Λέσβος νησί της αλληλεγγύης

Πίσω από το "νησί της αλληλεγγύης" κρύβονται άνθρωποι και προσωπικές ιστορίες. Αδικούμε πολλούς. Το "Χωριό του Όλοι Μαζί", το ΠΙΚΠΑ, την πρωτοβουλία εκπαιδευτικών και δεκάδες ακόμη πρωτοβουλίες, οργανώσεις, συλλογικότητες, αλλά και καθημερινούς απλούς ανθρώπους που ανοίγουν το σπίτι, την αγκαλιά τους, την καρδιά τους για τους ανθρώπους που κατατρεγμένοι φτάνουν με τις βάρκες στις ακτές του νησιού.

 

"Αυτά που έχουμε ζήσει, ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο, σε αλλάζουν ως άνθρωπο. Η τραγωδία των προσφύγων, τα νεκρά παιδιά, οι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι είναι εικόνες που μας έχουν στοιχειώσει" μας λέει ο Γιώργος Τυρίκος - Εργάς από την "Αγκαλιά" στην Καλλονή της Λέσβου. Ο Γιώργος συνεχίζει μαζί με τους υπόλοιπους εθελοντές το έργο του αξέχαστου παπα - Στρατή κρατώντας αυτή τη μεγάλη αγκαλιά ανοιχτή για χιλιάδες πρόσφυγες.

"Έχουν περάσει και χίλιοι πρόσφυγες σε μια μέρα από την Αγκαλιά και εμείς ήμασταν 6-7 άτομα. Εάν δεν υπήρχαν οι εθελοντές και όλος ο κόσμος που έρχεται από όλο τον πλανήτη, θα είχαμε τελειώσει" τονίζει. "Εμείς το κάνουμε για την ηθική μας πυξίδα, αλλά καταλαβαίνεις πως αντικαθιστάς μεγέθη που δεν μπορείς να αντικαταστήσεις. Κάνεις αυτό που η Ευρώπη, που η πολιτεία έπρεπε να κάνει. Όμως, όταν βλέπεις τα καραβάνια των ανθρώπων, τα μωρά που κλαίνε άρρωστα και όχι μόνο, όταν έχεις πίσω σου δέκα χρόνια δράση, δεν μπορείς να γυρίσεις την πλάτη" σημειώνει και υπογραμμίζει πως όλο αυτό το διάστημα θα μπορούσαν να είχαν γίνει μικρά αλλά ουσιαστικά πράγματα από την κυβέρνηση.

"Θα μπορούσε το θέμα της μεταφοράς των ανθρώπων να είχε λυθεί. Να μην περπατούσαν ατέλειωτα χιλιόμετρα κάτω από τον ήλιο. Τα 'λογιστικά' ήταν απλά. Εάν δεν κάνεις αυτά τα μικρά, πώς θα μιλήσεις για τα μεγάλα; Τις χρηματοδοτήσεις και όλα αυτά;".

"Φοβάμαι να μην συνηθίσουμε τους θανάτους. Να μην τους θεωρήσουμε δεδομένους. Θα εξαγριωθούμε, θα σταματήσουμε να νιώθουμε ότι ο θάνατος είναι κάτι βαρύ και μεγάλο" επισημαίνει τονίζοντας ότι στη μεγάλη ευαισθητοποίηση του κόσμου έπαιξαν ρόλο οι θάνατοι δεκάδων παιδιών.

