφερειακός Σύμβουλος Βορείου Αιγαίου
