Αυγό και βιόσφαιρα από τη Μυτιλήνη... στο διάστημα!
Η ομάδα Gaia CanSat του 3ο Γενικού Λυκείου Μυτιλήνης, έχει επιλεγεί ως μία από τις 10 ομάδες που θα λάβουν μέρος στο δεύτερο πανελλήνιο διαγωνισμό CanSat In Greece που διοργανώνεται από την SPIN (Space Innovation) σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (European Space Agency - ESA) και συγκεκριμένα την Υπηρεσία ESA Education Office για μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με σκοπό να φτιάξουν το δικό τους μικρό ‘δορυφόρο’ τύπου CanSat (από τις λέξεις Can και Satellite), τον οποίο θα έχουν την ευκαιρία να εκτοξεύσουν με πύραυλο, μετέχοντας σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
Ο διαγωνισμός είναι προγραμματισμένος να πραγματοποιηθεί τη δεύτερη εβδομάδα του Απριλίου.
Ο Ευρωπαϊκός διαγωνισμός CanSats in Europe διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2010 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA). Από τότε έχουν λάβει χώρα επτά ευρωπαϊκοί διαγωνισμοί με ισάριθμες ελληνικές συμμετοχές.
Οι ελληνικές αποστολές έχουν καταλάβει δύο φορές τη δεύτερη θέση, το 2012 με την αποστολή Icaromenippus 3D και το 2014 με την αποστολή Aristarchus, εκ των οποίων και οι δύο αποτελούν δημιουργήματα μαθητών του σχολείου .Η αποστολή φέτος ονομάζεται Gaia και βασίζεται στην Θεωρία της Γαίας (Sir James Lovelock) και κατά την οποία, η Γη έχει αυτοσυντηρούμενο χαρακτήρα και είναι ικανή να δημιουργεί τις συνθήκες που είναι απαραίτητες για την επιβίωσή της.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτό το θεματικό άξονα και επηρεασμένοι από την επίδραση της επιστημονικής φαντασίας στην ποπ κουλτούρα ( παραδείγματος χάρη, το βιβλίο του Άρθουρ Κλαρκ Rendezvous with Rama ή ταινίες όπως το Prometheus (2012), το Interstellar (2014) και το Passengers (2016) ) και τις σύγχρονες αξιοσημείωτες επιστημονικές έρευνες και projects περιβαλλοντολογικού χαρακτήρα ( όπως το EuropEan Modular Cultivation SyStEM (EMCS), το Greenhouse experiment on ISS, το ‘Micro-Ecological Life Support System Alternative’ program (MELiSSA) ), έχουν επιλέξει την κατασκευή και λειτουργία του Cansat μας να προσομοιάζει μία “κιβωτό του διαστήματος” (Generation Ship), περικλείοντας μέσα στον περιορισμένο αλλά επαρκή, κατά τους υπολογισμούς μας, χώρο του ένα μικροσκοπικό, αυτάρκες και αυτοσυντηρούμενο οικοσύστημα ικανό να προσομοιάσει μακρόχρονα διαστημικά ταξίδια.
Αυτό θα το επιτύχουμε, όπως αναφέρουν , με την ασφαλή μεταφορά ενός αυγού (έμβιου επιβάτη), και μιας βιόσφαιρας (χλωρίδα). Το αυγό και η βιόσφαιρα προσομοιάζουν την επιβίωσης της ανθρωπότητας στα μακρινά ταξίδια στο διάστημα και την μετάβαση της σε άλλους πλανήτες, αλλά και την λειτουργία ενός αυτόνομου διαστημικού σταθμού.
Κεντρικός γνώμονας είναι η έρευνα και ο πειραματισμός γύρω από την λειτουργία της βιόσφαιρας και η εξασφάλιση της επαρκούς προστασίας του αυγού κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης και της προσγείωσης.
Η κατάσταση της βιόσφαιρας θα παρακολουθείται από αισθητήρες και τα δεδομένα που λαμβάνουμε σε όλες τις συνθήκες της αποστολής κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης, της καθόδου και της προσγείωσης θα αναλύονται και θα συγκρίνονται με εκείνα της περιόδου εκκίνησης.
Σε πραγματικές συνθήκες ένα διαστρικό ταξίδι θα διαρκούσε μέχρι και αιώνες. Συνεπάγεται λοιπόν, ότι ένα τέτοιο πλοίο θα πρέπει να είναι απόλυτα αυτοσυντηρούμενο, παρέχοντας τροφή, νερό και οξυγόνο για όλους τους επιβάτες, όπως ένα Generation ship, (ή Generation Starship) που οι επιβάτες έχουν την δυνατότητα να επιβιώνουν, να αναπτύσσονται, να πεθάνουν και να αφήσουν απογόνους που θα συνεχίσουν την πορεία τους μέσα σε αυτά. Έτσι, και η κατασκευή μας αποτελεί μια μικρογραφία ενός Generation Ship, από το οποίο υποθετικά θα περνούσαν πολλές γενιές , τροφή και οξυγόνο. Όμως, δεν είναι δυνατόν να συντηρείται κατεψυγμένο φαγητό για τόσους ανθρώπους και τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Η διαστημική γεωργία, είναι μια λύση, κάτι που ίσως έχουμε ήδη καταφέρει, μιας και υπήρξε ανάπτυξη βλάστησης σε μια από τις δοκιμαστικές βιόσφαιρες μας. Η βιόσφαιρα γενικά αναπαριστά μία προσομοίωση του γήινου περιβάλλοντος. Όσον αφορά το αποθηκευμένο οξυγόνο, η αποθήκευσή του, θα απαιτήσει μη ρεαλιστικές ποσότητες, γι' αυτό το λόγο πρέπει η βιόσφαιρα να είναι σε θέση να δημιουργεί βιώσιμη ατμόσφαιρα, χρησιμοποιώντας υλικά που βρίσκονται στο χώρο. Με άλλα λόγια θα γίνεται ανακύκλωση του ίδιου αέρα.
Tο σύγχρονο όραμα της ανθρωπότητας βασίζεται πάνω στην εξερεύνηση νέων κόσμων, κάτι που σύμφωνα με τα σχέδια της ESA θα πραγματοποιηθεί στα επόμενα χρόνια, κάτι που καθιστά το βάρος της υλοποίησης υποχρέωση της γενιάς μας. Έτσι η συμμετοχή και η συμβολή μας στο θεσμό του διαγωνισμού, παράλληλα με το καθαρά τεχνικό κομμάτι της κατασκευής, θα επεκταθεί σε θέματα διαστημικού εποικισμού, αντικείμενο που ενώ οι περισσότεροι είναι οικείοι λόγω της επιστημονικής φαντασίας, ελάχιστοι θα διερευνήσουν την υλοποίηση αυτού του σκοπού στην πραγματικότητα. Εκτιμούμε ακόμα, ότι η ενασχόληση με το κλειστό περιβάλλον της Gaia θα ευαισθητοποιήσει εμάς, τους συμμαθητές μας αλλά και γενικότερα όσους μέσω των ΜΜΕ και των κοινωνικών μέσων δικτύωσης έρθουν σε επαφή με την ιδέα μας στο θέμα της ίδιας της Γης σαν ένα κλειστό και ευαίσθητο περιβάλλον που πρέπει να το διαφυλάξουμε για τις επόμενες γενιές.
Ομάδα GAIA, συμμετέχοντες στον διαγωνισμό CANSAT IN GREECE
Υπεύθυνος καθηγητής Γιώργος Κοντέλλης