Όπως σημειώνει ο Γιώργος, η "Αγκαλιά" θα συνεχίσει να επιτελεί το έργο της στηρίζοντας και άλλες δομές. Τον τελευταίο χρόνο από την "Αγκαλιά" πέρασαν σχεδόν 17.000 πρόσφυγες. "Έναν κόκκο από το πρόβλημά του και την ιστορία του να σου αφήσει κάποιος, φτάνεις στο τέλος να κουβαλάς στις πλάτες σου ένα βουνό" λέει χαρακτηριστικά. "Ένας πρόσφυγας μπορεί να φτάσει στον προορισμό του ζωντανός, αλλά δεν σημαίνει ότι φτάνει υγιής. Έχει διαλυθεί. Πολλοί είναι κουφάρια, πετσί και κόκαλο. Έχουν διαλύσει την υγεία τους. Ιδιαιτέρως τα παιδιά έχουν βαθιά ψυχολογικά τραύματα που θα αποκατασταθούν με πολλή δουλειά".

 

"Υπάρχει πολύς κόσμος από τη Σκανδιναβία που έχει έρθει ή θέλει να έρθει να βοηθήσει εδώ. Είμαι εδώ γιατί ήθελα να κάνω κάτι χρήσιμο και ουσιαστικό, όχι απλώς να βλέπω τις εικόνες των νεκρών παιδιών και να μην κάνω κάτι" αναφέρει η Τερέζα, φοιτήτρια από τη Νορβηγία που έμεινε δέκα ημέρες στη Λέσβο και παρείχε βοήθεια στη Σκάλα Συκαμνιάς. Η οργάνωση "Lighthouse" όπως μας εξηγεί η Τερέζα, έχει κύριο στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων για τη δημιουργία χώρου αξιοπρεπούς φιλοξενίας των ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων.

"Οι συνθήκες στη Μόρια, που βρίσκονται σήμερα είναι απαίσιες. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε τα ανήλικα που έρχονται μόνα τους όταν η βάρκα φτάνει στην ακτή. Αυτό είναι δύσκολο, αλλά πρέπει να το κάνουμε. Ο εφιάλτης της προσφυγιάς είναι δραματικός όταν πρόκειται για τα μικρά παιδιά και ιδιαίτερα όσα βρίσκονται μόνα τους ξαφνικά σε μια άλλη χώρα κυνηγημένα".

Η Τερέζα και άλλα τρία μέλη της οργάνωσης έφτασαν στη Λέσβο με 23 τσάντες γεμάτες ρούχα, παιδικές τροφές και πάνες. "Όσοι έρχονται και γυρίζουν στη Νορβηγία σύντομα επιστρέφουν. Ένας άνδρας από την ομάδα μας είναι εδώ τους τελευταίους έξι μήνες" λέει χαρακτηριστικά.

Η οργάνωση έχει αγοράσει ακόμη σκηνές, φαγητό και έχει δημιουργήσει σημεία φόρτισης κινητών στην πρώτη υποδοχή, ενώ φιλοδοξεί να δημιουργηθεί και δίκτυο wi-fi ώστε οι πρόσφυγες να επικοινωνούν άμεσα με τους συγγενείς τους.

"Στην ομάδα μας έχουμε ένα παιδί από τη Συρία που ήρθε ως πρόσφυγας, πριν από δυο χρόνια, εδώ στη Λέσβο με τον ίδιο τρόπο και σήμερα βοηθάει άλλους πρόσφυγες. Τους δίνει χαμόγελο και ελπίδα. Ότι μετά τον εφιάλτη και την περιπέτεια μπορούν να ζήσουν ξανά".

 

Η Κατερίνα είναι φοιτήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στη Μυτιλήνη και τους τελευταίους μήνες ενεργή εθελόντρια με το ΚΕΘΕΑ στη Σκάλα Συκαμνιάς, στις ακτές, που φτάνουν τα σκάφη γεμάτα πρόσφυγες. "Ερχόμαστε τρεις - τέσσερις φορές την εβδομάδα, ίσως και παραπάνω εάν χρειαστεί. Βοηθάμε σε όλα, αλλά κυρίως συνδράμουμε στην μεταφορά των προσφύγων από τις ακτές, αρχικά εδώ στην αυτοργανωμένη υποδοχή και μερικές φορές στο σημείο όπου τα λεωφορεία τους μεταφέρουν στα camps".

