Οι 3.000 βάρκες στο Ανατολικό Αιγαίο και η ρύπανση με πλαστικό
Οταν πριν από δύο χρόνια έφθαναν και εγκαταλείπονταν κατά εκατοντάδες, όλοι –και ειδικά οι παράγοντες των ακριτικών νησιών– έκρουαν κώδωνα κινδύνου για τη ρύπανση που προκαλούσαν στις παραλίες. Σύμφωνα με πηγές του Λιμενικού, πάνω από 450 πλεούμενα όλων των «ειδών» κατασχέθηκαν την τελευταία διετία στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και μαζί πάνω από 4.000 μηχανές (9 στα 10 σκάφη καταστρέφονταν από τους ίδιους τους επιβαίνοντες, σύμφωνα με τις εντολές που είχαν πάρει από τους διακινητές οι μετανάστες και οι πρόσφυγες). Αν όμως προστεθεί και το πλαστικό των λέμβων που καταστράφηκαν, «μιλάμε για πλαστικό από 3.000 βάρκες», όπως είπε στην «Κ» αρμόδια πηγή του Λιμενικού.
Στη Μυτιλήνη οι πλαστικές βάρκες και τα υπολείμματά τους οδηγούνταν κατά κανόνα στον ΧΥΤΑ του νησιού. Ο δήμαρχος κ. Σπ.Γαληνός είπε στην «Κ» ότι οι «υπηρεσίες του δήμου έχουν στείλει κάποιες σε ΧΥΤΑ της Κρήτης προκειμένου να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα από έρευνα που θα γίνει εκεί για την επαναχρησιμοποίησή τους». Ωστόσο, πηγές της αγοράς ανέφεραν ότι σε τρεις πλειστηριασμούς που έγιναν για πλεούμενα που έχουν κατασκευαστεί από πολυεστέρα, δεν εμφανίστηκε μειοδότης. Ο πολυεστέρας είναι ιδιαίτερα τοξικός όταν «θάβεται». Μια εταιρεία του Πειραιά έχει προτείνει να «σπάει» παρόμοιες βάρκες και στη συνέχεια να χρησιμοποιεί το υλικό τους, που έχει υψηλή θερμογόνο δύναμη, για την ανάκτηση ενέργειας. Το σχέδιο αυτό θα μπορούσε να «αποτελέσει πιλότο και για το υλικό των πτερυγίων των ανεμογεννητριών που μετά κάποιο χρόνο θα πρέπει να ανακυκλώνεται, αλλά χωρίς μέχρι σήμερα να υπάρχει σχετικός σχεδιασμός», παραδέχθηκε ανώτερη πηγή του υπουργείου Περιβάλλοντος. Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Γιάννης Τσιρώνης είχε εξαγγείλει σχέδιο για την αξιοποίηση παρόμοιου υλικού το 2016, χωρίς ωστόσο να υπάρξει σχετική πρόνοια και αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο. Εκτός όμως από την πρόταση της εταιρείας του Πειραιά, υπάρχει και η... τρίτη λύση. Νορβηγοί ειδικοί έχουν ανακαλύψει ήδη από το 2011 χημικό τύπο διαχωρισμού του πολυεστέρα στις εν λόγω βάρκες. Στη Νορβηγία έως το 2011 αχρηστεύονταν, κάθε χρόνο, 5.000 σκάφη παρόμοιας κατασκευής. Aπό αυτά πολλά κατέληγαν στον βυθό. Τα βασικά υλικά από τα οποία αποτελούνται οι γάστρες και οι υπερκατασκευές τους, δηλαδή πολυεστέρας και φάιμπεργκλας, δεν μπορούσαν να αποδομηθούν.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι βάρκες και οι μηχανές, μετά την κατάσχεσή τους και την ενημέρωση των εισαγγελικών αρχών, καταχωρίζονται στη Διεύθυνση Διαχείρισης Δημόσιου Υλικού (ΔΔΔΥ) του υπουργείου Οικονομικών (πρώην ΟΔΔΥ) και παραδίδονται προς φύλαξη σε μεσεγγυούχους, οι οποίοι τις έχουν σε αποθήκες ή ακόμα και σε υπαίθριους χώρους. Ο ΔΔΔΥ μπορεί να προχωρήσει σε πλειστηριασμό όλου του υλικού και στην πώλησή του έξι μήνες από την κατάσχεσή του. Τα τελευταία όμως χρόνια ο αριθμός των υλικών που πλειστηριάστηκαν είναι πολύ μικρός.
Τα σκάφη αλλά και οι εξωλέμβιες μηχανές δεν φέρουν τον χαρακτηρισμό CE, που σημαίνει ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην Ελλάδα. Σε μια τέτοια περίπτωση η απόκτησή τους μέσω πλειστηριασμού από τη ΔΔΔΥ έχει νόημα μόνον αν πρόκειται να εξαχθούν σε χώρες εκτός Ε.Ε. ή ο αγοραστής προχωρήσει στην πιστοποίησή τους μετά την απόκτησή τους, προκειμένου να είναι δυνατή η χρήση τους εντός Ελλάδας, πράγμα πολύ δύσκολο. Ομως η δυνατότητα διάθεσής τους είτε για την ανάκτηση θερμογόνου δύναμης είτε για την κατασκευή νέων λέμβων θα έκανε έναν πλειστηριασμό πολύ πιο ελκυστικό απ’ ό,τι μέχρι σήμερα. Η χώρα μας θα μπορούσε γρήγορα να αντιγράψει το ιταλικό θεσμικό πλαίσιο για την αξιοποίηση παρόμοιων υλικών, καθώς και στα ιταλικά παράλια υπάρχει παρόμοιο πρόβλημα από τους διακινητές από τη Λιβύη, που όμως αντιμετωπίζεται.
Τάσος Τέλλογλου / εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
