Α
πό σήμερα ξεκινά η νέα στήλη του Lesvosnews "Λεσβιακό Βιβλία-Νέες εκδόσεις".Η επιμέλεια της στήλης είναι του Παναγιώτη Σκορδά. Πρώτο βιβλίο της στήλης "Η Λέσβος το 1912"
Γράφει: Παναγιώτης Σκορδάς
Η Λέσβος του 1912. Λεπτομερής αποτύπωση της εικόνας του νησιού από την πρώτη ελληνική Διοίκηση. (Επιμέλεια: Αντώνης Βογιατζής, Πρόλογος: Βασίλειος Μαρκεζίνης), εκδόσεις Αιολίδα, Μυτιλήνη 2011, σελ. 200
Με την ευκαιρία του εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Λέσβου οι εκδόσεις «Αιολίδα» προχώρησαν στην (επαν)έκδοση ενός σπάνιου και δυσεύρετου βιβλίου. Το βιβλίο αυτό τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1913 και περιλαμβάνει την περιγραφή και την καταγραφή της Λέσβου κατά την απελευθέρωσή της το 1912, που έγινε κατ’ εντολή της Γενικής Διοικήσεως Νήσων Αιγαίου, στην οποία ανατέθηκε η διοίκηση των νησιών μόλις ελευθερώθηκαν το 1912, από κρατικούς λειτουργούς «με εξαίρετες σπουδές, εμπειρία και δυσεύρετο, ιδίως στην εποχή μας, -αληθινό ενδιαφέρον -πραγματικό μεράκι- για την εξαιρετικά κρίσιμη εργασία, που τους ανατέθηκε» σύμφωνα με τον Αντώνη Βογιατζή, στην κατοχή του οποίου βρίσκεται ένα από τα λίγα αντίτυπα της πρώτης έκδοσης αυτού του βιβλίου.
Το παρόν βιβλίο «μαρτυρεί και τις δυσχέρειες, που γενικότερα η Χώρα μας και ειδικότερα η Λέσβος, υπέστησαν υπό τον τουρκικό ζυγό και μετά, κατά τη διάρκεια της σταδιακής ολοκληρώσεως του νέου Ελληνικού κράτους. Οι εκθέσεις των πρώτων Ελλήνων αξιωματούχων, που επισκέφθηκαν την Λέσβο και κατέγραψαν λεπτομερώς την γεωλογία, την γεωργία και κτηνοτροφία, την οικονομία και την εκπαίδευσή της στην ανατολή της Ελευθερίας, προβάλλουν ταυτόχρονα και την φτώχεια, που πέρασε το νησί, αλλά και την ελπίδα που δημιούργησε στους κατοίκους του η απελευθέρωσή του. Οι ίδιες εκθέσεις μαρτυρούν, επίσης, τον επαγγελματισμό των πρώτων εκείνων Ελλήνων δημοσίων υπαλλήλων, που με υπομονή, γνώση, κατανόηση και, ακόμα, με συγκινητική ανθρωπιά για τα δεινά του φτωχότερου τμήματος των κατοίκων της νήσου, παρεσκεύασαν τις καταγραφές τους, κατέδειξαν τις αδυναμίες της οικονομίας της και προέβησαν σε υποδείξεις, με πολλή καλή επίγνωση της καταστάσεως και γνώση για τα μέτρα που υπεδείκνυαν», γράφει ανάμεσα στα άλλα στον πρόλογό του ο Βασίλειος Μαρκεζίνης.
Στο βιβλίο περιέχονται οι παρακάτω εκθέσεις - μελέτες: 1) Έκθεσις Δ. Συράκη, Νομογεωπόνου Μεσσηνίας περί του πλούτου της νήσου Λέσβου, 2) Έκθεσις Αθ. Σοφιανοπούλου, Επιμελητού του Χημείου του Μετσοβίου Πολυτεχνείου περί της βιομηχανικής κινήσεως εν τη νήσω Λέσβω, 3) Έκθεσις Αθ. Ι. Σοφιανοπούλου, Επιμελητού του Χημείου του Πολυτεχνείου περί των αλυκών της νήσου Λέσβου, 4) Σημείωμα Αθ. Ι. Σοφιανοπούλου, Επιμελητού του Χημείου του Πολυτεχνείου περί των γεωλογικών πλουτολογικών παραγόντων της Λέσβου, 5) Αποσπάσματα από τη μελέτη Δημητρίου Μ. Κουρτζή, δημοσιευθείσης το 1893 στην Κωνσταντινούπολη, που εξετάζεται η Λέσβος από διάφορες απόψεις 6) Έκθεσις περί του εν Πλωμαρίω της νήσου Λέσβου Υποκαταστήματος της Γεωργικής Τραπέζης 7) Έκθεσις περί του εν Μολύβω της νήσου Λέσβου Υποκαταστήματος της Γεωργικής Τραπέζης 8) Έκθεσις νομογεωπόνου κ. Συράκη. Η κατάστασις της γεωργίας της νήσου Λέσβου, 9) Δύο εκθέσεις του γεωπόνου Τιμολέοντος Αρχοντοπούλου, εκ των οποίων η πρώτη είχε υποβληθεί στην Τουρκική Διοίκηση το 1908, 10) Έκθεσις Νείλου Σακελλαρίου περί της εκπαιδευτικής καταστάσεως της Λέσβου, 11) Απόσπασμα εκ της από 28 Απριλίου 1913 εκθέσεως του Λιμενάρχου Χρ. Πρίφτη, με τίτλο «Ναυτιλιακή κίνησις του λιμένος Μυτιλήνης», με λεπτομερείς πίνακες, 12) Πίνακες για το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο της Μυτιλήνης από προξενική έκθεση του 1899, 13) Έκθεση του τότε Διευθύνοντος το Τελωνείο Μυτιλήνης Β. Γεωργακοπούλου «περί εισπράξεων του Τελωνείου Μυτιλήνης κατά το παρόν και το παρελθόν», 14) Διάφοροι πίνακες που παραστατικώς παρουσιάζουν την κατάσταση του νησιού κατά την απελευθέρωση αλλά και «Στατιστικοί Πίνακες της χρήσεως 1911, συντεταγμένοι υπό της Οικονομικής Υπηρεσίας Μυτιλήνης επί Τουρκικής Διοικήσεως».
Ο Αντώνης Βογιατζής παρουσιάζει με πολύ ωραίο τρόπο τόσο το περιεχόμενο αυτών των μελετών όσο και την σοβαρότητα και την αξιοσύνη των συγγραφέων και καταλήγει με τα εξής: «Κλείνοντας το βιβλίο, που κρατάτε στα χέρια σας, και έχοντας υπ’ όψει όσα έγιναν και δεν έγιναν στην εκατονταετία αυτή, διαπιστώνω γι’ άλλη μια φορά, ότι κατάγομαι από ένα ευλογημένο τόπο, που έχει σπουδαίες και ανεκμετάλλευτες δυνατότητες. Θα κάνουμε, στα επόμενα εκατόν χρόνια, όσα δεν έγιναν στα πρώτα εκατόν; Την απάντηση θα δώσουν εκείνοι, που θα μας διαδεχθούν. Εμείς σήμερα πρέπει να πράξωμε ό,τι μπορούμε και, ιδίως, “ό,τι (τάχα) δεν μπορούμε”(!!!), για να απομακρυνθούμε στ’ αλήθεια από το 1912 και να είναι θετικώτερος ο απολογισμός του 2112!...»
