Γράφει: Γιακουμή Πέλλη/ εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ
Στις 3 Δεκεμβρίου εγκαινιάζεται το νέο ιδιόκτητο κτήριο για ΑμΕΑ στην Επάνω Σκάλα
Όλα ξεκίνησαν το 1996 από μια ιδέα μιας παρέας ανθρώπων με ευαισθησίες σε θέματα ατόμων με αναπηρία, οι οποίοι θέλησαν να δημιουργήσουν ένα χώρο που θα συνέβαλλε τα άτομα αυτά να βγουν από τα σπίτια τους, να κοινωνικοποιηθούν και ν’ απασχοληθούν δημιουργικά. Έτσι γεννήθηκε η «Κυψέλη» και σήμερα, 14 χρόνια μετά, εγκαινιάζει το σύγχρονο ιδιόκτητο χώρο της στην Επάνω Σκάλα, έχοντας διανύσει μια πολύ μεγάλη και ενδιαφέρουσα διαδρομή, με δράσεις και πρωτοβουλίες που συνέβαλαν στο ν’ αγκαλιάσει η τοπική κοινωνία τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
Το 1996 ιδρύθηκε ο «Νομαρχιακός Σύλλογος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες “Κυψέλη”» και νοικιάστηκε ο χώρος στο Μακρύ Γιαλό, που ονομάστηκε «Το στέκι» της Κυψέλης. «Αρχικά ο κόσμος ήταν επιφυλακτικός. Ήταν η πρώτη προσπάθεια που γινόταν για να δημιουργηθεί ένας χώρος για ΑμΕΑ και όταν ο κόσμος δε γνωρίζει κάτι, δεν το αποδέχεται αμέσως και το βλέπει με καχυποψία. Στην πορεία αυτό βεβαίως άλλαξε», λέει η πρόεδρος της «Κυψέλης», Άσπα Γραμμού.
Στους απλούς πολίτες
Η «Κυψέλη» στηριζόταν πάντα και στηρίζεται κατά κύριο λόγο στις προσφορές των απλών πολιτών, που αγκάλιασαν την πρωτοβουλία αυτή βλέποντας την πολύτιμη βοήθεια που προσφέρει στα άτομα με αναπηρίες.
Το 2000, το τότε Υπουργείο Αιγαίου διέθεσε στην «Κυψέλη» το πρώτο πούλμαν, που βοήθησε καταλυτικά στις δραστηριότητες του Συλλόγου. «Όταν δεν υπάρχει μεταφορικό μέσον, τα παιδιά δεν μπορούν να έρθουν στο χώρο, δε βγαίνουν από το σπίτι τους και είναι δύσκολο και για τους δικούς τους ανθρώπους να τους μετακινούν. Όταν αποκτήσαμε αυτοκίνητο, βάλαμε αμέσως οδηγό και αυξήθηκε πάρα πολύ ο αριθμός των μελών μας. Αυτό, πιστεύω, ήταν καθοριστικό για τη λειτουργία της “Κυψέλης”», λέει η κοινωνική λειτουργός, διοικητική υπεύθυνη της «Κυψέλης», Ευτυχία Λούκου.
Το 2001 η «Κυψέλη» εντάχθηκε σε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης για ΑμΕΑ και άρχισε να επεκτείνει τις δραστηριότητές της με τη δημιουργία εργαστηρίων για κατασκευή ευχετήριων καρτών, ξύλινων εικόνων, ημερολογίων κ.ά..
Το 2004, μάλιστα, κρίθηκε σκόπιμο να νοικιαστεί και δεύτερος χώρος για τη λειτουργία των εργαστηρίων, στην οδό Ολοκαυτώματος, στην περιοχή του Μακρύ Γιαλού.
Αργότερα νοικιάστηκε και τρίτος χώρος, όπου λειτούργησε πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο για τα μέλη της «Κυψέλης».
