Έμφυλη βία, τα μέτρα στήριξης και η κρατική ευθύνη

Γράφει ο Χαράλαμπος Αθανασίου *

Η έμφυλη βία, σε όλες τις μορφές της, είναι μια εκδήλωση των παγιωμένων στερεοτύπων των ρόλων των φύλων και της θέσης τους στις κοινωνίες.

Οι τελευταίες αποκαλύψεις για τα φαινόμενα της σεξουαλικής παρενόχλησης ή/και βίας, που επώνυμα κατήγγειλαν κυρίες – θύματα, είχαν ως αποτέλεσμα να προβληματισθούμε όλοι, ώστε να δημιουργήσουμε τις επιπλέον προϋποθέσεις ενθάρρυνσης και ενίσχυσης των σχετικών καταγγελιών και της με υπεύθυνο τρόπο αντιμετώπισής τους. Και εδώ καθοριστικό ρόλο καλείται να διαδραματίσει η πολιτεία, όσον αφορά τόσο στην πρόληψη όσο και στην προστασία.

Η πρόληψη επιτυγχάνεται με την αλλαγή των κοινωνικών προτύπων. Με συστηματική εκπαίδευση από την προσχολική ηλικία. Με την ενδυνάμωση των γυναικών, κυρίως στον τομέα της απασχόλησης. Με τη δημιουργία συμβουλευτικών δομών και υπηρεσιών.

Η προστασία επιτυγχάνεται, για την αντιμετώπιση των περιστατικών, με τη συνεργασία όλων των αρμόδιων φορέων (Δικαιοσύνης, ΕΛΑΣ, Υπουργείου Υγείας, Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής & Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων κ.α.). Με τη λειτουργία δομών προστασίας και φιλοξενίας στα θύματα έμφυλης βίας και τα παιδιά τους. Με τη λειτουργία εθνικής τηλεφωνικής γραμμής καταγγελίας περιστατικών.

Στη Νέα Δημοκρατία έχουμε πάντοτε και σε όλες τις περιόδους διακυβέρνησής μας πολύ υψηλά στην ατζέντα μας το θέμα της προστασίας των γυναικών από πράξεις βίας που συντελούνται στην εργασία, στην οικογένεια, στον δρόμο, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Γι’ αυτό επί των Κυβερνήσεών μας ψηφίστηκαν, μεταξύ άλλων, και νόμοι, με τους οποίους : Η σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας θεσμοθετείται ως ποινικό και πειθαρχικό αδίκημα και καταργείται κάθε διάκριση μεταξύ ανδρών και γυναικών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, όσον αφορά στην πρόσβαση στην απασχόληση (Ν.3488/2006). Προστατεύονται τα θύματα εμπορίας ανθρώπων (Ν. 3386/2005). Τιμωρείται η ενδοοικογενειακή βία (Ν. 3500/2006). Προστατεύεται η μητρότητα (Ν. 3655/2008). Καθιερώνεται η ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών κατά την άσκηση αυτοτελούς επαγγελματικής δραστηριότητας (Ν. 4097/2012). Θεσμοθετείται η πρόληψη και καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και προστασίας των θυμάτων αυτής (Ν. 4198/2013). Διασφαλίζεται η ισότητα των δύο φύλων και προωθείται η διεθνής συνεργασία σχετικά με τη δράση κατά της εμπορίας ανθρώπων (Ν. 4216/2013). Προστατεύεται η ταυτότητα φύλου από πράξεις βίας ή μίσους (αντιρατσιστικός νόμος Ν. 4285/2014).

Κατά την περίοδο 2012-2014 επεκτείναμε το δίκτυο των Συμβουλευτικών Κέντρων ιδρύοντας Συμβουλευτικά Κέντρα για τη Βία κατά των Γυναικών στις έδρες των Διοικητικών Περιφερειών (Τρίπολη, Κέρκυρα, Μυτιλήνη, Κομοτηνή, Σύρο, Ιωάννινα κ.ά.).

Έτσι, σήμερα λειτουργούν συνολικά: 14 Συμβουλευτικά Κέντρα του ΚΕΘΙ (Γεν. Γραμματεία Δημογραφικής & Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων-ΓΓΔΟΠΙΦ), 27 Συμβουλευτικά Κέντρα των Δήμων, 1 Συμβουλευτικό Κέντρο της ΓΓΔΟΠΙΦ και 18 Ξενώνες φιλοξενίας θυμάτων βίας με τα παιδιά τους, τα οποία παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες πληροφόρησης και συμβουλευτικής  σε όλες τις γυναίκες που θα προστρέξουν για ενημέρωση ή προστασία.

Η Κυβέρνησή μας, σήμερα, κατά την περίοδο της πανδημίας, εξασφάλισε δωρεάν προσωρινά καταλύματα για επείγουσες περιπτώσεις προστασίας γυναικών θυμάτων και των ανήλικων παιδιών τους, σε συνεργασία με το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο.

Έδωσε δυνατότητα για δωρεάν ιατρικές πράξεις σε συνεργασία με το Χαμόγελο του Παιδιού και την Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρεία. Ενημερώνει διαρκώς γυναίκες πρόσφυγες και μετανάστριες για τις δυνατότητες που έχουν να καταγγέλλουν με ασφάλεια περιστατικά βίας. Πραγματοποίησε μεγάλες καμπάνιες ευαισθητοποίησης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Συγκροτήθηκαν 259 Δημοτικές Επιτροπές Ισότητας και Εθνικό Συμβούλιο Ισότητας των Φύλων.. Υλοποιούνται για πρώτη φορά δράσεις για την αντιμετώπιση της ανεργίας των γυναικών θυμάτων βίας σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ. Σχεδιάζεται και θα εφαρμοστεί πιλοτικά μέσω του προγράμματος SHARE το Σήμα Ισότητας στις επιχειρήσεις.

Τα μέτρα αυτά, που ενδεικτικά αναφέρονται, έφεραν αποτέλεσμα. Δεν είναι όμως αρκετά για να αποτρέψουν τους επίδοξους δράστες και να προστατέψουν τα θύματά τους.

Για τον περιορισμό της βίας και ειδικά της σεξουαλικής κακοποίησης απαιτείται η ενθάρρυνση των θυμάτων να μιλήσουν. Και εδώ ο ρόλος της πολιτείας είναι αποφασιστικός. Τέλος, καμία κοινωνία δεν είναι άμοιρη ευθυνών, όταν ανέχεται τη βάναυση κάλυψη «Τα ήθελε και τα έπαθε».

* Το Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2021 δημοσιεύτηκε άρθρο του Αντιπροέδρου της Βουλής και Βουλευτή Νομού Λέσβου Χαράλαμπου Αθανασίου στην εφημερίδα “Τα Νέα” με θέμα “Έμφυλη βία, τα μέτρα στήριξης και η κρατική ευθύνη”.