Περιβάλλον

14/09/2022 - 16:59

Μια άλλη Μυτιλήνη είναι εφικτή....

Πρόταση του Περιφερειακού Τμήματος ΒΑ Αιγαίου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (Τ.Ε.Ε.) για το ΣΒΑΚ Μυτιλήνης

Υφιστάμενη κατάσταση

Η κατάσταση του δημόσιου χώρου της Μυτιλήνης είναι απογοητευτική. Η πλειοψηφία του δημόσιου χώρου καταλαμβάνεται από άναρχα παρκαρισμένα αυτοκίνητα και μοτοποδήλατα. Δίνεται η ελευθερία στους οδηγούς αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών να πηγαίνουν όπου θέλουν, με όποια ταχύτητα θέλουν και να παρκάρουν όπου θέλουν. Σημαντικοί πεζόδρομοι στο κέντρο της πόλης λειτουργούν ως τέτοιοι μόνο για συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Τα πεζοδρόμια, όπου αυτά υπάρχουν, είναι ανεπαρκή, μη λειτουργικά και μερικές φορές επικίνδυνα. Τα άτομα με κινητικές δυσκολίες είναι πρακτικά αδύνατο να κινηθούν χωρίς βοήθεια και να είναι ανεξάρτητα. Τα άτομα τρίτης ηλικίας δυσκολεύονται ιδιαίτερα να κυκλοφορήσουν, ενώ για τα μικρά παιδιά ο δημόσιος χώρος κρίνεται από μη φιλικός έως και επικίνδυνος. Οι νέοι γονείς το σκέφτονται δυο και τρείς φορές για να βγουν με το καρότσι. Το ίδιο ισχύει και για όσους τολμούν να χρησιμοποιούν το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης. Ιδιαίτερα σημαντικά δημόσια κτήρια όπως ορισμένα σχολεία και το νοσοκομείο είναι μη προσβάσιμα για τον πεζό, παρότι βρίσκονται εντός αστικού ιστού. 

Παράλληλα, ακόμα και σήμερα συνεχίζεται η πολιτική της αστικής διάχυσης με σημαντικά έργα να σχεδιάζονται ή και να υλοποιούνται εκτός αστικού ιστού (κολυμβητήριο, κλειστό γυμναστήριο μπάσκετ, πράσινο σημείο, μουσικό σχολείο, πάρκο Αγίας Κυριακής) την ίδια ώρα που στην Ευρωπαϊκή Ένωση προωθείται η λογική της συμπαγούς πόλης. Η Νότια Παράκαμψη, αν και απαραίτητη για την αποσυμφόρηση του κέντρου της πόλης έχει καθυστερήσει ολόκληρες δεκαετίες, με κάθε έτος που περνάει να δυσκολεύει την υλοποίηση της λόγω της ολοένα ενισχυόμενης δόμησης πάνω στην υφιστάμενη χάραξή της.

 

1

 

2

3

 

Είναι προφανές ότι τα παραπάνω προβλήματα απαιτούν μια πολυετή προσπάθεια για να αντιμετωπισθούν. Οι παρεμβάσεις που απαιτούνται στη Μυτιλήνη είναι τεράστιες με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση και οι ανθρώπινοι πόροι του Δήμου ενδεχομένως να μην επαρκούν. Επίσης, η ταυτόχρονη υλοποίηση των έργων ενδεχομένως να δημιουργούσε κόπωση των δημοτών και αντιδράσεις με τελικό αποτέλεσμα αντίθετο από το επιθυμητό.  

 

Βασικές αρχές και προτεραιότητες της πρότασης μας

Η πρόταση μας λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω προτείνει παρεμβάσεις που έχουν ολοκληρωμένο χαρακτήρα (π.χ. ενιαίος ποδηλατόδρομος από την επάνω σκάλα μέχρι το αεροδρόμιο) και είναι ικανές να δημιουργήσουν ένα κλίμα αποδοχής και σημαντικής αύξησης της υιοθέτησης της βιώσιμης αστικής κινητικότητας από τους δημότες. Επίσης, δεν αναμένεται να προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις, οι περισσότερες έχουν χαμηλό κόστος, είναι εύκολα και γρήγορα υλοποιήσιμες και μπορούν στο σύνολό τους να υλοποιηθούν σε ορίζοντα δεκαετίας. 

Οι βασικές προτεραιότητες της πρότασης μας μέσα στις οποίες εντάσσονται όλες οι προτεινόμενες παρεμβάσεις μας είναι οι εξής: 

  • Αύξηση της οδικής ασφάλειας.
  • Δημιουργία υποδομών και λήψη μέτρων ώστε το ποδήλατο να γίνει το πιο άνετο και γρήγορο μέσο για να κινηθεί κάποιος με ασφάλεια μέσα στην πόλη.
  • Βελτίωση προσβασιμότητας της πόλη για τους πεζούς και τα άτομα με αναπηρία.
  • Βελτίωση και αύξηση της ελκυστικότητας των ΜΜΜ της πόλης.
  • Ανάδειξη του ιστορικού κέντρου με μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου σε αυτό.

Έμφαση δίνεται στις περιοχές όπου μεγάλο μέρος των δημοτών χρησιμοποιεί σε καθημερινή βάση, όπως το παραλιακό μέτωπο και το κέντρο της πόλης, περιοχές που δέχονται και σημαντικό αριθμό τουριστών κατά την διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Για τους ίδιους λόγους προτείνονται παρεμβάσεις στους πιο σημαντικούς/πολυσύχναστους δρόμους της πόλης. Η υψηλή πυκνότητα αυτών των περιοχών εξασφαλίζει ότι ο δείκτης αριθμός ωφελούμενων/κόστος δημόσιας επένδυσης θα είναι ιδιαίτερα υψηλός.

