ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ 10ης/13.01.2021 ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ
Πριν από δύο μήνες η κυβέρνηση εξήγγειλε μέτρα για τη φύλαξη των ΑΕΙ και συγκεκριμένα τη συνεχή και προληπτική παρουσία ειδικού αστυνομικού σώματος, το οποίο θα αναφέρεται απευθείας στον αρχηγό της αστυνομίας, και την αυστηροποίηση της ποινικής νομοθεσίας για αδικήματα που τελούνται σε πανεπιστημιακούς χώρους.
Σε αυτή την κατεύθυνση, στις 13/1/2021 κατατέθηκε προς διαβούλευση σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας με τίτλο «Εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αναβάθμιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις».
Το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου προβλέπει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: σύσταση, σε κάθε ΑΕΙ, μονάδας και επιτροπής ασφάλειας και προστασίας· εφαρμογή συστήματος ελεγχόμενης πρόσβασης στις πανεπιστημιουπόλεις και στους εξωτερικούς χώρους των ΑΕΙ (μέσω περιμετρικής περίφραξης ασφαλείας)· σύσταση ειδικού σώματος της ΕΛ.ΑΣ. με την ονομασία «Ομάδα Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων»· και πειθαρχικές διαδικασίες για παραπτώματα φοιτητών/ριών.
Η Συνέλευση του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου θεωρεί ότι οι εν λόγω διατάξεις δεν συμβάλλουν στην προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αλλά αντίθετα την υπονομεύουν. Ειδικότερα, η διαρκής παρουσία ειδικού σώματος της Αστυνομίας στις εγκαταστάσεις των Πανεπιστημίων, με αρμοδιότητες όπως περιπολίες, έλεγχος στοιχείων των εισερχομένων, άσκηση προανάκρισης κ.λπ. δεν συνάδει με τις ακαδημαϊκές λειτουργίες και προσβάλλει το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να ενισχύσει το υπάρχον καθεστώς φύλαξης των πανεπιστημιακών χώρων ώστε να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες ανάγκες προστασίας ορισμένων από αυτούς, μέσω της πρόσληψης προσωπικού, το οποίο θα εκπαιδεύεται με κατάλληλο τρόπο και θα αναφέρεται στις αρχές διοίκησης των πανεπιστημίων.
Σε κάθε περίπτωση, η Συνέλευση θεωρεί ότι η πιο αποτελεσματική προστασία των πανεπιστημιακών χώρων επιτυγχάνεται μέσα από την καλλιέργεια και ενίσχυση του αισθήματος ακαδημαϊκής κοινότητας και μέσα από τη λειτουργία των πανεπιστημιακών θεσμών.
Σε ό,τι αφορά στο «πειθαρχικό δίκαιο», η Συνέλευση αντιτίθεται σε πειθαρχικές διαδικασίες που αφορούν τους φοιτητές και τις φοιτήτριες και καθορίζονται από την κυβέρνηση και όχι από τον εσωτερικό κανονισμό τον οποίο συντάσσει το ίδιο το πανεπιστήμιο. Ο πειθαρχικός έλεγχος της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι ευθύνη των πανεπιστημιακών αρχών και της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Όσον αφορά στα πειθαρχικά παραπτώματα, αλλά και γενικότερα σε αδικήματα που συμβαίνουν στον πανεπιστημιακό χώρο, η Συνέλευση κρίνει ότι ο έλεγχός τους καλύπτεται επαρκώς από την ισχύουσα νομοθεσία και το Σύνταγμα. Με βάση το παραπάνω σκεπτικό, τα μέλη της Συνέλευσης αντιτίθενται στη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης.
Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας να αποσύρει το νομοσχέδιο και, σε διάλογο με την πανεπιστημιακή κοινότητα, να ενισχύσει τα ΑΕΙ, ώστε να αντιμετωπίσουν τα ίδια τόσο τις ανάγκες φύλαξης των χώρων τους όσο και τον κίνδυνο υποβάθμισης του εκπαιδευτικού και ερευνητικού τους έργου στις παρούσες συνθήκες της υγειονομικής κρίσης και της υποχρηματοδότησης.
