yle="text-align: justify;">Σαββατοκύριακο 2 και 3 Νοεμβρίου 2013
To Σαββατοκύριακο της Αγιάσου. Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Αγιάσο. Τα κάστανα της Αγιάσου αντικείμενο γιορτής. Η φθινοπωρινή Γιορτή Κάστανου συμπληρώνει φέτος 10 χρόνια. Μια γιορτή που έγινε θεσμός μέσα από πολλές δυσκολίες και συνεχίζει να υπάρχει χάρη στο αγκάλιασμα του κόσμου. Η Αγιάσος ευτύχησε το 2004 να έχει Δήμαρχο το κ. Χρύσανθο Χατζηπαναγιώτη που μαζί με το Αναγνωστήριο Αγιάσο , το Γυναικείο Συνεταιρισμό και το Μάκη Αξιώτη καθιέρωσαν τη Γιορτή Κάστανου.
Τα κάστανα δεν είναι μόνο ένα αγροτικό προϊόν τη Αγιάσου. Είναι η ζωή της Αγιάσου. Από το 1850 άρχισε η συστηματική καλλιέργεια. . Μετά τον τρομερό παγετό που έπληξε τον ελαιώνα και έμεινε στην ιστορία ως «η καμάδα των ελιών» (11-1-1850), οι πρόγονοί μας συνειδητοποίησαν ότι δεν πρέπει να περιορίζονται μόνο στην καλλιέργεια της ελιάς, αλλά να δημιουργήσουν και άλλες πηγές βιοπορισμού. Για το λόγο αυτό, στράφηκαν στον καστανιώνα. Καθάρισαν τα σωθήρια από τα άγρια φυτά, «ημέρεψαν» με τον εμβολιασμό τα οπωροφόρα δένδρα και μετέτρεψαν τις όχθες των ρυακιών σε εύφορα περιβόλια, όπου καλλιέργησαν και τις πρώτες πατάτες. Στη διάρκεια της κατοχής το κάστανο ήταν το προϊόν που έσωσε χιλιάδες ζωές από τη θανατηφόρα πείνα που ενέσκυψε.
Η γιαγιά Καλλιόπη πάντα το έλεγε « τα κάστανα τάισαν όλη την Αγιάσο την περίοδο της πείνας». Και για τα επόμενα χρόνια κάστανα ήταν μια ικανοποιητική πηγή εισοδήματος. Για πολλά χρόνια μαζί με το λάδι τα κάστανα ήταν τα μόνο γεωργικά προϊόντα που γινόταν εξαγωγή εκτός Λέσβου. Όλη η Αγιάσος μάζευε κάστανα. Οι καλλιεργητές αφού είχαν μαζέψει τα κάστανα που είχαν πέσει από το δέντρο συνέχιζαν με ξεχωριστή συλλογή των αχινών. Δημιουργούσαν ένα μεγάλο σωρό («κβάρα») από τους αχινούς , έριχναν λίγο νερό και μετά από λίγο καιρό οι αχινοί άνοιγαν και γινόταν η δεύτερη συγκομιδή κάστανων.Οι έμποροι έκαναν τεράστιους σωρούς από κάστανα και σταδιακά τα περνούσαν από κοσκίνισμα (είχαν ειδικά κόσκινα για να γίνει διαλογή με βάση το μέγεθος) για να ακολουθήσει η συσκευασία σε μικρά τσουβάλια των 25 κιλών.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια η ασθένεια (έλκος) που χτύπησε τον καστανιώνα έχει ξηράνει μεγάλο αριθμό δέντρων. Ο εμβολιασμός ξεκίνησε με καθυστέρηση 8 ετών και οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι το 40% των δέντρων θα ξεραθεί. Δυστυχώς για άλλη μια φορά η γραφειοκρατία καταστρέφει. Πέρα από την συνέχιση του εμβολιασμού είναι επιτακτική ανάγκη να επιδοτηθεί η φύτευση νέων δέντρων ώστε να ανανεωθεί ο καστανιώνας της Αγιάσου. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε προϊόντα της Λέσβου που έχουν καλό όνομα στην αγορά.
Η γιορτή ας είναι αφορμή για προβληματισμό και αναζήτηση λύσεων.