Όπως έχει πολλές φορές ειπωθεί, το επίπεδο μιας κοινωνίας κρίνεται  από το πως αντιμετωπίζει τα πιο ευάλωτα μέλη της. Με αυτό το σκεπτικό προτείνονται παρεμβάσεις στους δρόμους που οδηγούν στο νοσοκομείο και στο κέντρο υγείας αλλά και στις περιοχές γύρω από τα μεγαλύτερα σχολικά συγκροτήματα.

Προτεινόμενες παρεμβάσεις 

 

Προτάσεις που αφορούν το σύνολο της πόλης

Όλες οι προτεινόμενες παρεμβάσεις οφείλουν να σχεδιάζονται με γνώμονα τη φιλικότητά τους προς τα άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ) και προς το περιβάλλον. Η νομοθεσία αλλά και οι οδηγίες των αρμόδιων Υπουργείων έχουν προνοήσει για τέτοια ζητήματα τα οποία όμως στη Μυτιλήνη είτε δεν εφαρμόζονται είτε εφαρμόζονται μερικώς. Οι οδηγίες σχεδιασμού του γραφείου ΑμεΑ/ΥΠΕΧΩΔΕ «Σχεδιάζοντας για όλους», 1998 καθορίζουν το μέγιστο ύψος των πεζοδρομίων ενώ η υπουργική απόφαση του ΥΠΕΚΑ με ΦΕΚ Β2621/2009 και τίτλο «Ειδικές ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία σε κοινόχρηστους χώρους των οικισμών που προορίζονται για την κυκλοφορία πεζών» καθορίζει σειρά ζητημάτων, μεταξύ αυτών το ελάχιστο πλάτος πεζοδρομίων, η μέγιστη κλίση κεκλιμένων πεζοδρομίων, η κατάλληλη επίστρωση δαπέδων εξωτερικών κοινόχρηστων χώρων, ο ελάχιστος αριθμός και διαστάσεις χώρων στάθμευσης ΑμεΑ, οι προδιαγραφές οδηγού όδευσης τυφλών κ.λπ. 

Ο συμμετοχικός σχεδιασμός αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο για την αποτελεσματική εφαρμογή ενός σχεδίου βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Δυστυχώς τις τελευταίες δεκαετίες η έννοια του συμμετοχικού σχεδιασμού είναι ουσιαστικά άγνωστη στη Μυτιλήνη. Η όποια συμμετοχικότητα δεν θα πρέπει να περιορισθεί μόνο στην διάρκεια υλοποίησης του ΣΒΑΚ. Ο Δήμος οφείλει να εφαρμόσει πολιτική ευρύτερης συμμετοχής τόσο των πολιτών όσο και των φορέων κατά την διαδικασία σχεδιασμού-υλοποίησης των προτεινόμενων παρεμβάσεων που θα προκύψουν από το ΣΒΑΚ. Η συμμετοχή των φορέων με συμβουλευτικό χαρακτήρα στον σχεδιασμό ενός έργου για το οποίο έχουν άμεσο ενδιαφέρον μπορεί να περιορίσει σημαντικά τις πιθανότητες αστοχίας του. Για παράδειγμα, με δεδομένη τη μέχρι σήμερα εκπόνηση πληθώρας έργων που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ΑμεΑ, η τεχνική υπηρεσία του Δήμου θα μπορούσε μέσα σε ένα συγκεκριμένο και δομημένο πλαίσιο να συμβουλεύεται τους συλλόγους των ΑμεΑ όταν λόγου χάρη σχεδιάζει αναπλάσεις ή όταν δημιουργεί/επεκτείνει πεζοδρόμια.

Πολύ σημαντικό στοιχείο της πρότασης μας αποτελεί η θεσμοθέτηση ανώτατου ορίου ταχύτητας 30 km/h εντός του αστικού ιστού της πόλης. Πρακτικά ο μόνος δρόμος που προτείνουμε να παραμείνει το όριο 50 km/h είναι η παραλιακή που οδηγεί προς το αεροδρόμιο από το ύψος της οδού Ευαγγελίστριας και πέρα. Η θεσμοθέτηση αυτού του ορίου δεν επιφέρει κανένα κόστος στον Δήμο ενώ βελτιώνει θεαματικά την οδική ασφάλεια των πεζών και των ποδηλατών. Όπως φαίνεται στην εικόνα 1, από τα 30 χιλιόμετρα και πάνω υπάρχει μια απότομη αύξηση της πιθανότητας θανάτου ενός πεζού σε πρόσκρουση με αυτοκίνητο. Ενώ η πιθανότητα θανάτου στα 30 km/h είναι περίπου 5 με 10%, στα 50 km/h εκτοξεύεται στο 90% στον γενικό πληθυσμό και στο 100% για τους ηλικιωμένους. 

δ

 

 

Προϋπόθεση για την τήρηση των ορίων ταχύτητας αποτελούν οι κάμερες ελέγχου ταχύτητας την τοποθέτηση των οποίων προτείνουμε στη συνέχεια σε συγκεκριμένα σημεία. Ένας ακόμα αποτελεσματικός τρόπος μείωσης της ταχύτητας των οδηγών είναι και το στένεμα των ρευμάτων των δρόμων στα όρια που ορίζει ο νόμος  π.χ. 6,5 μέτρα για μια αμφίδρομη οδό 2 λωρίδων από την οποία περνάνε λεωφορεία. Το παραπάνω, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι στα περισσότερα σημεία της πόλης όπου ο δρόμος είναι φαρδύς συνήθως καταλαμβάνεται παράνομα από αυτοκίνητα σε προσωρινή στάθμευση, οδηγούν στην ανάγκη σημαντικών παρεμβάσεων μείωσης του πλάτους ορισμένων οδών τις οποίες και προτείνουμε στη συνέχεια.   