Στο μεταξύ, από το 1999 - 2000 παραχωρήθηκε από το Δήμο Μυτιλήνης ο εξωτερικός χώρος του αρχοντικού Νιάνια, που λειτουργεί ως «καλοκαιρινό στέκι» της Κυψέλης. Εκεί υπάρχει παιδική χαρά, γήπεδο μπάσκετ και τα μέλη ασχολούνται με τον αθλητισμό, αλλά κατά καιρούς και με την κηπουρική.
Τον Αύγουστο του 2002 η «Κυψέλη» υπέγραψε προγραμματική σύμβαση με τη Νομαρχία Λέσβου και τον Εθνικό Οργανισμό Κοινωνικής Φροντίδας, αναλαμβάνοντας για ένα χρόνο τη λειτουργία τού ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ στα Δάφια Καλλονής. Οι δράσεις της «Κυψέλης» μεταφέρθηκαν στην καρδιά του νησιού και επεκτάθηκαν σε παιδιά με αναπηρίες σε απομακρυσμένα χωριά, που μέχρι τότε παρέμεναν κλεισμένα στο σπίτι τους.
«Όταν πηγαίναμε στα σπίτια που γνωρίζαμε ότι υπήρχαν άτομα με αναπηρίες και χτυπούσαμε την πόρτα για να ενημερώσουμε τους γονείς, μας μιλούσαν στην πόρτα ή στις σκάλες, δε μας άφηναν να μπουμε μέσα στο σπίτι. Η ύπαρξη μέλους με αναπηρία μέσα στην οικογένεια για τις κλειστές κοινωνίες δυστυχώς αποτελεί ταμπού», λέει χαρακτηριστικά η κ. Λούπου.
Όλα ξεκίνησαν το 1996 από μια ιδέα μιας παρέας ανθρώπων με ευαισθησίες σε θέματα ατόμων με αναπηρία, οι οποίοι θέλησαν να δημιουργήσουν ένα χώρο που θα συνέβαλλε τα άτομα αυτά να βγουν από τα σπίτια τους, να κοινωνικοποιηθούν και ν’ απασχοληθούν δημιουργικά. Έτσι γεννήθηκε η «Κυψέλη» και σήμερα, 14 χρόνια μετά, εγκαινιάζει το σύγχρονο ιδιόκτητο χώρο της στην Επάνω Σκάλα, έχοντας διανύσει μια πολύ μεγάλη και ενδιαφέρουσα διαδρομή, με δράσεις και πρωτοβουλίες που συνέβαλαν στο ν’ αγκαλιάσει η τοπική κοινωνία τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
Το 1996 ιδρύθηκε ο «Νομαρχιακός Σύλλογος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες “Κυψέλη”» και νοικιάστηκε ο χώρος στο Μακρύ Γιαλό, που ονομάστηκε «Το στέκι» της Κυψέλης. «Αρχικά ο κόσμος ήταν επιφυλακτικός. Ήταν η πρώτη προσπάθεια που γινόταν για να δημιουργηθεί ένας χώρος για ΑμΕΑ και όταν ο κόσμος δε γνωρίζει κάτι, δεν το αποδέχεται αμέσως και το βλέπει με καχυποψία. Στην πορεία αυτό βεβαίως άλλαξε», λέει η πρόεδρος της «Κυψέλης», Άσπα Γραμμού.
Στους απλούς πολίτες
Η «Κυψέλη» στηριζόταν πάντα και στηρίζεται κατά κύριο λόγο στις προσφορές των απλών πολιτών, που αγκάλιασαν την πρωτοβουλία αυτή βλέποντας την πολύτιμη βοήθεια που προσφέρει στα άτομα με αναπηρίες.
