Τι συνδέει το ναύαρχο Κουντουριώτη με τα Δεκεμβριανά του 1944, τον Ρωμαίο στρατιωτικό ηγέτη Πομπήιο και τον Απολλώνιο της Τύρου; Η Μυτιλήνη και κυρίως τα λιμάνια της, αρχαία και νεότερα, τα οποία θα βρεθούν στο επίκεντρο της διάλεξης «8 Νοεμβρίου 1912 και άλλα γεγονότα στα λιμάνια της Μυτιλήνης», που θα δώσει ο ομότιμος καθηγητής κλασικών σπουδών του Πανεπιστημίου του Τορόντο, Χιου Τζ.
Ήταν 8 Νοεμβρίου του 1912, ανήμερα της εορτής του αρχάγγελου Μιχαήλ, όταν ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης καταφθάνει στη Μυτιλήνη με μια μοίρα του ελληνικού στόλου, επικεφαλής της οποίας ήταν το περίφημο θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ». Εκατό χρόνια μετά, ο καθηγητής θα αναφερθεί στο γεγονός, αλλά και στις συνθήκες που οδήγησαν στην απελευθέρωση του νησιού από τους Τούρκους, καθώς και στην αγορά- το 1908- του ιστορικού καταδρομικού, που μαζί με τα υπόλοιπα καινούργια πολεμικά πλοία επέτρεψαν στον ελληνικό στόλο να κυριαρχήσει στο Αιγαίο κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.
Με επίκεντρο της ευρείας παρουσίασής του τη Μυτιλήνη, ο κ. Μέισον θα αναφερθεί επίσης στον ρόλο που έπαιξε το λιμάνι της στην υποδοχή προσφύγων από τη Μικρά Ασία το 1914 και το φθινόπωρο του 1922, αλλά και αργότερα, κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών, το 1944, όταν η Ελληνική Αντίσταση εμπόδισε την αποβίβαση βρετανών στρατιωτών.
Αρχαιότητα και ανασκαφές Τον Ιούνιο του 48 π. Χ., στη Μάχη των Φαρσάλων, οι δυνάμεις της Ρώμης, υπό τον Πομπήιο τον Μέγα, ηττήθηκαν από τον μικρότερο στρατό του Ιουλίου Καίσαρα. Ο Ρωμαίος ποιητής Λουκανός, στο επικό ποίημά του «Φαρσάλια» αφηγείται πώς ο Πομπήιος κατέφυγε στη Μυτιλήνη, πριν φτάσει στην Αίγυπτο όπου και πέθανε κατ’ εντολή του Πτολεμαίου ΙΓ΄. Στη συνέχεια, μια άλλη μορφή, μυθιστορηματική αυτή τη φορά, θα ταξιδέψει μέχρι τη Λέσβο: Ο Απολλώνιος από την Τύρο, ο οποίος, σύμφωνα με το ομώνυμο αρχαίο μυθιστόρημα, καταφθάνει στο νησί στην προσπάθεια του να ανακαλύψει την κόρη του, που είχε πέσει θύμα απαγωγής και βρισκόταν αιχμάλωτη σε πορνείο της Μυτιλήνης.
Οι καναδικές ανασκαφές ξεκίνησαν στη Μυτιλήνη το 1983. Επίκεντρό τους η Ακρόπολη, όπου κάτω από το κάστρο των Γατελούζων του 14ου αιώνα βρέθηκαν τα ιερά της Δήμητρας (ή της Κυβέλης) και της Κόρης, βωμοί της ελληνιστικής εποχής και τμήματα ενός αρχαϊκού ιωνικού κίονα –η πρώτη παρουσία ιωνικού ρυθμού στην αρχαϊκή Λέσβο.
Το κύριο λιμάνι του νησιού βρισκόταν στο βόρειο τμήμα της πόλης. Μεταξύ των ευρημάτων κι ένα ρωμαϊκό κτήριο με περιστύλιο, που έχει καλύψει τα ελληνιστικά τείχη, τις πλακόστρωτες περιοχές, καθώς κι ένα αρχαϊκό τείχος. Αντικείμενα, όπως διακοσμητικά λυχνάρια με ερωτικές σκηνές, αγγεία και σκεύη που μαρτυρούν πληθώρα φαγητού και ποτού, συνδέουν το κτήριο πιθανότατα με οίκο ανοχής ή ταβέρνα.
News Room «Κέρδος» / ΑΠΕ - ΑΜΠ