Αν και η συντριπτική πλειοψηφία των όσων προτείνουμε είναι άμεσα και εύκολα υλοποιήσιμα, υπάρχουν κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις όπου για την εκπόνηση των έργων απαιτείται αγορά ή απαλλοτρίωση οικοπέδου. Αυτό είναι αναμενόμενο καθώς μεγάλα τμήματα της πόλης αναπτύχθηκαν και συνεχίζουν να αναπτύσσονται ελλείψει πολεοδομικού σχεδιασμού. Οφείλουμε να τονίσουμε το γεγονός ότι υπάρχουν περιοχές όπου χωρίς αγορές ή απαλλοτριώσεις, η βιώσιμη αστική κινητικότητα είναι αδύνατον να εφαρμοστεί. Ο Δήμος οφείλει να σχεδιάσει έγκαιρα αυτές τις διαδικασίες και να κινηθεί με αποφασιστικότητα καθώς η μακρόχρονη αδράνεια συνήθως εντείνει τα πολεοδομικά προβλήματα μιας άναρχα δομημένης περιοχής. 

4

Ως προς τον εφοδιασμό των καταστημάτων, είναι απαραίτητη η συνεννόηση του Δήμου με τον εμπορικό σύλλογο ώστε να υπάρχει ένα συγκεκριμένο ωράριο σε καθημερινή βάση κατά την διάρκεια του οποίου θα γίνεται ο ανεφοδιασμός. Πέραν αυτού του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος θα απαγορεύεται αυστηρά ο ανεφοδιασμός, εκτός κι αν γίνεται με χρήση cargo bike. Αντίστοιχα για την αποκομιδή των απορριμμάτων προτείνουμε αυτή να εκτελείται αποκλειστικά τις βραδινές ώρες, εκτός αιχμής.

Επιπρόσθετα των παραπάνω προτάσεων που εφαρμόζονται στο σύνολο της πόλης, στη συνέχεια παραθέτουμε τις προτάσεις που αναφέρονται σε συγκεκριμένες περιοχές. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις μας αποτυπώνονται στους χάρτες του Παραρτήματος Β (για καλύτερη ανάλυση χαρτών ανοίξτε τα επισυναπτόμενα αρχεία). Για χάριν διευκόλυνσης εδώ τις ομαδοποιούμε κατά εξεταζόμενη περιοχή.

