Στην μη κυβερνητική οργάνωση «Αγκαλιά» από τη Λέσβο απονεμήθηκε σήμερα το βραβείο Ραούλ Βάλενμπεργκ του Συμβουλίου της Ευρώπης «για τα εξέχοντα επιτεύγματά της στην παροχή πρώτης βοήθειας σε χιλιάδες πρόσφυγες ανεξάρτητα από την καταγωγή ή τη θρησκεία τους». Η «Αγκαλιά» παρέχει προσωρινό καταφύγιο, φαγητό, νερό και ιατρική βοήθεια σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη, έχοντας μέχρι στιγμής δώσει βοήθεια σε περίπου 17.000 πρόσφυγες και μετανάστες από τον Μάιο του 2015.
Μέσω του έργου της για την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες, η «Αγκαλιά» προωθεί επίσης την ανεκτικότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παρά το γεγονός ότι ο ιδρυτής και «ψυχή» της οργάνωσης, ο πατέρας Ευστράτιος (παπα-Στρατής, όπως όλοι τον αποκαλούσαν) πέθανε τον περασμένο Σεπτέμβριο, η «Αγκαλιά» συνεχίζει να παρέχει, με την ίδια προσήλωση και αγάπη, στήριξη στους πρόσφυγες. «Ως μια μικρή και ευέλικτη τοπική οργάνωση, βασισμένη σε εθελοντές, η 'Αγκαλιά' αποτελεί κορυφαίο παράδειγμα της αποτελεσματικής δράσης από την ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών πάνω σ' ένα φλέγον παγκόσμιο ζήτημα» δήλωσε ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Θόρμπγιορν Γιάγκλαντ, ανακοινώνοντας την απόφαση της κριτικής επιτροπής για την απονομή του βραβείου. «Οι δράσεις της Αγκαλιάς αντικατοπτρίζουν τις θεμελιώδεις αξίες του Συμβουλίου της Ευρώπης και συμβάλλουν στο έργο του για την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη και πέρα απ' αυτήν» προσέθεσε.
Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ και η τελετή απονομής θα διεξαχθεί στις 13 Ιανουαρίου 2016 στην έδρα του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο Στρασβούργο. Το βραβείο Ραούλ Βάλενμπεργκ του Συμβουλίου της Ευρώπης καθιερώθηκε το 2012 με πρωτοβουλία της σουηδικής κυβέρνησης και του ουγγρικού Κοινοβουλίου.
Το πρώτο βραβείο (σ.σ. δίνεται κάθε διετία) απονεμήθηκε τον Ιανουάριο του 2014 στον Τούρκο σκηνοθέτη Ελμάς Αρούς, που προέρχεται από την κοινότητα των Ρομά.
------
Λόγος της ΜΚΟ Αγκαλιά επί της τελετής αποδοχής του βραβείου Ραούλ Βάλενμπεργκ από το Συμβούλιο της Ευρώπης, Στρασβούργο 2016 / Speech delivered by N.G.O. "Agkalia" on the occasion of the Raul Wallenberg Prize Ceremony of the Council of Europe, Strasbourg 2016.
Κυρίες και κύριοι
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το Συμβούλιο της Ευρώπης το οποίο μας τιμά με το βραβείο Ραούλ Βάλενμπεργκ. Θα θέλαμε επίσης να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας σε όσους πρότειναν και υποστήριξαν την υποψηφιότητά μας.
Η Αγκαλιά είναι ένα μικρό σύνολο εθελοντών που έχει ως βάση το νησί της Λέσβου, στην Ελλάδα. Δημιουργήθηκε δέκα χρόνια πριν, από τέσσερις φίλους. Ένας απ' αυτούς, ο Παπα-Στρατής Δήμου, εξέχων ακτιβιστής υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειρηνοποιός, δυστυχώς δε βρίσκεται πια εν ζωή. Η Αγκαλιά συνεχίζει να πραγματοποιεί το έργο της, αποκλειστικά σε εθελοντική βάση και χωρίς ποτέ να έχει δεχθεί κρατική ή Ευρωπαϊκή επιχορήγηση.
Όλ' αυτά τα χρόνια ήρθαμε αντιμέτωποι με πολύ πόνο. Με τη χώρα να γλιστράει ολοένα και περισσότερο στην φτώχεια, εξαιτίας της όξυνσης της οικονομικής κρίσης, ένα διαρκώς αυξανόμενο κομμάτι των συμπατριωτών μας δυσκολεύεται με τον αγώνα για την καθημερινή επιβίωση. Μέσα σ' αυτό το κλίμα η Ελλάδα έχει, εκτός των άλλων, μετατραπεί σε πύλη εισόδου προσφύγων, οι οποίοι αναγκάζονται ν' ακολουθούν ένα θανατηφόρο μονοπάτι διαμέσου του Αιγαίου πελάγους, ένα μονοπάτι οργανωμένο και εποπτευόμενο από σύγχρονους δουλεμπόρους.