Το ΚΕΘΕΑ βρίσκεται στη Συκαμνιά με ένα βανάκι το οποίο μεταφέρει κυρίως ασθενείς, έγκυες και παιδιά, όπως εξηγεί η Κατερίνα. "Έχουμε πολλές φορές μαζί μας γιατρό που μπορεί να προσφέρει τις πρώτες βοήθειες. Αλλιώς τους μεταφέρουμε αμέσως στους γιατρούς".

"Όποιος θέλει μπορεί να έρθει μαζί μας από τη Μυτιλήνη. Πολλές φορές έχει τύχει να έρθουν μαζί μας φοιτητές, πολίτες, αλληλέγγυοι. Η ανταπόκριση από τον κόσμο είναι απίστευτη. Η ατμόσφαιρα εδώ είναι πολύ όμορφη καθώς βλέπεις τόσο κόσμο από κάθε γωνιά της Γη να είναι εδώ για έναν σκοπό, για να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες" σημειώνει.

"Άρχισα να έρχομαι πριν από δυο μήνες και από τότε δεν έχω σταματήσει ούτε νομίζω να σταματήσω" λέει χαρακτηριστικά. "Έψαχνα τρόπο να βοηθήσω, αλλά δεν ήξερα πώς. Όταν έμαθα ότι υπάρχει ανάγκη, ήρθα εδώ με το ΚΕΘΕΑ. Δεν χρειάζονται μόνο τα χρήματα. Χρειάζονται τα χέρια. Και πολλές φορές αρκεί ένα χαμόγελο που δίνεις στον πρόσφυγα που μόλις έχει σωθεί από τη θάλασσα, μια αγκαλιά", υπογραμμίζει.

"Δεν γίνεται να φύγεις. Υπάρχει πολύς κόσμος από την Ευρώπη που έρχεται για λίγο καιρό, επιστρέφει στην πατρίδα του και ξαναγυρίζει. Πολλοί μας λένε "γυρίζουμε στο σπίτι μας και μας λείπει το σπίτι μας".

 

O Γουέιν ανήκει σε μια χριστιανική οργάνωση η οποία απαρτίζεται από ανθρώπους από όλη την Ευρώπη, μερικοί εκ των οποίων βρίσκονται τον τελευταίο μήνα στη Σκάλα Συκαμνιάς, δίπλα στην αυτοργανωμένη δομή. "Βλέπαμε τι συνέβαινε εδώ και αποφασίσαμε να έρθουμε. Έχουμε έρθει με ένα φορτηγό το οποίο έχουμε μετατρέψει σε φορητό ιατρείο που εξοπλίζεται συνεχώς από δωρεές αλλά και από προσφορές των αλληλέγγυων. Προσφέρουμε ιατρική φροντίδα και είμαστε έτοιμοι για την παροχή πρώτης βοήθειας σε κάθε περιστατικό".

Αν και χριστιανική οργάνωση, φαίνεται πως χωράνε πολλοί. "Είχαμε έναν εθελοντή γιατρό μουσουλμάνο. Στόχος μας είναι να σώζουμε ζωές ανθρώπων, όποια θρησκεία κι αν έχουν. Συνεργαζόμαστε πολύ καλά με παιδιά που είναι αναρχικοί εδώ. Όποιος θέλει μπορεί να βοηθήσει" μας εξηγεί τονίζοντας ότι υπάρχει πολύς κόσμος από όλη την Ευρώπη που ενημερώνεται για την κατάσταση και θέλει να βοηθήσει, ακόμη και με τη φυσική του παρουσία.

"Αυτή τη στιγμή είμαστε εδώ και θα είμαστε όσο χρειάζεται. Όσο συνεχίζουν να φτάνουν πρόσφυγες. Εάν δεν χρειαζόμαστε άλλο, θα πάμε αλλού, που υπάρχει ανάγκη, στην Ειδομένη ή όπου χρειαστεί" καταλήγει.