Το 2000, το τότε Υπουργείο Αιγαίου διέθεσε στην «Κυψέλη» το πρώτο πούλμαν, που βοήθησε καταλυτικά στις δραστηριότητες του Συλλόγου. «Όταν δεν υπάρχει μεταφορικό μέσον, τα παιδιά δεν μπορούν να έρθουν στο χώρο, δε βγαίνουν από το σπίτι τους και είναι δύσκολο και για τους δικούς τους ανθρώπους να τους μετακινούν. Όταν αποκτήσαμε αυτοκίνητο, βάλαμε αμέσως οδηγό και αυξήθηκε πάρα πολύ ο αριθμός των μελών μας. Αυτό, πιστεύω, ήταν καθοριστικό για τη λειτουργία της “Κυψέλης”», λέει η κοινωνική λειτουργός, διοικητική υπεύθυνη της «Κυψέλης», Ευτυχία Λούκου.
Το 2001 η «Κυψέλη» εντάχθηκε σε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης για ΑμΕΑ και άρχισε να επεκτείνει τις δραστηριότητές της με τη δημιουργία εργαστηρίων για κατασκευή ευχετήριων καρτών, ξύλινων εικόνων, ημερολογίων κ.ά..
Το 2004, μάλιστα, κρίθηκε σκόπιμο να νοικιαστεί και δεύτερος χώρος για τη λειτουργία των εργαστηρίων, στην οδό Ολοκαυτώματος, στην περιοχή του Μακρύ Γιαλού.
Αργότερα νοικιάστηκε και τρίτος χώρος, όπου λειτούργησε πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο για τα μέλη της «Κυψέλης».
Στο μεταξύ, από το 1999 - 2000 παραχωρήθηκε από το Δήμο Μυτιλήνης ο εξωτερικός χώρος του αρχοντικού Νιάνια, που λειτουργεί ως «καλοκαιρινό στέκι» της Κυψέλης. Εκεί υπάρχει παιδική χαρά, γήπεδο μπάσκετ και τα μέλη ασχολούνται με τον αθλητισμό, αλλά κατά καιρούς και με την κηπουρική.
Τον Αύγουστο του 2002 η «Κυψέλη» υπέγραψε προγραμματική σύμβαση με τη Νομαρχία Λέσβου και τον Εθνικό Οργανισμό Κοινωνικής Φροντίδας, αναλαμβάνοντας για ένα χρόνο τη λειτουργία τού ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ στα Δάφια Καλλονής. Οι δράσεις της «Κυψέλης» μεταφέρθηκαν στην καρδιά του νησιού και επεκτάθηκαν σε παιδιά με αναπηρίες σε απομακρυσμένα χωριά, που μέχρι τότε παρέμεναν κλεισμένα στο σπίτι τους.
«Όταν πηγαίναμε στα σπίτια που γνωρίζαμε ότι υπήρχαν άτομα με αναπηρίες και χτυπούσαμε την πόρτα για να ενημερώσουμε τους γονείς, μας μιλούσαν στην πόρτα ή στις σκάλες, δε μας άφηναν να μπουμε μέσα στο σπίτι. Η ύπαρξη μέλους με αναπηρία μέσα στην οικογένεια για τις κλειστές κοινωνίες δυστυχώς αποτελεί ταμπού», λέει χαρακτηριστικά η κ. Λούπου.
Και δεύτερο πούλμαν
Το 2003 - 2004 η «Κυψέλη» απέκτησε και δεύτερο πούλμαν και τότε οι μετακινήσεις των μελών σε εκδρομές ήταν πιο εύκολες. Παράλληλα, επεκτάθηκαν οι δράσεις και με επιστημονικό προσωπικό που στελέχωσε τη λειτουργία της, όπως ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, καθηγητής Πληροφορικής που δίδασκε χρήση υπολογιστών, αλλά και γυμναστής. Μέσα από πρόγραμμα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, εξασφαλίστηκε και ο κατάλληλος εξοπλισμός.
Το 2006 - 2007, μέσα από προγράμματα διά βίου μάθησης του Κέντρου Εκπαίδευσης Ενηλίκων και σε συνεργασία με τη ΝΕΛΕ, τα άτομα με αναπηρίες παρακολούθησαν μαθήματα μουσικής, ζωγραφικής, θεάτρου εικαστικές τέχνες κ.ά..
