Ε
ίναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Η μία είναι η φωτεινή. Της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης. Η άλλη είναι η σκοτεινή. Της μαφίας και της εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου.
Στη Λέσβο συναντάς και τις δύο όψεις. Στη θέση Τσαμάκια, δίπλα από το λιμάνι, συναντήσαμε το μικρό Περικλή που μαζί με το συμμαθητή του, τον Νικόλα, σηκώθηκαν πρωί πρωί για να χαρίσουν ρούχα σε παιδάκια από το Αφγανιστάν και τη Συρία. Από πάνω τους ήταν και τους καμάρωνε ο Κώστας Πολυχρονόπουλος, που μαζί με άλλους εθελοντές μοιράζουν 2.000-2.500 μερίδες φαγητού την ημέρα. Στον Κώστα έδωσαν την πρώτη ύλη για το μαγειρείο η Βαρβάρα και η Μαίρη, που ήρθαν διακριτικά στα Τσαμάκια μόλις ξημέρωσε, άφησαν το δέμα και έφυγαν αθόρυβα.
Και ενώ αυτοί οι άνθρωποι κάνουν περήφανο το νησί, κάποιοι άλλοι θησαυρίζουν από την εκμετάλλευση των μεταναστών. Μεταφέρουν με τα φορτηγάκια τους μετανάστες από τη Σκάλα Σικαμιάς μέχρι τη Μυτιλήνη με ταρίφα 300 ευρώ για μία διαδρομή 50 λεπτών. Στη σκοτεινή όψη ανήκει και το «σκηνοθετημένο» καθάρισμα των ακτών από σωσίβια και λέμβους για την άφιξη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα.
Στην αυτοσχέδια κουζίνα που έχει στηθεί στο λιμάνι της Μυτιλήνης η κυρία Ελένη κόβει τα ψωμιά. «Είμαι 75 χρόνων αλλά τέτοιο πράγμα στο νησί δεν το ‘χω ξαναζήσει. Η κόρη μου μου το είπε και ήρθα εδώ αμέσως. Εφτιαχνα στο σπιτικό φαγητό και το ‘δινα στα μωρέλια των μεταναστών. Τώρα βοηθάω από δω».
Η εκπαιδευτικός Βαρβάρα Χατζόγλου μαζί με τη φίλη της Μαίρη Καραχάλη πετάχτηκαν από τη δουλειά τους για να φέρουν «αθόρυβα» και χωρίς να επιζητούν «μπράβο» λίγες φακές, μακαρόνια και ρύζι: «Η κατάσταση στο νησί έχει αλλάξει τη ζωή μας. Μας έκανε να εκτιμήσουμε τα λίγα. Μας έκανε να κάνουμε παραλληλισμούς με τα δικά μας παιδιά. Ο καθένας θα μπορούσε να είναι στη θέση των προσφύγων. Το παράξενο είναι ότι έφτασα στο σημείο να πίνω καφέ σε καφετέρια και να νιώθω τύψεις».
Η Μαρία μπαίνει στην κουβέντα για να προσθέσει: «Είμαι στο σπίτι και βλέπω τη θάλασσα να φουρτουνιάζει και πραγματικά τρέμω».
Οσο οι γυναίκες μαγειρεύουν, τα Τσαμάκια έχουν πλημμυρίσει παιδιά. «Εφερα ρούχα για όποιο παιδάκι δεν έχει. Δεν πρέπει να σκέφτομαι μόνο τον εαυτό μου», λέει ο μικρός Περικλής την ώρα που δίνει σε ένα 9χρονο παιδάκι από τη Συρία μία μπλούζα. Δίπλα του ο Νικόλας βοηθάει βγάζοντας παντελόνια από σακούλες: «Ηρθε και ο δάσκαλος εδώ από το σχολείο. Η ανθρωπιά είναι και αυτή ένα μάθημα».
Οι εθελοντές της Μυτιλήνης λένε την ίδια ατάκα: «Τα βράδια κοιμόμαστε ήσυχοι». Ενας από αυτούς, ο Κώστας Πολυχρονόπουλος, ήταν πριν βρεθεί στο νησί στέλεχος μεγάλων πολυεθνικών εταιριών στο τμήμα μάρκετινγκ. Σπουδαγμένος άνθρωπος, χάρηκε ιδιαίτερα όταν τον πλησίασε η Μαρία Παππά με το γιο της Παναγιώτη για να τον ρωτήσουν για τον εθελοντισμό: «Αγαπάμε τον εαυτό μας για να μπορούμε να αγαπάμε τους ανθρώπους. Ο εθελοντισμός είναι ωφέλιμος όταν βγαίνει από την καρδιά και όταν δεν περιμένει αντάλλαγμα».
Κώστας Καλαφάτης / Ελεύθερτος Τύπος