Κεντρικά σημεία και δρόμοι της πόλης

  1. Δημιουργία μεγάλων πεζοδρομίων με φύτευση δέντρων στην Αεροπόρου Γιανναρέλλη. Δημιουργία pocket πάρκου/δημοσίου χώρου πρασίνου μεταξύ των οδών Ηρακλείου-Ζακύνθου (πλατεία Αριστοτέλους) με κατάργηση του εσωτερικού τμήματος του δρόμου. Η περιοχή αποτελεί μια από τις βασικές εισόδους της πόλης. Έχει κατοικίες αλλά και καταστήματα διαφόρων ειδών. Ο δημόσιος χώρος της περιοχής είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένος ενώ δεν υπάρχει καθόλου πράσινο.
  2. Επέκταση και ανάπλαση των πεζοδρομίων στη Βουρνάζων. Κεντρικός δρόμος με κτίρια ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας. 
  3. Αναμόρφωση του κόμβου στην Κυπρίων Πατριωτών με δημιουργία χώρου στάσης σχολικού λεωφορείου και οχημάτων για την διευκόλυνση της μεταφοράς μαθητων προς και από το εκεί σχολικό συγκρότημα. Οι προτεινόμενες αλλαγές αποτυπώνονται στην εικόνα 2 του Παραρτήματος. 
  4. Μείωση ενός ρεύματος αυτοκινήτων, επέκταση πεζοδρομίου και δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων παράλληλης ροής με την υπόλοιπη κυκλοφορία στην Κωνσταντινουπόλεως.
  5. Κατάργηση ενός ρεύματος κυκλοφορίας από την Καβέτσου και την Βενιζέλου με επέκταση των πεζοδρομίων και δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων παράλληλης ροής με την υπόλοιπη κυκλοφορία. Η υφιστάμενη δεύτερη λωρίδα σχεδόν πάντα χρησιμοποιείται για φορτοεκφόρτωση και στάση ή προσωρινή στάθμευση δημοτών που επισκέπτονται τα γύρω καταστήματα. Ως αποτέλεσμα, απαιτούνται συνεχώς ελιγμοί από το ένα ρεύμα στο άλλο με αποτέλεσμα να αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα τροχαίου ατυχήματος. Ιδιαίτερα προβληματικό είναι και το σημείο στο τέλος της Βενιζέλου, στη συμβολή με την Κατράκη όπου ενώ θεωρητικά υπάρχουν δύο ρεύματα χωράει ένα μόνο αυτοκίνητο. Οι δύο οδοί περιβάλλουν κτηριακό συγκρότημα που περιλαμβάνει τα: 4ο Νηπιαγωγείο και 6ο Δημοτικό με 240 μαθητές και 28 άτομα εκπαιδευτικό προσωπικό. 
  6. Πεζοδρόμηση οδών Κατράκη, Πανσελήνου, Κονταρά (στο Φανάρι). Αυτές οι οδοί ελάχιστα χρησιμοποιούνται. Η πεζοδρόμηση τους θα αναβαθμίσει σημαντικά την περιοχή. 
  7. Πεζοδρόμηση της οδού Ναυμάχου Παπανικολή μεταξύ των οδών Ελύτη και Καβέτσου ώστε να καταργηθούν τα φανάρια και να υπάρχει καλύτερη ροή. Απαραίτητη συγκοινωνιακή μελέτη για την επίδραση στις οδούς Βενιζέλου και Καβέτσου καθώς και στον κόμβο Καβέτσου με Δελή.
  8. Κατάργηση οδού Βενιζέλου μεταξύ των οδών Πεσμαζόγλου και Δελή και ανάπλαση του μέρους μαζί με τα πάρκα Καραπαναγιώτη και Αγίου Κωνσταντίνου με στόχο την δημιουργία ενός ενιαίου, ανοιχτού πάρκου. Αυτό έχει και ως αποτέλεσμα να καταργηθεί το φανάρι στη συμβολή Πεζμαζόγλου-Βενιζέλου. Στην υφιστάμενη κατάσταση το πάρκο Καραπαναγιώτη είναι ένα νεκρό σημείο της πόλης που λειτουργεί ως ένας άτυπος κυκλικός κόμβος. 
  9. Δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων παράλληλης ροής με την υπόλοιπη κυκλοφορία και επέκταση πεζοδρομίου στην Βοστάνη από το ύψος της Καραπαναγιώτη έως την Πεζμαζόγλου. Δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων παράλληλης ροής με την υπόλοιπη κυκλοφορία και επέκταση πεζοδρομίου στην Πεζμαζόγλου από το ύψος της Βοστάνη έως την Βενιζέλου με κατάργηση της στάθμευσης.
  10. Ανάπλαση και επέκταση του πεζοδρομίου στην Βοστάνη από την Πεζμαζόγλου έως και το τέρμα του Νοσοκομείου ώστε να μπορούν τα ΑμεΑ να έχουν άνετη πρόσβαση στο Νοσοκομείο. Αντίστοιχα για τον ίδιο λόγο, ανάπλαση και επέκταση του πεζοδρομίου στην Χατζημιχαήλ. Δημιουργία χώρου στάθμευσης ποδηλάτων μέσα στην αυλή του Νοσοκομείου.
  11. Δημιουργία/σημαντική επέκταση πεζοδρομίων και κατάργηση στάθμευσης στην οδό Σκρα από την 8η Νοεμβρίου έως την Τζέιμς Αριστάρχου και στην οδό Τζέιμς Αριστάρχου από την Σκρα έως την Εφταλιώτου. Σε αυτά τα τμήματα των οδών αλλά και γενικότερα στη γύρω περιοχή υπάρχουν ιστορικά κτίρια υψηλής αρχιτεκτονικής αξίας που πρέπει να αναδειχθούν.
  12. Σημαντική μείωση πλάτους δρόμου στην προκυμαία με δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων παράλληλης ροής με την υπόλοιπη κυκλοφορία. Ένα ρεύμα αυτοκινήτων ανά κατεύθυνση και κατάργηση της νησίδας των δύο ρευμάτων. Διαπλάτυνση πεζοδρομίου τόσο από τη μεριά της θάλασσας όσο και από την εσωτερική. Κατάργηση στάθμευσης επί της προκυμαίας εκτός από ελάχιστες θέσεις αποκλειστικά για ΑμεΑ.
  13. Ανάπλαση/επέκταση πεζοδρομίου και  δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων παράλληλης ροής με την υπόλοιπη κυκλοφορία στο σημείο μεταξύ της προκυμαίας και της ανάπλασης του κάστρου (οδός Εφταλιώτου). Κατάργηση της στάθμευσης.
  14. Ενοποίηση πλατείας Σαπφούς με κατάργηση οδού Σάμου και αλλαγή κατεύθυνσης της οδού Αρχιπελάγους στο ύψος του περιπτέρου. Οι προερχόμενοι από το κέντρο, θα μπορούν να εισέρχονται στην οδό Χίου με μοναδικό στόχο την οδό Βερναρδάκη, κάνοντας αναστροφή στον κυκλικό κόμβο του Blue Sea (εικόνα 3 του Παραρτήματος). Με αυτό τον τρόπο, καταργείται το φανάρι. Επέκταση πλατείας Σαπφούς εσωτερικά μέχρι τα καταστήματα. Μετακίνηση της πιάτσας των ταξί κοντά στο σημείο που είναι σήμερα η στάση του λεωφορείου. Η στάση του λεωφορείου να μεταφερθεί πιο πίσω όπως ορίζει και η μελέτη της ανάπλασης. Με τις παραπάνω παρεμβάσεις επί της πλατείας, σταματάει το σημερινό απαράδεκτο καθεστώς τριχοτόμησής της, μεγαλώνει η έκταση της και μπορεί να λειτουργήσει επιτέλους ως η μεγάλη κεντρική πλατεία της πόλης. Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις επί της πλατείας αποτυπώνονται στην εικόνα 4 του Παρατήματος.
  15. Διατήρηση χώρου στάθμευσης μοτοποδηλάτων μπροστά στο Public.
  16. Ανάπλαση πάρκου Χατζηδήμου το οποίο βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση. Δημιουργία παιδικής χαράς, απαγόρευση στάθμευσης αυτοκινήτων περιμετρικά του πάρκου. Δημιουργία χώρου στάθμευσης μοτοποδηλάτων.
  17. Δημιουργία πάρκου τσέπης και μείωση του πλάτους του δρόμου  στην οδό Μπιζιανού επί του σημερινού «γωνιακού ανοίγματος».
  18. Μεταφορά υπεραστικών ΚΤΕΛ και δημιουργία «πιάτσας» ταξί στο σημερινό λιμάνι/κολυμβητήριο. Τροποποίηση αστικών δρομολογίων ώστε να περνάνε από το λιμάνι. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένας μεταφορικός κόμβος όπου συνδέονται τα πλοία, τα αστικά και υπεραστικά λεωφορεία και τα ταξί. Ως αποτέλεσμα, διευκολύνεται η μετακίνηση τουριστών και ντόπιων που έρχονται με πλοίο και μειώνεται η επιβάρυνση στους δρόμους της πόλης καθώς τα υπεραστικά λεωφορεία χρησιμοποιούν την βόρεια παράκαμψη. Το σημείο όπου σήμερα βρίσκονται τα υπεραστικά ΚΤΕΛ αναπλάθεται για να χρησιμοποιηθεί ως υπαίθρια αγορά/υπαίθριος εκθεσιακός χώρος (δες εικόνα 5 του Παραρτήματος). Η μισή οδός Ηλία Ηλιού πεζοδρομείται ενώ η υπόλοιπη μισή γίνεται πάρκινγκ μοτοποδηλάτων και ποδηλάτων.
  19. Μεταφορά του χώρου στάθμευσης, συντήρησης κ.λπ. των αστικών και υπεραστικών ΚΤΕΛ στο χώρο κοντά στην ΕΠΟΜ/ΔΕΗ όπως ορίζεται στο υφιστάμενο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Ανάπλαση του υφιστάμενου χώρου στάθμευσης για να χρησιμοποιηθεί ως πάρκινγκ αυτοκινήτων και να μειωθεί το φαινόμενο οι οδηγοί, λόγω έλλειψης θέσεων πάρκινγκ, να σταθμεύουν εντός του εμπορικού λιμανιού.
  20. Δημιουργία αμφίδρομης δημοτικής γραμμής μικρού ηλεκτρικού λεωφορείου με διαδρομή Επάνω Σκάλα -Συνοικισμός - Καμάρες - Λαγκάδα - Πυργέλια - Καλλιθέα - Νοσοκομείο - Χρυσομμαλούσα - Κέντρο - Λιμάνι - Επάνω Σκάλα.
  21. Τοποθέτηση κάμερας ελέγχου ταχύτητας στην Κουντουριώτη (προκυμαία) κοντά στο δημοτικό θέατρο.

