Οργανωμένο εγκληματικό δίκτυο διακίνησης μεταναστών στη Μυτιλήνη - Εμπλέκονται και μέλη ΜΚΟ
Ιστορικό Υπόθεσης
Η Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Μυτιλήνης, σε συνεργασία με το Τμήμα Συλλογής και Διαχείρισης Πληροφοριών και Αξιωματικούς της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Βορείου Αιγαίου, το Τμήμα Διαχείρισης Μετανάστευσης Λέσβου, την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (Ε.Υ.Π.) και την ουσιαστική συνδρομή της 9ης Περιφερειακής Διοίκησης Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής και του Κεντρικού Λιμεναρχείου Μυτιλήνης, διεξήγαγε από το μήνα Σεπτέμβριο του έτους 2022 μέχρι και την 25 Ιούλιου 2023, ποινικού περιεχομένου έρευνα για τις μεταναστευτικές ροές-αφίξεις που έχουν καταγραφεί στην περιοχή ευθύνης της Διεύθυνσης Αστυνομίας Λέσβου, κατά το χρονικό διάστημα από 01-09-2022 έως και 30-04-2023.
Μετά από σχετική, από την Εισαγγελική Αρχή, αξιολόγηση των στοιχείων που τέθηκαν υπόψη της τον μήνα Νοέμβριο του 2022, παραγγέλθηκε η διενέργεια Προκαταρκτικής Εξέτασης προς διερεύνηση-διακρίβωση τέλεσης του εγκλήματος της συγκρότησης ή ένταξης σε εγκληματική οργάνωση που δραστηριοποιείται μέσω συνεργασίας των μελών της σε ελληνικό και τουρκικό έδαφος και επιδιώκει την τέλεση του κακουργήματος της διευκόλυνσης της παράνομης εισόδου στο ελληνικό έδαφος πολιτών τρίτων χωρών, κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση.
Από την εν λόγω έρευνα προέκυψε ότι, κατά το χρονικό διάστημα, από 01-09-2022 έως και 30-04-2023 στην περιοχή ευθύνης της Διεύθυνσης Αστυνομίας Λέσβου συνολικά αφίχθησαν εκατόν τριάντα εννέα (139) μεταναστευτικές ροές, κατά τις οποίες εισήλθαν στο νησί της Λέσβου τέσσερις χιλιάδες πενήντα (4.050) υπήκοοι τρίτων χωρών.
Από το Τμήμα Διαχείρισης Μετανάστευσης Λέσβου στο πλαίσιο εντοπισμού νεοεισερχομένων ατόμων σε χερσαίες περιοχές της νήσου Λέσβου, σχηματίσθηκαν εκατόν τριάντα πέντε (135) ποινικές δικογραφίες σε βάρος τριών χιλιάδων εννιακοσίων σαράντα επτά (3.947) νεοεισερχόμενων υπηκόων τρίτων χωρών, για παράνομη είσοδο και παραμονή στη χώρα, ενώ από το Λιμενικό Σώμα σχηματίσθηκαν τέσσερις (4) δικογραφίες κατά λόγο τοπικής και υλικής αρμοδιότητας σε βάρος εκατόν τριών (103) νεοεισερχομένων ατόμων. Στο σύνολο των παραπάνω αναφερομένων περιπτώσεων, ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες εκ του Νόμου διαδικασίες Πρώτης Υποδοχής και υποβολής αιτημάτων για παροχή Διεθνούς Προστασίας.
Σε εκατόν είκοσι τέσσερις (124) περιπτώσεις από το σύνολο των εκατόν τριάντα εννέα (139) μεταναστευτικών ροών, διαπιστώθηκε ότι οι μεταναστευτικές αυτές ροές είναι επιτηδευμένες, καθώς παρουσίασαν κατά την εξέλιξή τους αλληλουχία δράσης διακινητών, συνεργαζομένων προσώπων, μελών υποστηρικτικών ομάδων και μελών Μ.Κ.Ο. και κοινά χαρακτηριστικά όπως:
(α) Οι διακινητές παρείχαν στην Τουρκία οδηγίες και κατευθύνσεις προς τα διακινούμενα άτομα, επιβάλλοντας την τήρηση αυτών, πριν την αναχώρηση, κατά τη διάρκεια της πλεύσης και κατά την άφιξη της λέμβου στο νησί της Λέσβου, είτε προφορικά, είτε κάνοντας χρήση κρυπτογραφημένων εφαρμογών επικοινωνίας, όπως επίσης παρείχαν ανάλογες οδηγίες και για την επικοινωνία κατά περίπτωση με διάφορες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) κατά την άφιξή τους στο νησί της Λέσβου και την απόκρυψή τους σε δύσβατες χερσαίες περιοχές.