 

Μια ομάδα ερασιτεχνών ιστιοπλόων πήρε την απόφαση να συνδράμει με έναν ξεχωριστό τρόπο. Να καθαρίζει σε συνεργασία με τον δήμο και το λιμενικό τις παραλίες από τους τόνους σωσιβίων, πλαστικού και σκισμένων φουσκωτών. Μια παράπλευρη πτυχή της προσφυγικής τραγωδίας. Ο στόχος διττός: Αφενός η αποφυγή της περιβαλλοντικής καταστροφής, αφετέρου μικρότερη λεία για τα "κοράκια" που ελπίζουν σε ένα ναυάγιο για να κερδίσουν μια μηχανή σκάφους.

"Ανοιχτά με το σκάφος του ΛΟΙΑΘ, βρεγμένες ξύλινες σανίδες και σωσίβια παντού περιφερειακά στις ακτές. Απόχες και κοντάρια με γάντζους για να μαζεύουμε σωσίβια και σκουπίδια που για άλλους ήταν ότι πιο χρήσιμο την πιο δύσκολη στιγμή της ζωής τους, όταν δεν ήξεραν εάν θα χάσουν τη ζωή τους μέσα στα νερά. Το VHF ανοιχτό και με ένα άγχος κάθε φορά που χτυπούσε και ακούγαμε την επικοινωνία με το λιμενικό εάν υπήρχε κάποια βάρκα ή κάποιο ναυάγιο. Μεγάλος τρόμος αυτό το VHF.

«Σε άλλη περίπτωση αυτό θα χτυπούσε μόνο για σωτηρία εάν κινδυνεύαμε, τώρα χτυπάει συνεχώς και αγχωνόμαστε και τρέμουμε για το εάν θα ακούσουμε για νέους νεκρούς" αναφέρει χαρακτηριστικά η Κατερίνα.

 

Γυρίζοντας τη Λέσβο, σε κάθε σημείο όπου υπάρχει ανάγκη, θα δεις το τσουκάλι και την παρέα των αλληλέγγυων από τον "Άλλο Άνθρωπο" να σερβίρουν ένα πιάτο ζεστό φαγητό σε εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες πρόσφυγες. Κύρια "έδρα" τα Τσαμάκια, όπου βρίσκονται κυρίως πρόσφυγες από το Αφγανιστάν αλλά και στην πρώτη γραμμή, στη Σκάλα Συκαμνιάς.

"2.500 - 3.000 μερίδες την ημέρα έχουμε καταφέρει να δώσουμε" αναφέρει ο Γιώργος, τον οποίο συναντάμε στα Τσαμάκια. "Είναι συγκλονιστικό το πόσο ανταποκρίνεται ο κόσμος στα καλέσματά μας. Είτε στέλνοντας πρώτες ύλες για το μαγείρεμα είτε οι ίδιοι με τα χέρια τους να βοηθήσουν" αναφέρει χαρακτηριστικά εξηγώντας πως ο καθένας συνδράμει με τον τρόπο του. Άλλοι μαγειρεύουν, άλλοι μοιράζουν τις μερίδες, άλλοι φροντίζουν να τηρείται η σειρά ώστε κανείς να μην μείνει χωρίς φαγητό.

Γράφεται ιστορία στο νησί. Γράφεται ιστορία για το κίνημα για μελέτη τα επόμενα χρόνια. Ο απλός κόσμος που μπαίνει στην πρώτη γραμμή της αλληλεγγύης. Οι δράσεις, οι ανάγκες και τα σημεία μαγειρέματος για τον "Άλλο Άνθρωπο" στη Λέσβο ανακοινώνονται καθημερινά από τη σελίδα του στο Facebook.

 

 

Ρεπορτάζ: ΣΠΥΡΟΣ ΡΑΠΑΝΑΚΗΣ/ εφημερίδα Η ΑΥΓΗ