Είδαμε νεκρά παιδιά. Είδαμε αθώες οικογένειες στην προσπάθειά τους να γλιτώσουν απ' τη μανία του πολέμου, μόνο για να καταλήξουν νεκρές και αδικοχαμένες σε παγωμένες θάλασσες. Είδαμε τείχη και φράχτες να υψώνονται και τα ασφαλή χερσαία μονοπάτια να κλείνουν.
Είδαμε το σκληρό, απάνθρωπο πρόσωπο της Δύσης, να δαιμονοποιεί τον ''άλλον'', κατασκευάζοντας τέρατα έτοιμα προς κατανάλωση. Γίναμε μάρτυρες της ανικανότητας της Ελληνικής κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σταματήσουν οι αμέτρητοι θάνατοι στο Αιγαίο που συνεχίζονται ακόμη και αυτήν την ώρα. Είδαμε την παγκόσμια κοινότητα να υποθάλπτει πολέμους, αντί να προσπαθεί να τους τερματίσει. Οι κυβερνήσεις, οι συμμαχίες, η πεφωτισμένη Δύση ως σύνολο δε μπορεί σε καμία περίπτωση να ξεπλύνει τα χέρια της από τους εμπόλεμους σπαραγμούς και τις ανισότητες που βασανίζουν ολόκληρο τον πλανήτη. Τα φαντάσματα του εξτρεμισμού, της τρομοκρατίας και του φασισμού ξυπνούν.
Τι μπορούν, λοιπόν, να κάνουν τέσσερις άνθρωποι; Τι μπορεί ο οποιοσδήποτε να κάνει ενώπιον τόσο μεγάλων προβλημάτων; Ο Παπα-Στρατής έλεγε πάντοτε ότι: ''Μπορούμε να αγαπάμε, αντί να μισούμε.'' Ξέρουμε ότι το μόνο πράγμα που παραμένει είναι η αξιοπρέπειά μας. Μπορούμε πράγματι να επιλέξουμε να αγαπάμε και το ν' αγαπάς σημαίνει να στέκεσαι μπροστά στην άβυσσο χωρίς φόβο. Μπροστά σ' αυτήν την άβυσσο που μας περιβάλλει, αλλά και που εκβάλει από μέσα μας και που είναι ανίκητη. Δε μπορούμε να νικήσουμε την άβυσσο, όπως όμως μάθαμε μέσα από αναρίθμητες κακουχίες, το ζητούμενο δεν είναι να νικήσεις την άβυσσο. Το ζήτημα είναι να την αντιμετωπίσεις με θάρρος. Να αγαπάς, να βοηθάς, να προσπαθείς να καταλάβεις τον άλλον, άνευ όρων και ορίων. Για εμάς αυτό συνιστά την ανθρωπιά. Ίσως αυτός είναι και ο τρόπος για να σφυρηλατηθεί μία καλύτερη ανθρωπότητα κατά τους επερχόμενους αιώνες.
Το πρόσωπο της Ευρώπης δεν είναι ασφαλώς μονάχα σκληρό και απάνθρωπο. Η Ευρώπη των τόσο διαφορετικών μεταξύ τους λαών, η ενωμένη Ευρώπη, έχει και ένα πρόσωπο αλληλεγγύης. Το βλέπουμε αυτό το πρόσωπο καθαρότερο από ποτέ, ειδικά κατά τους τελευταίους μήνες. Όταν βρεθήκαμε μόνοι μας με χιλιάδες πρόσφυγες που χρειάζονταν φροντίδα, ήρθαν και μας βοήθησαν άνθρωποι απ' όλες τις μεριές της Ευρωπαϊκής ηπείρου. Εκατοντάδες άνθρωποι κατέφτασαν στην ύστατη στιγμή, διαμένοντας σε σκηνές, αφήνοντας πίσω τη βολή τους, χωρίς φόβο, ήρθαν προσφέροντας ό,τι είχαν υπέρ των αδυνάτων. Εθελοντές, απλοί πολίτες σαν εμάς. Οι επείγουσες εκκλήσεις μας, μέσα από διάφορα κοινωνικά δίκτυα ποτέ δεν έμειναν αναπάντητες. Η υποστήριξη τόσων ανθρώπων από την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο μας έδωσε ακολούθως τη δυνατότητα να βοηθήσουμε δεκάδες χιλιάδες σε έκτακτη ανάγκη.
Αν μη τι άλλο, σήμερα με την αποδοχή του βραβείου Ραούλ Βάλενμπεργκ, τιμούμε αυτό το πρόσωπο της Ευρώπης. Το πεφωτισμένο πρόσωπο των λαών της, το οποίο διαμορφώθηκε από τους λαούς της, με την ελπίδα ότι αυτό θα είναι και το πρόσωπο το οποίο θα ευδοκιμήσει τελικά.
