Το πέρασμα ενός Αφγανού πρόσφυγα από τη Μυτιλήνη
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΦΓΑΝΟ ΠΡΟΣΦΥΓΑ ΡΕΖΑ ΓΚΟΛΑΜΙ
«Θεωρούσα ότι θα ερχόμουν σε μια ευρωπαϊκή δημοκρατία, αλλά κάτι δεν πήγε καλά»
Τη συνέντευξη πήρε ο Στάθης Κουτρουβιδέας / εφημερίδα ΕΠΟΧΗ
Πότε ήρθες στην Ελλάδα; Ήρθα στην Ελλάδα τέλος του 2005, σε ηλικία 17 ετών. Όταν ήρθα στην Ελλάδα δεν γνώριζα κανέναν. Πέρασα από τη Μυτιλήνη μαζί με πέντε ακόμα που συνταξιδέψαμε, με ένα χαρτί των 30 ημερών -όπως λέγαμε τότε- και ήρθαμε στην Αθήνα. Έμεινα δύο μέρες στο δρόμο, στα Προπύλαια, και μετά βρέθηκα με ορισμένους συμπατριώτες, τους οποίους αναγνώρισα στο δρόμο.
Γιατί ήλθες στην Ελλάδα; Οι συνθήκες στο Αφγανιστάν ήταν πάρα πολύ δύσκολες. Δεν ήταν μόνο η κατάσταση του πολέμου που συνεχιζόταν μετά από τον εμφύλιο. Ήταν έντονη η παρουσία των Ταλιμπάν. Στον πόλεμο έχασα τη μητέρα μου, όπως και κάποιους θείους μου. Ο μόνος που ζει είναι ο πατέρας μου όπως και τα 8 αδέλφια μου, τα οποία είναι διασκορπισμένα σε όλο τον κόσμο. Η Ελλάδα γεωγραφικά είναι αμέσως μετά την Τουρκία, και άρα, η επόμενη χώρα υποδοχής. Το σπουδαιότερο όμως ήταν ότι μιλούσαμε για ευρωπαϊκό χώρο, όπου θα μπορούσες να ζήσεις πιο εύκολα, να προκόψεις. Η Ελλάδα ήταν Ευρώπη, όλοι θεωρούσαμε ότι θα ήταν πιο ασφαλές μέρος. Στο Αφγανιστάν αυτή η δυνατότητα δεν υπήρχε. Από πολύ μικρός -9 ετών- άρχισα να δουλεύω, ως βοηθός ράφτη και πήγαινα ταυτόχρονα σχολείο. Στην Ελλάδα αποφάσισα να μείνω οριστικά μετά από δύο μήνες παραμονής. Αμέσως, άρχισα να μαθαίνω ελληνικά. Αρχικά στο σπίτι και στη συνέχεια στον Ερυθρό Σταυρό.
Πώς πέρασες τα σύνορα; Σε βοήθησε κανείς; Με βοήθησε ο θείος μου, ο οποίος με παρακίνησε να φύγω και μου έδωσε και κάποια χρήματα. Από την Τουρκία για να μεταφερθούμε απέναντι έπρεπε να δώσουμε 500 δολάρια ο καθένας, δεν είχαμε τόσα. Αγοράσαμε πέντε μαζί ένα καΐκι και περάσαμε απέναντι. Τότε, δεν ήξερα να κολυμπάω καλά - καλά. Η θάλασσα ήταν τρικυμιώδης. Να πω την αλήθεια τότε τα χρειάστηκα, διότι στο μέσο περίπου της θάλασσας συνειδητοποίησα ότι πίσω δεν μπορούσα να κάνω. Γρήγορα μας συνέλαβε το Λιμενικό. Συνήθως όσους έπιαναν τους έστελναν πίσω. Για καλή μας τύχη μας κράτησαν μια βδομάδα στη Μυτιλήνη, χορηγώντας μας το χαρτί (των 30 ημερών) στο κέντρο υποδοχής και μας άφησαν ελεύθερους. Αγοράσαμε με τα λιγοστά λεφτά που κρατάγαμε τα εισιτήρια και ήρθαμε στον Πειραιά. Μετά από δύο μέρες άκουσα στο δρόμο να μιλάνε αφγανικά και ήρθα σε επαφή με ανθρώπους που με βοήθησαν τον πρώτο καιρό.