Το 2003 - 2004 η «Κυψέλη» απέκτησε και δεύτερο πούλμαν και τότε οι μετακινήσεις των μελών σε εκδρομές ήταν πιο εύκολες. Παράλληλα, επεκτάθηκαν οι δράσεις και με επιστημονικό προσωπικό που στελέχωσε τη λειτουργία της, όπως ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, καθηγητής Πληροφορικής που δίδασκε χρήση υπολογιστών, αλλά και γυμναστής. Μέσα από πρόγραμμα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, εξασφαλίστηκε και ο κατάλληλος εξοπλισμός.
Το 2006 - 2007, μέσα από προγράμματα διά βίου μάθησης του Κέντρου Εκπαίδευσης Ενηλίκων και σε συνεργασία με τη ΝΕΛΕ, τα άτομα με αναπηρίες παρακολούθησαν μαθήματα μουσικής, ζωγραφικής, θεάτρου εικαστικές τέχνες κ.ά..
Το Σπίτι της «Κυψέλης»
Όνειρο ζωής και στόχος όλων των διοικήσεων της «Κυψέλης» ήταν πάντα η απόκτηση ιδιόκτητης στέγης. Το κόστος μιας τέτοιας προσπάθειας, όμως, ήταν δυσβάσταχτο και έμοιαζε αδιανόητο. Το 2004, τα μέλη της «Κυψέλης» άρχισαν να ονειρεύονται όταν η οικογένεια Χωριατέλλη παραχώρησε στο Σύλλογο δωρεάν οικόπεδο στην Επάνω Σκάλα. Χρειάστηκε να γίνουν πολλές και χρονοβόρες διαδικασίες για την παραχώρηση της δωρεάς, αλλά να ξεπεραστούν και ζητήματα που ανέκυψαν με την Αρχαιολογία λόγω της θέσης του οικοπέδου. Ζητούμενο, όμως, ήταν και η εξασφάλιση των χρημάτων που απαιτούνταν για ένα τόσο μεγάλο έργο.
Στις 31 Μαρτίου τού 2007 οργανώθηκε από τοπικό τηλεοπτικό σταθμό ένας μεγάλος τηλεμαραθώνιος, με συμμετοχή που ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Με ζωντανές συνδέσεις, η προσπάθεια που είχε ξεκινήσει στη Λέσβο για την ανέγερση του Σπιτιού της «Κυψέλης», μεταδόθηκε και σε αθηναϊκά κανάλια. Μέχρι τη στιγμή που ολοκληρώθηκε η μαραθώνια εκπομπή, το ποσό που είχε συγκεντρωθεί ήταν 250.000 ευρώ. «Από αυτά, κατατέθηκαν τότε μόλις 170.000 ευρώ, γιατί δυστυχώς αρκετοί ήταν εκείνοι που είτε δεν κατέθεσαν καν το ποσό που δήλωσαν και μεταδόθηκε στις οθόνες της τηλεόρασης, είτε κατέθεσαν πολύ μικρότερα ποσά από αυτά που ανακοίνωσαν. Μαζί με 20.000 ευρώ που προσέφερε ο ΟΠΑΠ, το συνολικό ποσό έφθασε στα 190.000 ευρώ», λέει η πρόεδρος της Κυψέλης, Άσπα Γραμμoυ
Μεγάλη ήταν, όμως, η προσφορά για προσωπική εργασία ή δωρεά υλικών. Ο μηχανικός Συμεών Αργυρόπουλος ανέλαβε δωρεάν την εκπόνηση της μελέτης και την επίβλεψη του έργου.