(β) Οι νεοεισερχόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών, με την άφιξή τους στη Λέσβο αποκρύπτονταν σε δύσβατες χερσαίες περιοχές, αφού πρώτα διαμοιράζονταν σε μικρότερες ομάδες και στη συνέχεια επικοινωνούσαν με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.), αποστέλλοντας σχετικά πληροφοριακά στοιχεία.
(γ) Στη συνέχεια ακολουθούσε από τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) προς τις Αρχές η αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (emails) με τα στοιχεία που φέρεται ότι ελάμβαναν από τα διακινούμενα πρόσωπα κατά την άφιξή τους στη Λέσβο, καθώς και διαδικτυακή κατά περίπτωση ανάρτηση για την άφιξη της λέμβου και των νεοεισερχομένων ατόμων σε σελίδες που διατηρούν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης Μ.Κ.Ο., στις οποίες ανέφεραν ότι οι νεοεισερχόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών έχρηζαν «άμεσης ιατρικής βοήθειας».
(δ) Τα μέλη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (Μ.Κ.Ο.), συγχρόνως με την ενημέρωσή τους για την μεταναστευτική άφιξη, μετέβαιναν στις περιοχές όπου με βάση τα πληροφοριακά στοιχεία βρίσκονταν οι νεοεισερχόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών, με το πρόσχημα της παροχής σε αυτούς ανθρωπιστικής-ιατρικής βοήθειας.
Αποτελέσματα ερευνητικής διαδικασίας
Από τη διενεργηθείσα Προκαταρκτική Εξέταση, η οποία περιελάμβανε την εξέταση μαρτύρων, την αξιολόγηση των στοιχείων που περιέχονται σε εκατόν ενενήντα ένα (191) μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, από τις άρσεις απορρήτου των τηλεφωνικών επικοινωνιών, από την εργαστηριακή εξέταση πειστηρίων που κατασχέθηκαν και από την εν γένει αστυνομική έρευνα, προέκυψε η συγκρότηση και η ένταξη φυσικών προσώπων σε δύο (2) εγκληματικές οργανώσεις, ο σκοπός αυτών και η κατά περίπτωση αξιόποινη συμπεριφορά των μελών τους.
Ειδικότερα:
Είκοσι (20) συνολικά μέχρι στιγμής γνωστά - ταυτοποιημένα φυσικά πρόσωπα και ένα (1) μη ταυτοποιηθέν, αλλοδαπής καταγωγής [διακινητές - συνεργαζόμενα με αυτούς πρόσωπα ευρισκόμενα σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης - διαμένοντες υπήκοοι τρίτων χωρών στην Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή Νήσου (Κ.Ε.Δ.Ν.) Λέσβου (Υποστηρικτικές Ομάδες) - μέλη Μ.Κ.Ο.], καθώς και δεκαέξι (16) μη ταυτοποιηθέντα φυσικά πρόσωπα – χρήστες τηλεφωνικών συνδέσεων, που φέρεται ότι παρείχαν πληροφορίες σε Μ.Κ.