5

 

6

 

Ερμού και κάθετοι σε αυτήν δρόμοι

Η Ερμού αποτελεί την καρδιά της αγοράς της Μυτιλήνης. Είναι ένας τόπος συνάθροισης και συνάντησης μεγάλου αριθμού ανθρώπων. Στα στενά γύρω από αυτή συγκεντρώνεται και μεγάλο κομμάτι καταστημάτων εστίασης. Παράλληλα επί της οδού ή και γύρω από αυτήν συγκεντρώνονται χώροι λατρείας, χώροι εκπαίδευσης, τουριστικά αξιοθέατα, δημόσιες υπηρεσίες κ.λπ. Παρόλα αυτά δεν υπάρχει στην περιοχή πεζοδρομημένο κομμάτι που να λειτουργεί σε μόνιμη βάση ως πεζόδρομος με αποτέλεσμα την σχετική υποβάθμιση της περιοχής και τις έντονες διαμαρτυρίες καταστηματαρχών και δημοτών. Είναι εξαιρετικά σημαντικό για την σωστή λειτουργία αλλά και την βελτίωση της εικόνας της πόλης να δημιουργηθεί άμεσα ένας πεζοδρομημένος πυρήνας ο οποίος θα λειτουργεί πάντα ως τέτοιος (όχι μερικές ώρες την ημέρα) ο οποίος σταδιακά θα επεκτείνεται όλο και περισσότερο. Προτείνονται οι εξής παρεμβάσεις:

  1. Πεζοδρόμηση Ερμού από το Γενί Τζαμί και πέρα με δημιουργία ενός ενιαίου επιπέδου χωρίς πεζοδρόμια (καλό παράδειγμα η Απλωταριά στην Χίο). Στο τμήμα από την συμβολή της Ερμού με την Κωνσταντινουπόλεως μέχρι την συμβολή με την Νιάνια να μονοδρομηθεί ο δρόμος κατά μήκος τη φοράς των Ταξί και να διαπλατυνθεί σημαντικά το πεζοδρόμιο μπροστά από τα σχολεία. Το σχολικό συγκρότημα αποτελείται από τα: 1ο Δημοτικό, Πρότυπο Γυμνάσιο, Εσπερινό Γυμνάσιο-Λύκειο, Πρότυπο Λύκειο και 2ο Λύκειο με 642 μαθητές και 123 άτομα εκπαιδευτικό προσωπικό.
  2. Δημιουργία χώρου στάθμευσης μοτοποδηλάτων και ποδηλάτων επί της Αδραμυτίου απέναντι από το Γενί Τζαμί.
  3. Δημιουργία χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων επί πληρωμή στην αγορά στην οδό Πιττακού στο ύψος του παρθεναγωγείου. 
  4. Πεζοδρόμηση λαδάδικων.
  5. Πεζοδρόμηση οδού Αγίου Θεράποντος από την Ερμού μέχρι την Καραντώνη.
  6. Πεζοδρόμηση Αλκαίου από τη Κουντουριώτη έως την Αρίωνος.
  7. Πεζοδρόμηση Σαπφούς από την Ερμού έως την Αρίωνος.
  8. Πεζοδρόμηση Λογαγού Γεωργίου Βούτσικα.
  9. Πεζοδρόμηση Αρχιπελάγους από την Ικαρίας έως την Λογαγού Γεωργίου Βούτσικα.
  10. Πεζοδρόμηση οδών Λεπέτυμνου και Ολύμπου.
  11. Πεζοδρόμηση Θάσου, Λήμνου και Ικαρίας.
  12. Πεζοδρόμηση Πιττακού από την Πινδάρου έως την Ερμού.
  13. Πεζοδρόμηση Αθανασίου Μητρέλια από την Ερμού έως την Χίου.
  14. Πεζοδρόμηση παρόδου Χρυσοστόμου Σμύρνης, Παλαιών Πατρών Γερμανού, Πατριάρχου Ιωακείμ, Τυρταίου και Μεθοδίου.
  15. Πεζοδρόμηση Χίου από Αθανασίου Μητρέλια έως Παλαιών Πατρών Γερμανού.
  16. Πεζοδρόμηση Μητροπόλεως από την Βερναρδάκη έως την Ερμου.
  17. Πεζοδρόμηση Αγίου Συμεών από Ερμού έως Αγίων Αποστόλων.
  18. Δημιουργία μιας διαδρομής με κατεύθυνση από Βορά προς Νότο (η αντίθετη ήδη υπάρχει). Η διαδρομή ξεκινάει με μονοδρόμηση της Αγίας Σοφίας με κατεύθυνση Βορά προς Νότο, μονοδρόμηση με κατεύθυνση Βορά προς Νότο επί της Αγίων Αποστόλων, Αθηνάς, Φειδία, Πινδάρου, αλλαγή φοράς Τερπάνδρου από Πινδάρου προς Αρίωνος, μονοδρόμηση με κατεύθυνση Βορά προς Νότο επί της Αρίωνος από την Τερπάνδρου έως την Αλκαίου, μονοδρόμηση Καραντώνη με κατεύθυνση Δύση προς Ανατολή, μονοδρόμηση Αγίου Θεράποντος με κατεύθυνση Ανατολή προς Δύση και μονοδρόμηση Χαριλάου Τρικούπη με κατεύθυνση Βορά προς Νότο. Απαγόρευση στάθμευσης κατά μήκος όλης αυτής της διαδρομής.

