Τι αγόρασαν οι Έλληνες από το διαδίκτυο το 2023
Το 86,9% των νοικοκυριών της χώρας έχουν εφέτος πρόσβαση στο διαδίκτυο από την κατοικία τους (σε σύγκριση με το 2013 καταγράφεται αύξηση 54,4%). Παράλληλα, το 85% του πληθυσμού ηλικίας 16- 74 ετών έκανε χρήση του διαδικτύου το α' τρίμηνο του 2023, καταγράφοντας αύξηση 2,2% σε σύγκριση με το 2022. Σύμφωνα επίσης με τα στοιχεία της έρευνας της ΕΛΣΤΑΤ, καθημερινή ή σχεδόν καθημερινή χρήση του διαδικτύου πραγματοποιείται από το 94,1% όσων χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το α' τρίμηνο του 2023.
Αναφορικά με τους λόγους χρήσης του διαδικτύου, κυριότερες δραστηριότητες είναι η online ανάγνωση ειδήσεων σε ιστοσελίδες, εφημερίδες, περιοδικά και η αναζήτηση πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες (89,2% και 89,1%, αντίστοιχα). Τα ποσοστά αυτά αφορούν 9 στα 10 άτομα ηλικίας 16- 74 ετών, που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το α' τρίμηνο του 2023.
Οι δραστηριότητες που κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση, το τελευταίο έτος είναι η πώληση αγαθών ή υπηρεσιών (π.χ. στο e-Bay, Facebook Marketplace, Shpock) (14,9%) και η αποστολή γνώμης για θέματα κοινωνικά ή πολιτικά (π.χ. σε ιστοσελίδες ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως Facebook, Twitter, Instagram, YouTube) (10,9%). Οι μεγαλύτερες μειώσεις, το τελευταίο έτος, καταγράφηκαν στη συμμετοχή σε on-line διαβουλεύσεις ή ψηφοφορίες για κοινωνικά ή πολιτικά θέματα (29,5%) και στην αναζήτηση πληροφοριών υγείας (15,9%).
Στον συνολικό πληθυσμό της χώρας περίπου δύο στους τρεις (67%) έκαναν χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2022- Μαρτίου 2023, για προσωπικούς λόγους. Δεν παρατηρείται στατιστικά σημαντική αλλαγή (+0,9%) σε σχέση με τη χρονική περίοδο Απριλίου 2021- Μαρτίου 2022 (66,4%).
* Όσον αφορά στον πληθυσμό ηλικίας 16- 74 ετών που χρησιμοποίησε το διαδίκτυο κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2022- Μαρτίου 2023, το ποσοστό όσων έκαναν χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, για προσωπικούς λόγους, ανέρχεται σε 77,8% (-1,5%).
* Περίπου 6 στους 10 (61,8%) έλαβαν στον προσωπικό τους λογαριασμό επίσημα έγγραφα (πληρωμή φόρου, αντίγραφο ποινικού μητρώου, ληξιαρχικές πράξεις και πιστοποιητικά δημοτολογίου, βεβαίωση εμβολιασμού, αποτέλεσμα rapid test, ειδοποίηση και υπενθύμιση για ραντεβού εμβολιασμού, παραπεμπτικό συνταγογράφησης, αποτέλεσμα πανελλαδικών εξετάσεων κ.ά.) μέσω ιστοσελίδας ή εφαρμογής δημόσιας υπηρεσίας ή αρχής.
* 4 στους 10 (39,1%) έκλεισαν ραντεβού με δημόσια υπηρεσία μέσω ιστοσελίδας ή εφαρμογής, για προσωπικούς λόγους. Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρονται ραντεβού με ΚΕΠ, ΕΦΚΑ, ΟΑΕΔ, Εφορία (ΑΑΔΕ), με ιατρό του ΕΣΥ σε Μονάδα Πρωτοβάθμιας Μονάδας Υγείας- συμπεριλαμβανομένου του ραντεβού για εμβολιασμό κατά της Covid-19.
Το 12% του πληθυσμού ηλικίας 16- 74 ετών, που χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2022- Μαρτίου 2023 υπέβαλαν, οι ίδιοι online τη φορολογική τους δήλωση. Καταγράφεται μείωση 12,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
* 5 στους 10 (49,8%) υπέβαλαν ηλεκτρονικά αίτηση για επίσημο έγγραφο, πιστοποιητικό, επίδομα (συμπεριλαμβανομένων των market pass, power pass, fuel pass, κ.ά.) ή υπέβαλαν καταγγελία / παράπονο / ένσταση. Καταγράφεται αύξηση 19,4% σε σύγκριση με το τελευταίο έτος (41,7%).