Ο. για τις αφίξεις των μεταναστευτικών ροών, ενεργώντας με πρόθεση και ευρισκόμενα σε αλληλουχία δράσεων και ενεργειών, προέβαιναν, τουλάχιστον από τις αρχές του μηνός Σεπτεμβρίου του έτους 2022 και μέχρι την 30 Απριλίου 2023, στο νησί της Λέσβου, στην κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια επ’ αμοιβή διευκόλυνση της διακίνησης σε τριάντα μία (31) τουλάχιστον, τετελεσμένες αφίξεις λέμβων κατά τις οποίες διακινήθηκαν εννιακόσιοι σαράντα έξι (946) υπήκοοι τρίτων χωρών προς το προαναφερόμενο νησί, αλλά και σε πέντε (5) τουλάχιστον περιπτώσεις μεταναστευτικών ροών σε μορφή απόπειρας που έλαβαν χώρα κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ των μηνών Ιανουάριου και Μαρτίου 2023, υλοποιώντας τούτο με παράνομες μεθόδους και διαδικασίες, σε αντίθεση με όσα ορίζονται από τη συμφωνία – κοινή δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας, έχοντας ως σκοπό οι με μαζικότητα παράνομα νεοεισερχόμενοι αλλοδαποί, να τύχουν, τόσο των συνθηκών υποδοχής στην χώρα μας, όσο και του δικαιώματος υποβολής αιτήματος παροχής διεθνούς προστασίας σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πιο συγκεκριμένα:
(i) Τα ευρισκόμενα στην Τουρκία έξι (6) μέλη των δύο (2) εγκληματικών οργανώσεων (διακινητές), διαπιστώθηκε ότι, κατά το χρονικό διάστημα από 01-09-2022 έως και 30-04-2023, λειτουργώντας κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση και με σκοπό να τελεσφορήσει η μεταναστευτική ροή (άφιξη της λέμβου στο νησί της Λέσβου), σε τουλάχιστον δώδεκα (12) περιπτώσεις τελεσμένων αφίξεων λέμβων, κατά τις οποίες διακινήθηκαν συνολικά διακόσια ογδόντα τρία (283) άτομα, αλλά και σε τρείς (3) τουλάχιστον περιπτώσεις μεταναστευτικών ροών σε μορφή απόπειρας, έδιναν στην Τουρκία ή κατά τη διάρκεια της πλεύσης ή και κατά την άφιξη της λέμβου στο νησί, προφορικά ή κάνοντας χρήση κρυπτογραφημένων εφαρμογών επικοινωνίας, συγκεκριμένες οδηγίες και κατευθύνσεις προς τα διακινούμενα άτομα σχετικά με την πλεύση και επέβαλλαν την τήρηση αυτών (των οδηγιών), έχοντας ως ειδικότερο σκοπό την απόδοση σε αυτούς (διακινητές) των παράνομων εκ της διακίνησης χρηματικών αμοιβών, που κατατίθεντο κατά περίπτωση από τους διακινούμενους μετανάστες, πριν την εκκίνηση εκάστης ροής ή και μετά από αυτή, σε δύο (2) γραφεία μεταφοράς χρημάτων που βρίσκονται σε πόλεις της Τουρκίας. Εν λόγω χρήματα εκταμιεύονταν και περιέρχονταν στην κατοχή των διακινητών μετά την επιβεβαιωμένη άφιξη των μεταναστευτικών ροών στη νήσο Λέσβο, είτε με απευθείας επικοινωνία των διακινητών με τα ενδιάμεσα ή τα διακινούμενα πρόσωπα, είτε με τις αναρτήσεις για τις αφίξεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης Μ.Κ.Ο., είτε με την πιστοποιημένη άφιξη των μελών των Μ.Κ.Ο. στα σημεία εντοπισμού [Αλληλουχία δράσης Διακινητών, μελών Εγκληματικών Οργανώσεων, μελών Μ.Κ.Ο.].