7

9

Νότιο παραλιακό μέτωπο

Το νότιο παραλιακό μέτωπο και ιδιαίτερα από την συμβολή του παραλιακού δρόμου με την οδό Ευαγγελίστριας με κατεύθυνση προς το αεροδρόμιο χρησιμοποιείται από μεγάλη μερίδα των δημοτών για άθληση, αναψυχή και κολύμβηση. Επίσης, είναι ο δρόμος που ενώνει τη Μυτιλήνη με το Πανεπιστήμιο και το αεροδρόμιο. Σε μεγάλο κομμάτι του ο δρόμος είναι εξαιρετικά πλατύς χωρίς να υπάρχει ανάγκη. Οι παραλίες έχουν άσχημη εικόνα και χρήζουν αναπλάσεων καθώς πολλές από αυτές ουσιαστικά είναι τα μπάζα που παρανόμως αποτέθηκαν εκεί πριν δεκαετίες όταν φτιάχνονταν ο δρόμος και το αεροδρόμιο. Τα πεζοδρόμια στο σύνολο του μετώπου είτε είναι ανεπαρκή είτε δεν υπάρχουν. Προτείνονται οι εξής παρεμβάσεις:

  1. Σημαντική μείωση του πλάτους της Βενιζέλου με κατάργηση της νησίδας μεταξύ των δύο ρευμάτων, ένα ρεύμα ανά κατεύθυνση, επέκταση των πεζοδρομίων και δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων παράλληλης ροής με την υπόλοιπη κυκλοφορία από την Πεζμαζόγλου έως το Ναυτικό Όμιλο. Φύτευση δένδρων στα πεζοδρόμια.
  2. Ανάπλαση πάρκινγκ Ναυτικού Ομίλου.
  3. Δημιουργία κυκλικού κόμβου στην συμβολή Βενιζέλου Παπαδιαμάντη καθώς το σημείο είναι επικίνδυνο με πολλές παράνομες αναστροφές (δες εικόνα 6 του Παραρτήματος). Επίσης, πολλοί τουρίστες μπερδεύουν τους δρόμους όταν έρχονται από ή πηγαίνουν προς το αεροδρόμιο με αποτέλεσμα να διανύουν μεγάλες αποστάσεις μη γνωρίζοντας πως να γυρίσουν. 
  4. Δρόμος με λωρίδα ποδηλάτων μη αποκλειστικής χρήσης (μεικτή χρήση ποδηλάτου-αυτοκινήτου) στην Σουράδα. Το πλάτος του δρόμου στο συγκεκριμένο σημείο δεν επαρκεί για δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων.
  5. Ανασχεδιασμός κόμβου στον Φόρο. Μετά την ανάπλαση που έγινε, το σημείο είναι εξαιρετικά επικίνδυνο (δες εικόνα 7 του Παραρτήματος).
  6. Δημιουργία μεγάλου πεζοδρομίου και αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων στην παραλιακή του αεροδρομίου, έως το αεροδρόμιο.
  7. Τοποθέτηση κάμερας ελέγχου ταχύτητας και σηματοδότη μείωσης ταχύτητας κοντά στην συμβολή της παραλιακής με την οδό Ευαγγελίστριας (πύργος Γιαννέλη). 
  8. Δημιουργία κυκλικού κόμβου στην συμβολή Ελευθεριάδη- Βασιλέως Κωνσταντίνου, δίπλα στο Status 

Βόρειο Παραλιακό Μέτωπο

Μεγάλο κομμάτι του βόρειου παραλιακού μετώπου πρόσφατα αναβαθμίστηκε με δημιουργία πεζόδρομου και ποδηλατόδρομου. Ζητούμενο είναι η ενοποίηση της ανάπλασης με το υπόλοιπο μέτωπο. Η οδός Ναυμαχίας Έλλης σε μεγάλο της κομμάτι έχει αδικαιολόγητα μεγάλο πλάτος με τα πεζοδρόμια να μην είναι λειτουργικά. Οφείλουμε να τονίσουμε ότι, όπως και στο νότιο μέτωπο, οι παραλίες χρήζουν ανάπλασης.

