Frontex: Σχεδόν αδύνατο να ελεγχθούν τα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας
Νομικά και γεωγραφικά εμπόδια δυσκολεύουν τον αποτελεσματικό έλεγχο των συνόρων της Ελλάδας, υπογραμμίζει η Frontex, την ώρα που πληθαίνουν οι επικρίσεις κατά της χώρας μας ως προς τη διαχείριση των προσφυγικών ροών. Σε αυτό το πλαίσιο, σήμερα οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ αποφάσισαν τη διετή παράταση στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ καθώς και την αποστολή δυνάμεων της Frontex στα σύνορα της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα.
Όταν τα πλοία περισυλλέγουν μετανάστες στη θάλασσα, είναι απλώς νομικά αδύνατον για τη Frontex να τους επαναπατρίσει. «Έτσι ήταν ανέκαθεν, αυτή είναι η αρχή της μη επαναπροώθησης», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο εκπρόσωπος της Frontex που εδρεύει στη Βαρσοβία, η οποία επέστρεψε μόλις στην Πολωνία από τη Λέσβο.
«Είναι πολύ εύκολο να φτάσει κανείς (στην Ελλάδα) δια θαλάσσης. Δεν έχουμε να κάνουμε με έναν αγρό, όπου μπορούμε να τοποθετήσουμε έναν φράχτη», υπογράμμισε η Εύα Μονκιούρ. «Με βάση το διεθνές δίκαιο, κάθε άνθρωπος που περνά τα ευρωπαϊκά σύνορα έχει τη δυνατότητα να καταθέσει αίτημα για τη χορήγηση ασύλου», υπενθύμισε.
Η Ελλάδα δέχεται πιέσεις από ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Αυστρία, για να ελέγξει καλύτερα τα σύνορά της με την Τουρκία, την κυριότερη πύλη εισόδου των προσφύγων και μεταναστών στην ΕΕ. Όμως τα πλοία και οι συνεργαζόμενοι με τη Frontex όταν εντοπίζουν πρόσφυγες στη θάλασσα «δεν μπορούν παρά να τους μεταφέρουν στην Ελλάδα», συνέχισε η Μονκιούρ. «Στη μέση της θάλασσας είναι αδύνατον να τους ερευνήσουμε, πολύ περισσότερο που συχνά δεν διαθέτουν έγγραφα ταυτότητας», είπε η εκπρόσωπος.
«Μόνο εκείνοι που περισυλλέγονται από τους Τούρκους οδηγούνται στην Τουρκία», υπογράμμισε. «Και μόνο οι διακινητές κάνουν στροφή 180 μοιρών όταν αντικρίζουν τα πλοία της Frontex, γιατί κινδυνεύουν με φυλάκιση. Οι μετανάστες δεν κινδυνεύουν με τίποτα —παρά μόνο όταν διακινδυνεύουν τη ζωή τους στην ανοιχτή θάλασσα— γιατί οι περισσότεροι θέλουν να ζητήσουν άσυλο και οι άλλοι θέλουν μόνο να φτάσουν στην Ευρώπη» επεσήμανε.
Εξάλλου, συνέχισε η Μονκιούρ, είναι σχεδόν αδύνατον να ελεγχθούν τα θαλάσσια ελληνικά σύνορα και επιπλέον η Ελλάδα έχει εκατοντάδες νησιά, ορισμένα από τα οποία είναι ακατοίκητα και βρίσκονται πολύ κοντά στις τουρκικές ακτές.
Το πρόβλημα αυτό «δεν υπάρχει μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, αφού τα πλοία της Frontex βρίσκονται πάντα στα χωρικά ύδατα της μίας ή της άλλης χώρας», κατέληξε.
Παράταση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ
Η διαπίστωση έρχεται την ώρα που οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ, αποφάσισαν την παράταση των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων στην ΕΕ για δύο χρόνια. Όπως σημείωσε ο Ολλανδός υφυπουργός Ασφάλειας και Δικαιοσύνης και προεδρεύων του συμβουλίου Κλαας Ντάικχοφ, 28 υπουργοί κάλεσαν την Επιτροπή «να ερευνήσει τη νομική και πρακτική βάση έτσι ώστε να συνεχιστούν οι συνοριακοί έλεγχοι πέραν των έξι μηνών μέσα από το άρθρο 26 της Συνθήκης Σένγκεν», καθώς δεν έχει επιτευχθεί η ζητούμενη «μείωση» των αριθμών των προσφύγων.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον ίδιο, το Συμβούλιο έδωσε «ξεκάθαρο σήμα» στην Επιτροπή να εξετάσει την πιθανότητα να παράσχει βοήθεια η Frontex στα σύνορα μεταξύ της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας, ζητώντας παράλληλα να εξεταστεί το ισχύον νομικό πλαίσιο με «ευελιξία» και «πραγματισμό» και τονίζοντας την ανάγκη να τεθεί η κατάσταση στην περιοχή «υπό έλεγχο». Ο Ολλανδός υπουργός επισήμανε μάλιστα τη θετική στάση του προέδρου της Επιτροπής, Ζ. Κ. Γιούνκερ προς αυτό το ενδεχόμενο.
Σε ό,τι αφορά την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού σώματος ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής που θα αναλαμβάνει τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ σε περίπτωση που το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος δέχεται υπερβολικές πιέσεις, ο Κ. Ντάικχοφ δήλωσε πως σε γενικές γραμμές η πρόταση τυγχάνει «μεγάλης στήριξης» από τα κράτη μέλη, συμπληρώνοντας ωστόσο ότι είναι ξεκάθαρο πως τα κράτη μέλη διατηρούν την «πρωταρχική ευθύνη της φύλαξης των εθνικών τους συνόρων». Γι αυτό, εξήγησε, πρέπει να επιτευχθεί η «σωστή ισορροπία» μεταξύ των δύο. «Σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος δέχεται υπερβολική πίεση την οποία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του, τότε το Συμβούλιο πρέπει να έχει τον αποφασιστικό ρόλο στη διαδικασία και η διαδικασία πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένη με το υπάρχον σύστημα αξιολόγησης της Σένγκεν», δήλωσε ο Κ. Ντάικχοφ και συμπλήρωσε:
Σε περίπτωση απόφασης επέμβασης, η ευθύνη του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους πρέπει να είναι σεβαστή.