(ii) Τα δύο (2) συνεργαζόμενα με τους διακινητές πρόσωπα που ευρίσκονται σε χώρα του εξωτερικού, διαπιστώθηκε ότι, κατά το χρονικό διάστημα από 01-09-2022 έως και 30-04-2023, λειτουργώντας κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθηση σε δύο (2) τουλάχιστον μεταναστευτικές ροές – αφίξεις, κατά τις οποίες διακινήθηκαν συνολικά ογδόντα εννέα (89) άτομα, αλλά και σε μία (1) τουλάχιστον μεταναστευτική ροή σε μορφή απόπειρας, έδιναν στην Τουρκία πριν την έναρξη της μεταναστευτικής ροής αλλά και κατά την άφιξη αυτής στη νήσο Λέσβο, κάνοντας χρήση κρυπτογραφημένων εφαρμογών επικοινωνίας, συγκεκριμένες οδηγίες και κατευθύνσεις προς τα διακινούμενα άτομα σχετικά με τη στάση αυτών, τόσο κατά την πλεύση της λέμβου, όσο και κατά την άφιξη αυτής στις ελληνικές ακτές και ενημέρωναν μέλη Μ.Κ.Ο. για τις αφίξεις, με σκοπό τη μετάβαση αυτών στα σημεία απόκρυψης των νεοεισερχόμενων ατόμων σε χρόνο προγενέστερο του χρόνου εντοπισμού τους από τις αρμόδιες ελληνικές Αρχές.
(iii) Οι δύο (2) υποστηρικτικές ομάδες των εγκληματικών οργανώσεων, που δραστηριοποιούνταν στη Λέσβο [-13- μέλη - διαμένοντες στην Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή (Κ.Ε.Δ.Ν.) της Λέσβου], κατά το χρονικό διάστημα από 01-09-2022 έως και 30-04-2023, λειτουργώντας κατ’ επάγγελμα και κατ΄ εξακολούθηση, με διαφορετική κατά περίπτωση σύνθεση και μεθοδολογία και έχοντας ως στόχο την επίτευξη των σκοπών των εγκληματικών οργανώσεων, σε τουλάχιστον τέσσερις (4) περιπτώσεις τελεσμένων αφίξεων λέμβων, κατά τις οποίες διακινήθηκαν συνολικά εκατόν είκοσι δύο (122) άτομα, αλλά και σε τρείς (3) τουλάχιστον περιπτώσεις μεταναστευτικών ροών σε μορφή απόπειρας, διαπιστώθηκε ότι, προέβαιναν κατά περίπτωση σε συγκεκριμένες δράσεις – ενέργειες, όπως:
η παροχή οδηγιών κατά την πλοήγηση των λέμβων, η παροχή πληροφοριών στους διακινητές για τις αφίξεις αυτών, η παρότρυνση για επιλογή των διακινητών του συγκεκριμένου εγκληματικού δικτύου, η συγκέντρωση αλλά και η αποστολή μέσω εταιριών μεταφοράς χρημάτων των αναγκαίων για την υλοποίηση των διακινήσεων χρηματικών ποσών, η παροχή οδηγιών στα διακινούμενα πρόσωπα για απόκρυψη σε δασώδεις-δύσβατες περιοχές, καθώς και η τήρηση των αναγκαίων μέτρων ασφαλείας, η ενημέρωση Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (Μ.Κ.Ο.) για τον χρόνο και τον τόπο άφιξης λέμβων στη Λέσβο, με σκοπό τον έγκαιρο εντοπισμό των διακινούμενων προσώπων από μέλη αυτών, που συνιστούσε ασφαλιστική δικλείδα για την αποδέσμευση των χρημάτων και τέλος ο εντοπισμός μεμονωμένων διακινούμενων προσώπων που αφίχθησαν στο νησί της Λέσβου και μεταφορά αυτών στην Κ.Ε.Δ.Ν., ως επίσης και διακινούμενων προσώπων που δεν είχαν προβεί στην αποδέσμευση των χρημάτων της διακίνησης, χρησιμοποιώντας προς τούτο βία ή απειλές βίας για να επιτευχθεί η αποδέσμευση.
Από την όλη ερευνητική διαδικασία σχετικά με την αλληλουχία δράσης των δύο (2) εγκληματικών οργανώσεων με τις Μ.Κ.Ο., προέκυψε σημαντικός αριθμός μελών Μ.Κ.Ο. που είχε φυσική παρουσία στους χώρους των αφίξεων των λέμβων και εντοπισμού των νεοαφιχθέντων ατόμων.