  1. Σημαντική διαπλάτυνση πεζοδρομίου και δημιουργία αποκλειστικής λωρίδας ποδηλάτων παράλληλης ροής με την υπόλοιπη κυκλοφορία στην Ναυμαχίας Έλλης με κατάργηση της νησίδας των δύο ρευμάτων και κατάργηση της στάθμευσης από την μεριά της θάλασσας. Ο ποδηλατόδρομος μπορεί να επεκταθεί έως την Παναγιούδα, εξυπηρετώντας τους οικισμούς της Παναγιούδας και της Μόριας. Επίσης, στην ευρύτερη περιοχή του Καρά Τεπέ υπάρχει έντονη εμπορική δραστηριότητα με δεκάδες επιχειρήσεις ενώ υπάρχει και το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης με σημαντικό αριθμό εργαζομένων αλλά και αιτούντων άσυλο, ένα μεγάλο ποσοστό των οποίων χρησιμοποιεί το ποδήλατο ως βασικό μέσο μετακίνησης.
  2. Δημιουργία (σε συνεννόηση με την αρχαιολογία) χώρου στάθμευσης έναντι πληρωμής στα οικόπεδα που βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ναυμαχίας Έλλης και Κορνάρου. 
  3. Πεζοδρόμηση του δρόμου ήπιας κυκλοφορίας στο κάτω κάστρο μέχρι το άγαλμα της ελευθερίας.
  4. Τοποθέτηση κάμερας ελέγχου ταχύτητας κοντά στην συμβολή της οδού Ναυμαχίας Έλλης με την οδό Κρίνης.

Καλλιθέα

Η περιοχή της Καλλιθέας χαρακτηρίζεται από υψηλή πυκνότητα κατοίκων και από το μεγαλύτερο σχολικό συγκρότημα της πόλης. Αναφερόμαστε στα:  7ο Δημοτικό, 15ο Δημοτικό, 3ο Γυμνάσιο, Ειδικό Εργαστήριο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, 3ο Λύκειο, 4ο Λύκειο, 1ο ΕΠΑΛ, 2ο ΕΠΑΛ, Εσπερινό ΕΠΑΛ. Στα παραπάνω σχολεία φοιτούσαν συνολικά 1882 μαθητές με 288 άτομα  εκπαιδευτικό προσωπικό. Επιπρόσθετα στις εγκαταστάσεις των ΕΠΑΛ λειτουργεί δημόσιο ΙΕΚ ενώ δίπλα βρίσκονται οι φοιτητικές εστίες και η Αστυνομία. Παρά την ύπαρξη όλων αυτών των σχολείων, μέχρι στιγμής δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για την βελτίωση της «βαδισιμότητας» και την αύξηση της οδικής ασφάλειας των μαθητών αλλά ούτε και της προσβασιμότητας για ΑμεΑ. Οι παρεμβάσεις που προτείνονται για την ευρύτερη περιοχή είναι οι εξής:

  1. Σημαντική επέκταση/ανάπλαση πεζοδρομίων επί της Ηλίας Βενέζη.
  2. Πεζοδρόμηση δρόμου από συμβολή Ηλία Βενέζη-Εμμανουήλ Ψυχάρη μέχρι Κυκλάδων- Εμμανουήλ Ψυχάρη.
  3. Μονοδρόμηση με κατεύθυνση προς Βορρά και επέκταση του πεζοδρομίου στην Θεοφίλου Χαντζημιχαήλ (μπροστά από τα δημοτικά σχολεία).
  4. Επέκταση πεζοδρομίων με μείωση διατομής του δρόμου στην Κυκλάδων μπροστά από τα ΕΠΑΛ και τα Λύκεια έως την Ηρίννας. Μονοδρόμηση των Κυκλάδων από Θ. Χατζημιχαήλ μέχρι Η. Βενέζη με κατεύθυνση προς τα Λουτρά.
  5. Τοποθέτηση κάμερας ελέγχου ταχύτητας και σηματοδότη μείωσης ταχύτητας στην είσοδο της πόλης επί του Γαϊδαρανήφορου. 

 

Χρυσομαλλούσα

Η Χρυσομαλλούσα είναι η περιοχή με την υψηλότερη πληθυσμιακή πυκνότητα στη Μυτιλήνη.  Η έλλειψη πρασίνου είναι εμφανής ενώ ο δημόσιος χώρος είναι σχεδόν στο σύνολο του κατειλημμένος από το αυτοκίνητο. Στην περιοχή βρίσκονται τα: 6ο Νηπιαγωγείο, 9ο Νηπιαγωγείο, 9ο Δημοτικό, 11ο  Δημοτικό, 5ο Γυμνάσιο με 479 μαθητές και 68 άτομα εκπαιδευτικό προσωπικό. Όπως και στην περίπτωση της Καλιθέας, δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για την βελτίωση της «βαδισιμότητας» και την αύξηση της οδικής ασφάλειας των μαθητών αλλά ούτε και της προσβασιμότητας για ΑμεΑ. Τα πεζοδρόμια, όπου αυτά υπάρχουν δεν είναι προσβάσιμα, ούτε καν για τον πληθυσμό που δεν έχει κάποιο είδος κινητικού προβλήματος. Οι παρεμβάσεις που προτείνονται για την ευρύτερη περιοχή είναι οι εξής:

