Σύνοδος Κορυφής για το προσφυγικό: Συμφωνία των «28» με την Τουρκία

 

Προϊόν αλλεπάλληλων Συνόδων Κορυφής και σκληρού ανατολίτικου παζαριού με την Τουρκία, η συμφωνία για το προσφυγικό τίθεται σε εφαρμογή στις 20 Μαρτίου, όσον αφορά τις επαναπροωθήσεις και την επανεγκατάσταση των προσφύγων.

 

Παράλληλα, βρέθηκε φόρμουλα παράκαμψης του κυπριακού βέτο στο άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων ένταξης της Τουρκίας, η οποία μεταξύ άλλων θα λάβει και επιπλέον κονδύλια, δεσμεύεται να ανακόψει τις προσφυγικές ροές και να δεχτεί την επαναπροώθησή προσφύγων από τα ελληνικά νησιά. Τούρκοι αξιωματούχοι θα αποκτήσουν παρουσία στα ελληνικά νησιά και έλληνες αξιωματούχοι στην Τουρκία, ώστε να εγγυηθούν την τήρηση των ανωτέρω.

 

Όσον αφορά την κατανομή για επανεγκατάσταση των προσφύγων σε χώρες τις ΕΕ, αυτή παραμένει σε εθελοντική βάση, γεγονός που καθιστά επισφαλή την εφαρμογή της από τα κράτη-μέλη, δεδομένης της μέχρι απροθυμίας πολλών εξ αυτών να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

 

 

Σε σχέση με τις ενστάσεις της Κύπρου για το άνοιγμα των κεφαλαίων, υπάρχει συμβιβασμός που ικανοποιεί σύμφωνα με την ίδια πηγή τόσο την Κύπρο όσο και την Τουρκία, για το άνοιγμα του Κεφαλαίου 33 (προϋπολογισμός), το οποίο δεν έχει μπλοκαριστεί από την Κύπρο, και το οποίο θα ανοίξει εντός της ολλανδικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ -δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο.

 

Ορίζεται η 20ή Μαρτίου ημερομηνία εφαρμογής του σχεδίου επαναπροώθησης στην Τουρκία των προσφύγων που έρχονται παράνομα στην Ελλάδα και επανεγκατάστσης σε χώρες της ΕΕ μόνο των Σύρων προσφύγων, στη βάση της αρχής «ένας προς έναν», δηλαδή για κάθε Σύρο που επιστρέφει από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία ένα Σύρος θα μεταφέρεται για επανεγκατάσταση στην ΕΕ.

 

Σε σχέση με τη νομιμότητα του εν λόγω σχεδίου επισημαίνεται ότι θα είναι σε πλήρη συμφωνία με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, θα σέβεται δηλαδή την αρχή της ατομικής εξέτασης κάθε αίτησης ασύλου, ενώ στην τελική συμφωνία θα υπάρχει σαφής αναφορά στην αρχή μη επαναπροώθησης και στις μη συλλογικές επιστροφές.

 

Σε σχέση με την οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας για τους πρόσφυγες θα επιταχυνθεί η εκταμίευση των τριών δισ. ευρώ που έχουν ήδη συμφωνηθεί και η ΕΕ θα ενεργοποιήσει έως το τέλος του 2018 επιπρόσθετα κονδύλια ύψους τριών δισ. ευρώ.

 

 

Όλοι οι παρανόμως εισερχόμενοι από την Τουρκία στην Ελλάδα από τις 20 Μαρτίου και εξής θα επιστρέφουν στην Τουρκία. Η επιστροφή τους θα γίνεται επί τη βάσει του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου. Το μέτρο θα έχει προσωρινό χαρακτήρα, ώστε να σταματήσει η παράνομη διακίνηση ανθρώπων και να αποκατασταθεί η δημόσια ασφάλεια. Όσοι φθάνουν σε ελληνικά νησιά θα ταυτοποιούνται διεξοδικά και οι αιτήσεις ασύλου θα εξετάζονται από τις ελληνικές αρχές, με βάση την Οδηγία για τις Διαδικασίες Ασύλου. Τουρκία και Ελλάδα αναλάβουν όσες διμερείς διατυπώσεις χρειάζονται και Τούρκοι αξιωματούχοι θα αποκτήσουν παρουσία στα ελληνικά νησιά και έλληνες αξιωματούχοι στην Τουρκία, ώστε να εγγυηθούν την τήρηση των ανωτέρω.

 

Για κάθε Σύρο ο οποίος θα επιστρέφει στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην ΕΕ, με προτεραιότητα βασισμένη στα Κριτήρια του ΟΗΕ.Τη διαδικασία θα εγγυώνται η Κομισιόν, άλλες υπηρεσίες της ΕΕ, κράτη – μέλη και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Προτεραιότητα θα δίνεται σε όσους δεν έχουν προσπαθήσει ποτέ να εισέλθουν παράνομα στην ΕΕ. Η μετεγκατάσταση θα γίνεται τόσο στη βάση των ποσοστώσεων που έχουν τεθεί ήδη, όσο και με νέο μηχανισμό, εάν αυτός δεν αποδειχθεί αρκετός για τη μείωση των παράτυπων ροών

 

Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να αποφεύγεται η παράνομη μετανάστευση είτε δια θάλασσας είτε δια ξηράς προς την ΕΕ και θα συνεργαστεί με τους γείτονές της σε αυτή την κατεύθυνση.

 

Όταν οι παράτυπες ροές θα έχουν σταματήσει ή μειωθεί εξαιρετικά, θα δημιουργηθεί μηχανισμός μετεγκατάστασης σε εθελοντική βάση, με συμμετοχή όσων κρατών – μελών το επιθυμούν.

 

Ο οδικός χάρτης για την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην ΕΕ θα επιταχυνθεί, με ορίζοντα τα τέλη Ιουνίου 2016, εφ΄ όσον η Τουρκία εκπληρώσει το σύνολο των απαιτούμενων προϋποθέσεων.

 

Η ΕΕ, σε στενή συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει την εκταμίευση των 3 δισ. Ευρώ που είχαν προβλεφθεί για τις εγκαταστάσεις των προσφύγων στην Τουρκία έως τα τέλη Μαρτίου. Στον βαθμό που οι συγκεκριμένοι πόροι θα έχουν αποκατασταθεί πλήρως και η τουρκική πλευρά θα έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, θα κινηθεί διαδικασία εκταμίευσης άλλων 3 δισ. Μέχρι το τέλος του 2018.

ΕΕ και Τουρκία χαιρετίζουν την ήδη αναβαθμιζόμενη τελωνειακή ένωση των δύο πλευρών.

 

Οι δύο πλευρές επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για επανενεργοποίηση της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ και σημειώνουν ότι το κεφάλαιο 33 της ενταξιακής διαπραγμάτευσης θα ανοίξει εντός του τρέχοντος εξαμήνου της ολλανδικής προεδρίας στην Ένωση.

 

Βρυξέλλες και Άγκυρα θα εργαστούν από κοινού για τη βελτίωση της εσωτερικής κατάστασης σε ανθρωπιστικό επίπεδο στη Συρία, ειδικά σε περιοχές κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, ώστε να μπορούν οι τοπικοί πληθυσμοί να ζουν εκεί με ασφάλεια.