Η Ευρώπη των Λαών δε χτίζει φράχτες, δε φοβάται την ετερότητα, μόνο γίνεται καλύτερη μέσα απ' αυτήν. Η Ευρώπη των Λαών δεν προκαλεί πολέμους, κι αυτό γιατί έχει διδαχθεί από την ιστορία της ότι αυτού του είδους η λογική της λεηλασίας είναι ικανή να προξενήσει μόνο μαζική δυστυχία και καταστροφή. Αντίθετα, η Ευρώπη των Λαών είναι έτοιμη να θέσει ένα νέο παράδειγμα προσφοράς. Η δική μας Ευρώπη των Λαών επιλέγει να σταθεί απέναντι σε κάθε είδους προκατάληψη, επιλέγει να δείξει ότι η μόνη λύση για τα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα είναι η αλληλεγγύη.
Μπορεί να ρωτήσει κανείς: Και που είναι αυτή η Ευρώπη; Ακόμη και αυτή τη στιγμή, στα σύνορα της Ευρώπης, στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους, οι Έλληνες παρ' όλα τα προβλήματα που έχει επιφέρει η κρίση στην καθημερινή ζωή, δείχνουν στον κόσμο ότι τιμούν την έννοια της λέξεως ''φιλοξενία''. Από την Ειδομένη ώς την Αθήνα, απ' τη Λέσβο ώς τη Σάμο, τη Χίο, την Ικαρία, τη Λέρο, την Κάλυμνο, την Κω, την Τήλο, ακόμη και ώς την Κύπρο, μαζί με τους Έλληνες και εκατοντάδες θαρραλέοι εθελοντές απ' όλη την Ευρώπη, στέκονται αντίκρυ στην άβυσσο.
Όλοι μαζί αγωνίζονται νυχθημερόν στην προσπάθειά τους να σώσουν ζωές, να καλωσορίσουν όλους όσους γλίτωσαν το θάνατο και να τους προσφέρουν ελπίδα. Η ανθρωπιστική καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης χτυπάει δυνατά εκεί.
Οι Ευρωπαίοι και οι ανά τον κόσμο ηγέτες οφείλουν να κατανοήσουν ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι δε μπορούν να ξεγελαστούν ούτε να διαφθαρούν. Δε θα ανεχτούν άλλο θάνατο στο Αιγαίο και δε θα σταματήσουν να διαμαρτύρονται με όλη τους τη δύναμη προκειμένου η Ευρωπαϊκή άρχουσα ελίτ να σταματήσει επιτέλους να δρα τυραννικά και καταπιεστικά.
Η Ευρώπη μπορεί να υπάρχει μόνο ως ένας ειλικρινής συνασπισμός λαών. Ένας συνασπισμός που έχει κατανοήσει το πολύτιμο μάθημά του, ύστερα από μία τόσο αιματηρή ιστορία. Μόνο με ανθρωπισμό και ανοχή μπορούν να έρθουν καλύτερες μέρες.
Αυτοί οι λαοί, αυτοί οι Ευρωπαίοι, πολίτες τόσο διαφορετικών εθνών, θέτουν αρμονικά το παράδειγμα της αλληλεγγύης. Ουτοπικό ή όχι, εμείς το είδαμε να συμβαίνει στην Ελλάδα.
Οι θάνατοι αθώων προσφύγων στα σύνορα της Ευρώπης θα αντηχούν στο μέλλον ως μια μεγάλη κοινή αιδώς, όμως ταυτόχρονα η αλληλεγγύη που αναδύθηκε εκεί θα αντηχεί επίσης ως ένα απ' τα φωτεινότερα κεφάλαια στην αφήγηση του τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι συνέρχονται για έναν ευγενή σκοπό.
Σε όλους τους συνανθρώπους μας που προσφέρουν μαθήματα ανθρωπιάς, μοιραζόμενοι λίγους πόρους και το κουράγιο τους με τους πρόσφυγες. Σε όλους τους γενναίους εθελοντές που κρατούν καλά. Σε όλους τους Ευρωπαίους που τιμούν την Ευρώπη των Λαών με τον ακτιβισμό και τον ανθρωπισμό τους. Σε όλους εκείνους τους ανθρώπους απ' όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου που παλεύουν για ειρήνη και δικαιοσύνη, έχοντας επιλέξει ν' αγαπούν και όχι να μισούν. Σε όσους μας βοήθησαν με κάθε τρόπο και, πάνω απ' όλα, στη μνήμη του Παπα-Στρατή, ο οποίος μας λείπει αφάνταστα, αφιερώνουμε τούτο το βραβείο. Ας είναι ένα ενθύμιο του ανθρώπινου προσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οποίο αξίζει να αγωνιζόμαστε.
Τυρίκος-Εργάς Γιώργος, Ευσταθίου-Σελάχα Κατερίνα, Ευσταθίου-Σελάχα Ελένη
''ΜΚΟ Αγκαλιά''