Επιπρόσθετα, από τα στοιχεία που χορηγήθηκαν από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, περί εγγραφής ή μη στο Μητρώο Ελληνικών και Ξένων Μ.Κ.Ο., προέκυψε ειδικότερα από τα καταστατικά τους για δύο εκ των Μ.Κ.Ο. που ερευνήθηκαν, ότι ουδεμία σε αυτά ρητή πρόβλεψη υφίσταται νομιμοποίησης των δράσεων τους αναφορικά με τη λειτουργία τους κατά τις αφίξεις λέμβων στη Λέσβο.
Επίσης, για Μ.Κ.Ο. για τις οποίες έχουν σχηματισθεί κατά το έτος 2020 και 2021 αντίστοιχα από την Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Μυτιλήνης ποινικές δικογραφίες κακουργηματικού χαρακτήρα και ερευνήθηκαν, ουδεμία νομιμοποίηση δραστηριότητας υφίσταται ακόμη και σήμερα στην ελληνική επικράτεια λόγω της μη εγγραφής τους στο προαναφερόμενο Μητρώο.
Άξια ειδικότερης αναφοράς χρήζουν τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από την εν γένει ερευνητική διαδικασία. Συγκεκριμένα διαπιστώθηκαν ότι:
(α) Υφίστανται επικοινωνίες διακινητή με διακινούμενα πρόσωπα.
(β) Υφίστανται επικοινωνίες διακινητή με μέλος Υποστηρικτικής Ομάδας.
(γ) Υφίσταται επικοινωνία συνεργαζόμενου με τους διακινητές προσώπου που βρίσκεται σε χώρα του εξωτερικού, με διακινούμενο πρόσωπο.
(δ) Από τις τηλεφωνικές συνδέσεις που παρείχαν πληροφορίες για μεταναστευτικές αφίξεις σε Μ.Κ.Ο., σημαντικός αριθμός αυτών δεν έκαναν χρήση ελληνικών τηλεφωνικών δικτύων, ενώ για επίσης σημαντικό αριθμό τηλεφωνικών συνδέσεων διαπιστώθηκε ότι είτε λειτουργούσαν σε διαφορετικές περιοχές της επικράτειας από αυτήν της Λέσβου (Σάμος, Έβρος, Ροδόπη, Αθήνα), είτε εμφάνιζαν δραστηριότητα κίνησης που δεν συνδέονται με συγκεκριμένες μεταναστευτικές ροές – αφίξεις.
(ε) Τα μη ταυτοποιηθέντα πρόσωπα που παρείχαν πληροφορίες στις Μ.Κ.Ο. σε σημαντικό αριθμό τετελεσμένων αφίξεων λέμβων, διαπιστώθηκε και η διασύνδεσή τους με διακινητές.
(στ) Υφίσταται συχνή αλλαγή συσκευών κινητής τηλεφωνίας, αριθμών τηλεφωνικών συνδέσεων από στελέχη των Υποστηρικτικών Ομάδων, καθώς και τακτικές μεταξύ τους επικοινωνίες. Επίσης διαπιστώθηκε η χρήση τηλεφωνικών συνδέσεων που ανήκουν σε γνωστής ταυτότητας φυσικό πρόσωπο αγνώστου όμως διαμονής, στο όνομα του οποίου λειτουργεί σημαντικός αριθμός τηλεφωνικών συνδέσεων (αχυράνθρωπος).
(ζ) Υφίστανται επικοινωνίες μέλους Υποστηρικτής Ομάδας, με τηλεφωνικές συνδέσεις χώρας εξωτερικού, οι οποίες χρησιμοποιούνται από Μ.Κ.Ο. δύο (2) στελέχη της οποίας είναι επίσης ενταγμένα σε Υποστηρικτική Ομάδα.
(η) Υφίσταται σειρά επικοινωνιών Μ.Κ.Ο. με στελέχη Υποστηρικτικής Ομάδας.
Κατασχέθηκαν οκτώ (8) συσκευές κινητής τηλεφωνίας.
Η δικογραφία που σχηματίσθηκε υποβλήθηκε στην Εισαγγελική Αρχή.
Τέλος, ενημερώθηκε αρμοδίως η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, για τις δικές της ενέργειες.