Έμαθες πολύ γρήγορα ελληνικά. Με την εκμάθηση ελληνικών άρχισα να ψάχνω παράλληλα και για δουλειά. Είχα βέβαια μια έφεση στο σκάλισμα ξύλου, αλλά αυτό ήταν πιο περίπλοκο και έτσι βρήκα δουλειά ως βοηθός μαραγκού. Στο συγκεκριμένο μαγαζί, δούλεψα τρία χρόνια, το μόνο πρόβλημα που αντιμετώπισα εκεί, ήταν ότι δεν μου κολλούσαν ένσημα. Έμαθα γρήγορα τη δουλειά και ο ίδιος είχε μείνει αρκετά ευχαριστημένος, αλλά χωρίς ένσημα δεν μπορούσα να παραμένω εκεί. Αφού έδωσα εξετάσεις και πήρα το πιστοποιητικό γλώσσας, στα 19 μου, αποφάσισα να πάω σχολείο. Μου είπαν ότι στην ηλικία μου δεν μπορούσα να γραφτώ οπουδήποτε. Με έστειλαν σε ένα σχολείο δεύτερης ευκαιρίας στο Περιστέρι, αλλά δεν είχαν θέσεις. Πήγα σε άλλο σχολείο. Μετά από δύο μήνες εγκρίθηκε η αίτησή μου. Τελείωσα το γυμνάσιο εκεί και μετά αποφάσισα να συνεχίσω σε Επαγγελματικό Λύκειο.
Γιατί αποφάσισες να κάνεις αυτό το βήμα; Στο Αφγανιστάν το εκπαιδευτικό σύστημα ήταν και είναι σε δραματική κατάσταση. Όταν έβρεχε, για να καταλάβεις δεν πηγαίναμε σχολείο, διότι το κτίριο έμπαζε νερά. Είχα πάντοτε ένα όνειρο να σπουδάσω.
Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις από τη χώρα υποδοχής; Αυτό που περίμενα, δεν είχε καμία σχέση με αυτό που έζησα. Μετά από δύο μέρες παραμονής στα Προπύλαια κατάλαβα ότι δεν θα ήταν τόσο εύκολο, όμως έπρεπε να επιβιώσω. Θεωρούσα ότι θα ερχόμουν σε μια ευρωπαϊκή δημοκρατία, γρήγορα συνειδητοποίησα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά.
Πότε ζήτησες πολιτικό άσυλο; Τον πρώτο χρόνο δεν είχα κάνει αίτηση ασύλου. Μου έδωσαν μια κάρτα για ένα τρίμηνο -τότε χορηγούσαν μια τρίμηνη κάρτα- την οποία μετά απέσυραν. Έκανα αίτηση ασύλου χωρίς να περάσω συνέντευξη και όταν πήγα να πάρω τη ροζ κάρτα, πληροφορήθηκα ότι η αίτηση ασύλου είχε ήδη απορριφθεί χωρίς κανένα αιτιολογικό.
Εδώ και αρκετό καιρό, διεξάγετε έναν αγώνα για τη διεκδίκηση πολιτικού ασύλου. Παρά τις εκκλήσεις μας μέχρι τώρα, κανείς δεν μας άκουγε. Όλοι σε όσους απευθυνθήκαμε αδιαφόρησαν πλήρως, σε αρκετές περιπτώσεις φάγαμε και αρκετό ξύλο. Υπάρχουν άνθρωποι που βρίσκονται στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 90, τα παιδιά τους έχουν γεννηθεί εδώ, έχουν ένσημα και προσφέρουν εργασία στη χώρα. Αποφασίσαμε να κάνουμε μια ριζοσπαστικού τύπου διαμαρτυρία, να ξεκινήσουμε απεργία πείνας. Δεν υπήρχε άλλη επιλογή για εμάς, για να ακουστούμε. Η κατάσταση παραμένει τραγελαφική. Οι επιτροπές που εξετάζουν τα αιτήματα για πολιτικό άσυλο είναι τρεις παρά το ότι μας λέγανε ότι είναι πέντε. Ο νόμος αντίθετα λέει ότι πρέπει να φτιαχτούν 17. Πήγαμε στις επιτροπές και ζητήσαμε να γίνει η διαδικασία πιο γρήγορα, διότι συνεχίζαμε την απεργία πείνας. Μόλις αυτό το αίτημα έγινε δεκτό, σταματήσαμε την απεργία. Αυτή τη στιγμή, έχουμε τις πρώτες τρεις απαντήσεις, ενώ υπάρχουν και άλλες, που δεν έχουν καθαρογραφεί. Στην μία περίπτωση δόθηκε πολιτικό άσυλο, ενώ στις άλλες δύο δόθηκαν πιο πρόσκαιρες λύσεις.
Τι λες για την όξυνση της βίας; Ο θάνατός του 44χρονου μας λύπησε πολύ. Οι Χρυσαυγίτες δεν λυπήθηκαν απλά, εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση και εξαπέλυσαν μια άνευ προηγουμένου βία εναντίον μας. Μάλλον σκότωσαν έναν μετανάστη και έχουν τραυματίσει πάρα πολλούς.
