Ποια γαλοπούλα; Στη Λέσβο τα Χριστούγεννα φτιάχνουν χοιρινό, κρεμμυδοντολμάδες και μπακλαβά

Άγνωστη για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι είναι η γαλοπούλα για τη Λέσβο. Το νησί όπου τα Χριστούγεννα κυριαρχεί το χοιρινό μαγειρεμένο με σέλινο και πλούσιο αυγολέμονο! Σε κάποια χωριά κυρίως της κεντρικής Λέσβου το χοιρινό μαγειρεύεται με μαρούλια (φρικασέ) ενώ στα «προσφυγοχώρια», χωριά των Μικρασιατών, κυριαρχεί η μικρασιατική παράδοση του χοιρινού μαγειρεμένου με ρεβίθια.

Στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι της Λέσβου από νωρίς το πρωί σερβίρονται λουκάνικα με ψητή παστή χοιρινή πανσέτα ενώ πριν από το κυρίως γεύμα βγαίνουν χοιρινές χοντρές καλοψημένες μπριζόλες. Στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι ακόμα υπάρχουν «σογάνια» δηλαδή κρεμμυδοντολμάδες με ρύζι και χοιρινό κρέας, λαχανοντολμάδες και φυσικά γλυκά. «Μπακλαβού» δηλαδή μπακλαβάς με αμύγδαλα και πολλές στρώσεις, πολύ ψηλότερος δηλαδή από το γνωστό, Κουραμπιέδες με φρέσκο πρόβειο βούτυρο και φυσικά «φοινίκια». Τα γνωστά μελομακάρονα που στην καθ’ ημάς ανατολή (νησιώτικη και μικρασιατική) λέγονται έτσι αφού μοιάζουν με τα φοινίκια τους χουρμάδες δηλαδή που ήταν γνωστοί στην περιοχή προϊόν των φοινικιών (των χουρμαδιών).

Τα παραπάνω αποτελούν το γαστρονομικό χριστουγεννιάτικο «περίσσεμα» των χοιροσφάγιων. Του εθίμου δηλαδή της σφαγής σε κάθε σπίτι του νησιού του χοίρου με το κρέας του οποίου στην ουσία έβγαινε ο χειμώνας της κάθε οικογένειας. Σύμφωνα με τις λαογραφικές καταγραφές η σφαγή γινόταν του Άη Λευτέρη στις 15 Δεκεμβρίου και ο τεμαχισμός του και η κατανομή του της Αγίας Αναστασίας στις 22 Δεκεμβρίου.

Το κρέας που θα καταναλώνονταν στις μέρες των Χριστουγέννων (τη Πρωτοχρονιά το έθιμο ορίζει γεύμα με πετεινό) διαχωρίζονταν από το υπόλοιπο που παστώνονταν ή γινόταν λουκάνικα. Το πάστωμα γινόταν με τη διαδικασία του «καβουρδίσματος». Κομμάτια με λίπος χωρίς νερό και μπόλικο αλάτι ψήνονταν και έμπαινε σε πήλινα δοχεία. Του χειμωνιάτικου καιρού βοηθούντος το κρέας σε ανήλιαγες αποθήκες των σπιτιών, καταναλώνονταν μέχρι τη Σαρακοστή.

ΑΠΕ - ΜΠΕ