Το 56,8% όσων δεν υπέβαλαν ηλεκτρονικά αίτηση για επίσημο έγγραφο ή πιστοποιητικό, επίδομα και δεν υπέβαλαν καταγγελία / παράπονο / ένσταση, δεν το έκαναν επειδή δεν χρειάστηκε να υποβάλουν αίτηση, καταγγελία κ.λπ. Οι λόγοι που αναφέρθηκαν από όσους χρειάστηκε να υποβάλουν αίτηση, καταγγελία κ.λπ. και δεν υπέβαλαν είναι ότι:
* κάποιος άλλος (λογιστής, φίλος, συγγενής) υπέβαλε την αίτησή τους online (73,9%),
* δεν είχαν τις απαραίτητες γνώσεις / δεξιότητες (24,8%),
* ανησυχούσαν για την ασφάλεια των προσωπικών στοιχείων ή των στοιχείων πιστωτικής κάρτας που θα έπρεπε να δώσουν (2,2%), και
* δεν διέθεταν ηλεκτρονική υπογραφή ή ενεργή ηλεκτρονική ταυτοποίηση (eID) (1,8%).
Επί του συνολικού πληθυσμού της χώρας ηλικίας 16- 74 ετών, δύο στα τρία άτομα (66,4%) πραγματοποίησαν, κατά τη χρονική περίοδο Απριλίου 2022- Μαρτίου 2023, ηλεκτρονική ταυτοποίηση, υψηλού ή βασικού/επαρκούς επιπέδου διασφάλισης, για προσωπικούς λόγους.
* Το ποσοστό όσων πραγματοποίησαν ηλεκτρονική ταυτοποίηση, υψηλού ή βασικού/επαρκούς επιπέδου διασφάλισης, για προσωπικούς λόγους, ανέρχεται σε 77%.
* Από όσους πραγματοποίησαν ηλεκτρονική ταυτοποίηση υψηλού ή βασικού/επαρκούς επιπέδου διασφάλισης, 9 στους 10 (90,9%) ταυτοποιήθηκαν για χρήση υπηρεσιών που παρέχονται από δημόσιες υπηρεσίες και αρχές, και 8 στους 10 (79,3%) για χρήση υπηρεσιών που παρέχονται από ιδιωτικές επιχειρήσεις όπως οι ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές.
*3 στους 10 (29,9%) από όσους δεν πραγματοποίησαν ηλεκτρονική ταυτοποίηση, δεν το έπραξαν γιατί δεν γνώριζαν την ύπαρξή της.
* Το 43,6% όσων γνώριζαν για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση και διέθεταν μέσο ηλεκτρονικής ταυτοποίησης, δεν το έπραξαν γιατί προτιμούν τη διεκπεραίωση των θεμάτων τους με προσωπική επικοινωνία ή γιατί δεν είχαν τις απαραίτητες γνώσεις για τη χρήση της.
Σχετικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο:
* Το 55,3% του πληθυσμού ηλικίας 16- 74 ετών, που έχουν οποτεδήποτε χρησιμοποιήσει, έστω και μία φορά, το διαδίκτυο, πραγματοποίησαν, το α' τρίμηνο του 2023, κάποια ηλεκτρονική αγορά ή παραγγελία αγαθών ή υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου, για προσωπική χρήση. Σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό ένα έτος πριν (53,2%) καταγράφεται αύξηση 4%, ενώ αύξηση 104,8% καταγράφεται σε σύγκριση με το 2013. Αναφορικά με τα άτομα που αγόρασαν ή παρήγγειλαν μέσω διαδικτύου φυσικά προϊόντα (δηλαδή, προϊόντα που δεν είναι σε ψηφιακή μορφή) για προσωπική χρήση, παρατηρείται ότι:
* 73,6% των ατόμων ηλικίας 16- 74 ετών, αγόρασαν είδη ένδυσης (συμπεριλαμβανομένων αθλητικών ενδυμάτων), είδη υπόδησης και αξεσουάρ (τσάντες, κοσμήματα κ.ά.),
* 44,1% των ατόμων αγόρασαν φαγητό που διανέμεται (delivery) από εστιατόρια, αλυσίδες ταχυφαγείων, catering κ.λπ.,
* 27,3% των ατόμων αγόρασαν αθλητικά είδη, εξαιρουμένων των αθλητικών ενδυμάτων και υποδημάτων που συμπεριλαμβάνονται στα είδη ένδυσης και υπόδησης,
* 27,2% των ατόμων αγόρασαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές, tablets, κινητά τηλέφωνα και αξεσουάρ αυτών (εκτυπωτές, καλώδια, θήκες, ακουστικά κ.ά.),
* 25,3% των ατόμων αγόρασαν καλλυντικά, προϊόντα ομορφιάς ή υγείας, και
* 19% των ατόμων αγόρασαν τρόφιμα ή ποτά από σούπερ μάρκετ (φυσικά ή διαδικτυακά καταστήματα).
