Για το Λεσβιακό Ημερολόγιο
Παναγιώτης Σκορδάς(Επιμέλεια):Λεσβιακό Ημερολόγιο 2014. Γράμματα-Τέχνες-Πολιτισμός, Εκδόσεις Αιολίδα, Μυτιλήνη 2013, σελ.
του Στρατή Τζιμή ⃰
Για τέταρτη συνεχή χρονιά ο φιλόλογος Παναγιώτης Σκορδάς προβάλλει τα γράμματα, τις τέχνες και τον πολιτισμό της Λέσβου μέσω του «Λεσβιακού Ημερολογίου». Πρόκειται για ένα άριστα φιλοτεχνημένο βιβλίο 424 σελίδων, το οποίο εμπεριέχει 37 μελέτες, γραμμένες από έγκριτους λέσβιους ή λεσβιολάτρεις συγγραφείς και ερευνητές. Η θεματολογία των πονημάτων καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα της διανόησης και των δραστηριοτήτων των κατοίκων, εκείνων που ταύτισαν την ύπαρξή τους με την πρόοδο και την ανάπτυξη αυτού του νησιού, από τα πανάρχαια χρόνια μέχρι τις μέρες μας. Ήδη από τον πρόλογο του ο επιμελητής αυτού του τόμου αποκαλύπτει την ευαισθησία του απέναντι στα προβλήματα των ημερών μας και την πρόθεσή του να «καταθέσει και φέτος ψηφίδες του Λεσβιακού πολιτισμού» δίνοντας μια ελπιδοφόρα νότα στη ζοφερή πραγματικότητα.
Αυτή την δημιουργική προσπάθεια την χαιρετίζει ιδιαίτερα ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο Μητροπολίτης Μυτιλήνης αλλά και ο Περιφερειάρχης Β. Αιγαίου μαζί με τον Δήμαρχο Λέσβου. Ο αναγνώστης ευθύς εξαρχής θέλγεται και καλλιεργεί την αισθητική του από τις έγχρωμες εικόνες, και την ανάλυση των όψεων της ζωγραφικής του Στρατή Αθηναίου. Επίσης, οδηγείται μέσω της μελέτης ποιημάτων σε νέους δρόμους αποκάλυψης του ωραίου αλλά και ίδιας της ψυχής του. Ευρυμαθείς μελετητές μας δίνουν άγνωστες για μας γνώσεις σχετικά με δημιουργίες πνευματικών ανθρώπων της Λέσβου του περασμένου αιώνα, έργα που πραγματεύονται διαχρονικές αξίες. Ακόμη στη μελέτη για το έργο του Ιάκωβου Μουτζουρέλλη συγκινούμαστε από τη θύμησή μας στην αγνότητα και την ακεραιότητα χαρακτήρα του συναδέλφου μας και αλησμόνητου φίλου μας, χαρακτηριστικά που αποτυπώθηκαν ακόμη και στην τέχνη του.
Αλλά και οι αρχαιολογικές μας γνώσεις εμπλουτίζονται από την καταγραφή της νέας εύρεσης νομισμάτων στην οδό Κυδωνιών αλλά και τη μελέτη της αξιοθαύμαστης λεσβίας δομής των τοίχων. Επίσης, από τις εξαιρετικές έρευνες προσθέτουμε νέα στοιχεία στην αρχαία ιστορία για την περιοχή της Καλλονής, της Πύρρας και της Αγίας Παρασκευής κατά τα τέλη του 19ου αιώνα και πειθόμαστε με περισσότερα τεκμήρια, ότι η Ερεσός είναι η γενέτειρα της ποιήτριας Σαπφούς.
Mέσω μιας ρήτρας στη διαθήκη του 1904, η καταξιωμένη εκπαιδευτικός Βασιλική Κουρβανιού ψυχογραφεί την προνοητικότητα των διαφόρων ευεργετών και τους λόγους έλλειψης αυτών από τη σημερινή κοινωνία. Στη συνέχεια, αξιόλογοι μελετητές προσθέτουν πολλά στοιχεία στη νεότερη ιστορία του νησιού μας για θεράποντες της επιστήμης, του προσκοπισμού, της ναυπηγικής τέχνης, αλλά και για την οικιστική τοπογραφία και προπάντων τεκμήρια για τη λεηλασία του λεσβιακού λαδιού από τους κατακτητές Γερμανούς.
Αλλά και η εκκλησιαστική μας ιστορία γίνεται πλουσιότερη από ανάλογες μελέτες, ενώ ο Α. Καλαμάτας παραθέτει ευσύνοπτα τη βιογραφία του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού όπως την περιγράφει ο Ηλ. Βενέζης.
Επίσης, διάφορες μελέτες καταγράφουν στοιχεία για την εκπαιδευτική μας ιστορία, ενώ διδασκόμαστε πολλά στοιχεία για την παιδική σοφία και αθωότητα μέσα από μαθητικές εκθέσεις όπως τις διάβασε ο πλέον ειδήμονας και πολυγραφότατος εκπαιδευτικός Αθ. Φραγκούλης.
Ο επιμελητής της έκδοσης δεν παρέλειψε να παρατεθεί και οικολογικό θέμα με αντικείμενο έρευνας τα μανιτάρια.
Ακόμη, υπηρετείται σε αυτόν τον τόμο και η ιστορία του αθλητισμού αλλά και του γυναικείου κινήματος. Επιπλέον, δεν αφήνεται στη λήθη του χρόνου ένα αναγκαίο, κατά το παρελθόν επάγγελμα, εκείνο του σαμαρά. Έτσι, η λαογραφία μας εμπλουτίζεται με ανάλογη έρευνα. Στο τέλος του βιβλίου και στην ενότητα «στον κήπο με τις αυταπάτες» αξιόλογοι πνευματικοί δημιουργοί εξυμνούν με την εικόνα και το λόγο την ομορφιά της λεσβιακής φύσης.
Ακολουθεί ενότητα, όπου παρατίθενται φωτογραφίες, από αρχεία αξιέπαινων συλλεκτών, τεκμήρια που μας εικονίζουν όχι μόνο τη Λέσβο του παρελθόντος αλλά και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Δεν λείπει ακόμη η αποδελτίωση όλων των εκδοθέντων βιβλίων κατά το 2012.
Όλοι οι συντελεστές δημιουργίας αυτού του υπέροχου Ημερολογίου είναι άξιοι επαίνου, γιατί από την εικονογράφηση του εξώφυλλου, τη συγγραφή των κειμένων, τη φωτογράφηση υλικού μέχρι την επιμέλεια της ύλης η αξιολόγηση είναι άριστη.
Τέλος, ως λέσβιος χαίρομαι που οι εκδόσεις «Αιολίδα» συμβάλλουν τα μέγιστα στην έκδοση τέτοιων καλαίσθητων και αξιόλογων βιβλίων.
⃰ Ο Στρατής Τζιμής διετέλεσε Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης και σήμερα υπηρετεί την τοπική αυτοδιοίκηση ως Περιφερειακός Σύμβουλος Β. Αιγαίου.