Στην πορεία, το έργο συνάντησε πολλά εμπόδια και δυσκολίες. Το νέο κτήριο είχε αρχικά χαρακτηριστεί Πολιτιστικό Κέντρο. Ως τέτοιο, όμως, δε θα μπορούσε να συμμετέχει σε προγράμματα, ούτε ν’ αναπτύσσει τις δραστηριότητές του. Το 2008 - 2009 ξεκίνησε προσπάθεια να λειτουργήσει ως Μικτό Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας. Το γεγονός, ωστόσο, ότι παραλείφθηκε η λέξη «Διημέρευσης» από τον τίτλο του, καθυστέρησε… δυο χρόνια τις διαδικασίες. Χρειάστηκε ν’ αλλάξει ξανά ο τίτλος και να ονομαστεί «Μικρό Κέντρο Διημέρευσης, Ημερήσιας Φροντίδας» για να απεμπλακεί το έργο. Απαιτήθηκαν, όμως, και μια σειρά από αλλαγές στο χώρο, αφού οι προδιαγραφές για τέτοιου είδους κέντρα είναι ιδιαιτέρως αυστηρές και θα πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες για κάθε είδους αναπηρία. Η επίσημη αλλαγή του τίτλου του Κέντρου έγινε στις 30 Μαρτίου 2011, ενώ μετά από πολλές προσπάθειες η πολυπόθητη άδεια ίδρυσης και λειτουργίας εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου στις 28 Ιουλίου 2011.
Από το καλοκαίρι έχει ξεκινήσει να λειτουργεί ο νέος χώρος και πλέον στόχος είναι ν’ αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι δραστηριότητες, αλλά και να λειτουργήσει μελλοντικά κι ένας χώρος για 24ωρη διαβίωση, ώστε να μπορεί να προσφέρει στέγη σε άτομα που έχουν ανάγκη από φιλοξενία.
Στην πορεία, το έργο συνάντησε πολλά εμπόδια και δυσκολίες. Το νέο κτήριο είχε αρχικά χαρακτηριστεί Πολιτιστικό Κέντρο. Ως τέτοιο, όμως, δε θα μπορούσε να συμμετέχει σε προγράμματα, ούτε ν’ αναπτύσσει τις δραστηριότητές του. Το 2008 - 2009 ξεκίνησε προσπάθεια να λειτουργήσει ως Μικτό Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας. Το γεγονός, ωστόσο, ότι παραλείφθηκε η λέξη «Διημέρευσης» από τον τίτλο του, καθυστέρησε… δυο χρόνια τις διαδικασίες. Χρειάστηκε ν’ αλλάξει ξανά ο τίτλος και να ονομαστεί «Μικρό Κέντρο Διημέρευσης, Ημερήσιας Φροντίδας» για να απεμπλακεί το έργο. Απαιτήθηκαν, όμως, και μια σειρά από αλλαγές στο χώρο, αφού οι προδιαγραφές για τέτοιου είδους κέντρα είναι ιδιαιτέρως αυστηρές και θα πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες για κάθε είδους αναπηρία. Η επίσημη αλλαγή του τίτλου του Κέντρου έγινε στις 30 Μαρτίου 2011, ενώ μετά από πολλές προσπάθειες η πολυπόθητη άδεια ίδρυσης και λειτουργίας εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου στις 28 Ιουλίου 2011.
Από το καλοκαίρι έχει ξεκινήσει να λειτουργεί ο νέος χώρος και πλέον στόχος είναι ν’ αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι δραστηριότητες, αλλά και να λειτουργήσει μελλοντικά κι ένας χώρος για 24ωρη διαβίωση, ώστε να μπορεί να προσφέρει στέγη σε άτομα που έχουν ανάγκη από φιλοξενία.
Τα εγκαίνια
Ο νέος χώρος της «Κυψέλης» θα εγκαινιαστεί το Σάββατο 3 Δεκεμβρίου στις 6 το απόγευμα, στην οδό Δικελί 4 στην Επάνω Σκάλα. Στη διάρκεια της εκδήλωσης θα προβληθεί ένα βίντεο με την ιστορία της «Κυψέλης», ενώ ένα παιδί θα μοιραστεί την εμπειρία του ως μέλους του Συλλόγου.