Όσον αφορά σε προϊόντα που αγοράζονται σε ψηφιακή μορφή:
* 26,3% των ατόμων αγόρασαν ταινίες ή σειρές, είτε ως υπηρεσία μετάδοσης (streaming) είτε ως ψηφιακό αρχείο που μεταφορτώνεται,
* 13,1% των ατόμων αγόρασαν μουσική, είτε ως υπηρεσία μετάδοσης (streaming) είτε ως ψηφιακό αρχείο που μεταφορτώνεται,
* 8,4% των ατόμων αγόρασαν λογισμικό για Η/Υ ή άλλες συσκευές, συμπεριλαμβανομένων αναβαθμίσεων,
* 6% των ατόμων αγόρασαν παιχνίδια για κινητά, tablet, Η/Υ ή κονσόλες παιχνιδιών.
Αναφορικά με τις υπηρεσίες που αγοράζονται περισσότερο:
* 37,3% των ατόμων αγόρασαν συνδρομές internet ή συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας,
* 32,3% των ατόμων αγόρασαν εισιτήρια για πολιτιστικά γεγονότα ή αναψυχή (κινηματογράφο, θέατρο, συναυλίες κ.ά.),
* 22% των ατόμων αγόρασαν συνδρομή για ηλεκτροδότηση, ύδρευση, φυσικό αέριο κ.λπ.,
* 11,8% των ατόμων αγόρασαν εισιτήρια για αθλητικά γεγονότα.
Με την έρευνα καταγράφηκαν, επίσης, πληροφορίες αναφορικά με την αγορά υπηρεσιών μεταφοράς / μετακίνησης και υπηρεσιών διαμονής, τόσο από επιχειρήσεις όσο και από φυσικά πρόσωπα/ιδιώτες, στοπλαίσιο της συνεργατικής οικονομίας. Οι αγορές των υπηρεσιών αυτών κατέγραψαν αύξηση το α' τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το α' τρίμηνο του 2022.
Ειδικότερα:
* 38,3% των ατόμων ηλικίας αγόρασαν υπηρεσίες μεταφοράς / μετακίνησης από επιχειρήσεις μέσων μαζικής μεταφοράς, όπως ΚΤΕΛ, αστικές συγκοινωνίες, εταιρείες ταξί (συμπεριλαμβανομένης της UBER), αεροπορικές και ακτοπλοϊκές εταιρείες κ.λπ. Αύξηση 37,3% καταγράφηκε το α' τρίμηνο του 2023 σε σχέση με το α' τρίμηνο του 2022 (27,9% το 2022).
* 1,6% των ατόμων αγόρασαν υπηρεσίες μεταφοράς / μετακίνησης από φυσικά πρόσωπα / ιδιώτες μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες ή εφαρμογές. Αύξηση 14,3% καταγράφηκε το α' τρίμηνο του 2023 σε σχέση με το α' τρίμηνο του 2022 (1,4% το 2022).
* 25,9% των ατόμων αγόρασαν υπηρεσίες διαμονής (κατάλυμα) από επιχειρήσεις όπως ξενοδοχεία ή ταξιδιωτικά πρακτορεία. Αύξηση 53,3% καταγράφηκε το α' τρίμηνο του 2023 σε σχέση με το α' τρίμηνο του 2022 (16,9% το 2022).
* 16,8% των ατόμων αγόρασαν υπηρεσίες διαμονής από φυσικά πρόσωπα / ιδιώτες μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες ή εφαρμογές, όπως Airbnb, Homeaway, ihaHolidays. Αύξηση 110% καταγράφηκε το α' τρίμηνο του 2023 σε σύγκριση με το 2022 (8% πέρυσι).
Αναφορικά με τις ψηφιακές δεξιότητες, 6 στους 10 (59,1%) έχουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες.
Παράλληλα, το 54% όσων χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το α' τρίμηνο του έτους και είδαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες πληροφορίες, video, φωτογραφίες που θεώρησαν αναληθή ή αμφισβητήσιμα (40,6%), τα έλεγξαν. Το 80,1% αυτών τα έλεγξαν μέσω άλλων πηγών στο διαδίκτυο, 23,8% συμμετείχαν σε συζητήσεις στο διαδίκτυο και 45,9% έψαξαν σε πηγές εκτός διαδικτύου.
Τέλος, για πρώτη φορά, συλλέχθηκαν πληροφορίες για το κατά πόσο, όσοι χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο το α' τρίμηνο, είδαν μηνύματα και ειδήσεις για συγκεκριμένα άτομα ή συγκεκριμένες ομάδες ατόμων τα οποία θεώρησαν προσβλητικά ή και εχθρικά. Από την έρευνα προκύπτει ότι 3 στους 10 (30,3%) ανέφεραν ότι είδαν σχετικά μηνύματα / ειδήσεις σε blogs, vlogs, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε ειδησεογραφικές σελίδες.
