Γράφει : Παναγιώτης Σκορδάς
Παναγιώτης Μιχ. Κουτσκουδής, «Το αγιασώτικο καρναβάλι. Οι ρίζες του και η πορεία του στο διάβα του χρόνου» (τόμος Β΄), έκδοση Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η Ανάπτυξη», 2012, σελ. 815 (Προλογίζει ο Πάνος Κοντέλλης)
Ο Παναγιώτης Κουτσκουδής, Μέλος του Δ.Σ. του Αναγνωστηρίου της Αγιάσου, σατιρογράφος και στηλοβάτης του Αγιασώτικου Καρναβαλιού, τρία χρόνια μετά την έκδοση του Α΄ τόμου του σπουδαίου, επιβλητικού και πολυπρισματικού του έργου «Το αγιασώτικο καρναβάλι. Οι ρίζες του και η πορεία του στο διάβα του χρόνου» κυκλοφόρησε και τον Β΄ τόμο, ολοκληρώνοντας έτσι ένα πόνημα άξιο επαίνου και θαυμασμού. Ο πρώτος τόμος παρακολουθεί το καρναβάλι από τις ρίζες του, τη διονυσιακή λατρεία και το αρχαιοελληνικό λαϊκό θέατρο και φτάνει στα αγιασώτικα καρναβαλικά δρώμενα του 20ού αιώνα και πιο συγκεκριμένα κλείνει με την περίοδο 1952-1984, όταν καρναβάλι είναι υπό την αιγίδα του Αναγνωστηρίου.
Ο δεύτερος τόμος χωρίζεται σε τρία μεγάλα κεφάλαια με τους παρακάτω τίτλους: Το καρναβάλι υπό την αιγίδα του «Σατύρου» (1985-2011), Πτυχές του Αγιασώτικου καρναβαλιού, Μορφές Λαϊκών Δημιουργών. Ακολουθεί ένα παράρτημα φωτογραφιών 90 περίπου σελίδων. Ο συγγραφέας όπως και στον πρώτο τόμο μας εκπλήσσει και μας καταπλήσσει με την πληρότητα και ευρύτητα της δουλειάς του. Χρονιά – χρονιά, σάτιρα – σάτιρα, άρμα – άρμα, καρναβαλιστή – καρναβαλιστή, σατιρογράφο – σατιρογράφο, επώνυμους και αφανείς λαϊκούς δημιουργούς δεν αφήνει πτυχή του αγιασώτικου καρναβαλιού αφώτιστη και ανεξερεύνητη.
Με ιστορικές, λαογραφικές, κοινωνιολογικές αναφορές και προσεγγίσεις συνδέει τα σατιρικά κείμενα με τα συμφραζόμενα της εποχής για να γίνουν απολύτως κατανοητά και να φανεί συγχρόνως η σε πολλές περιπτώσεις τραγική τους διαχρονικότητα.
Με ειλικρινή αγάπη πλησιάζει τη ζωή και το έργο δεκάδων αγιασωτών που ο καθένας απ’ το μετερίζι του προσέφερε ή και προσφέρει στο αγιασώτικο καρναβάλι τιμώντας τη συνεισφορά τους.
Ο Παναγιώτης Κουτσκουδής με το δίτομο έργο του, που δεν πρέπει να λείπει από καμιά Λεσβιακή Βιβλιοθήκη δεν μας έδωσε απλώς μία μελέτη για ένα πανελλαδικώς γνωστό λαϊκό θέατρο, αλλά μας έδειξε πως όταν αγαπάς και εκτιμάς κάτι πραγματικά, το υπηρετείς με το περίσσευμα της παιδείας σου και της ψυχής σου. Το καθιστάς πεδίο έρευνας, το αναδεικνύεις, το αναβιβάζεις και το μεταλαμπαδεύεις ως πνευματική παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές.