  1. Μονοδρόμηση Οικονόμου Τάξη με κατεύθυνση την Βοστάνη και διαπλάτυνση πεζοδρομίου. Η κατάσταση ιδιαίτερα στο τμήμα της οδού που δεν είναι μονοδρομημένο κρίνεται ως ιδιαίτερα προβληματική αφού συχνά η «κίνηση κολλάει» για αρκετή ώρα καθώς τα αυτοκίνητα δεν χωράνε να περάσουν.
  2. Μονοδρόμηση Αναπάυσεως μεταξύ Οικονόμου Τάξης και Χρυσομαλλούσας (μόνο άνοδος) με κατάργηση στάθμευσης  και σημαντική επέκταση πεζοδρομίου.
  3. Δημιουργία πάρκου τσέπης στη συμβολή Ιακύνθου-Χρυσομαλλούσας. Το πάρκο να πάρει και τον χώρο που καταλαμβάνει τώρα το αριστερό κομμάτι του δρόμου, καθώς «κατεβαίνουμε» την Ιακύνθου, στην συμβολή με την οδό Χρυσομαλλούσας. Μπορεί επίσης να επεκταθεί καταργώντας και τις θέσεις στάθμευσης γύρω από αυτό.
  4. Δημιουργία/σημαντική επέκταση πεζοδρομίων στην Παρασκευαϊδη (δρόμος που περνάει μπροστά από 3 σχολεία) με κατάργηση της στάθμευσης επί της οδού.

 

Ακαδημία

Η περιοχή της Ακαδημίας έχει μέτρια προς χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα με αρκετά οικόπεδα ακόμα δίχως δόμηση αλλά και παντελή έλλειψη πεζοδρομίων. Επίσης έχει σημεία με ιδιαίτερα στενούς δρόμους αλλά και πολύ επικίνδυνες «τυφλές στροφές». Το σχολικό συγκρότημα της Ακαδημίας περιλαμβάνει τα: 10ο Νηπιαγωγείο, Ειδικό Νηπιαγωγείο, 3ο Δημοτικό, Ειδικό Δημοτικό και 5ο Λύκειο με 454 μαθητές και 83 άτομα εκπαιδευτικό προσωπικό. Στο συγκρότημα στεγάζεται και η Δευτεροβάθμια Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Στην ευρύτερη περιοχή προτείνονται οι εξής παρεμβάσεις:

  1. Δημιουργία/σημαντική επέκταση πεζοδρομίου στην Γεωργίου Μούρα,  μέχρι και λίγο μετά την στροφή του νηπιαγωγείου της Ακαδημίας, με απαγόρευση της στάθμευσης επί της οδού. Επί της οδού υπάρχουν δύο ιδιαίτερα επικίνδυνες τυφλές στροφές, η μία στη συμβολή της Μούρα με τη Βολογιάννη. Η δεύτερη και ακόμα πιο επικίνδυνη, έξω από το Νηπιαγωγείο. Λόγω της έλλειψης πεζοδρομίου, του πολύ στενού δρόμου και της έλλειψης ορατότητας ενδεχομένως να είναι απαραίτητη η αγορά ή και απαλλοτρίωση μικρού τμήματος των μη δομημένων οικοπέδων που περιβάλλουν αυτές τις δύο στροφές.
  2. Δημιουργία/διαπλάτυνση πεζοδρομίου στην Λοχαγού Μανωλακέλλη από την συμβολή της με την οδό Αναπαύσεως έως τη συμβολή της με την Αρχοντίδη, με απαγόρευση της στάθμευσης επί του τμήματος της ανάπλασης.
  3. Δημιουργία πεζοδρομίου στην Αρχοντίδη από την συμβολή της με την οδό Λοχαγού Μανωλακέλλη έως τη συμβολή της με την Γεωργίου Μούρα με απαγόρευση της στάθμευσης επί του τμήματος της ανάπλασης.
  4. Μονοδρόμηση της οδού Σαμαρά με κατεύθυνση από Μούρα προς Τυρνόβου.
  5. Μονοδρόμηση της Τυρνόβου από την συμβολή της με την Σαμαρά έως την συμβολή της με την Βενιζέλου με κατεύθυνση από Σαμαρά προς Βενιζέλου.

 

Το σύνολο των προτάσεων μας αφορά την πόλη της Μυτιλήνης. Η επιλογή αυτή έγινε γιατί η μεγάλη πλειοψηφία του Δήμου κατοικεί και εργάζεται σε αυτήν. Επίσης, γιατί οι παρεμβάσεις στην πόλη θα εξοικειώσουν και τους κατοίκους των υπόλοιπων Δημοτικών Ενοτήτων με την βιώσιμη αστική κινητικότητα καθώς οι επισκέψεις τους στη Μυτιλήνη είναι συχνές. Έτσι όταν σε επόμενη περίοδο σχεδιαστούν παρεμβάσεις βιώσιμης αστική κινητικότητας και στις υπόλοιπες δημοτικές ενότητες του Δήμου, οι κάτοικοι θα είναι περισσότερο εξοικειωμένοι και δεκτικοί με αυτές. Ουσιαστικά η Μυτιλήνη επιλέγεται να γίνει ο πόλος της Λέσβου από τον οποίο θα διαχυθούν στο μέλλον οι καλές πρακτικές βιώσιμης αστικής κινητικότητας και στο υπόλοιπο νησί.

 

εε

 

Η Ομάδα Εργασίας Τ.Ε.Ε.:

Αυγουστίδης Γεώργιος, 

Mηχανολόγος Μηχανικός, MSc

Παπαχρυσού Παναγιώτα, 

Χωροτάκτης Πολεοδόμος Μηχανικός, 

MSc Οργάνωση & Διαχείριση Έργων και Πόρων Ανάπτυξης, MSc GIS

Σαμαρτζίδου Ανθή, Πολιτικός Μηχανικός - Συγκοινωνιολόγος, 

MSc Περιβαλλοντική και Οικολογική Μηχανική

 

Συντονιστής ομάδας Τ.Ε.Ε.: Μανωλακέλλης Ευστράτιος

 

Αναλυτικά όλη η παρουσίαση στις καρτέλες που ακολουθούν

Μοιράσου το άρθρο!