Συγκινητική εκδήλωση για τη Ρούρα Σιφναίου
Με μια συγκινητική εκδήλωση που έγινε στο Ελαιοτριβείο-Μουσείο Βρανά η Πολιτιστική Εταιρεία Αρχιπέλαγος τίμησε τη μνήμη και την προσφορά της ιστορικού και Διευθύντριας Ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Ευρυδίκης (Ρούρας) Σιφναίου (1957-2015), δίνοντας το όνομά της στην αίθουσα που στεγάζει το αρχείο του ιστορικού βιομηχανικού μνημείου του Παπάδου, το οποίο η ίδια φρόντισε και ανέδειξε ως υπεύθυνη του έργου συντήρησης και ψηφιοποίησης του.
Η Ρούρα Σιφναίου ήταν ιδρυτικό μέλος της Πολιτιστικής Εταιρείας και πρόσφερε στο Αρχιπέλαγος, επί είκοσι χρόνια, ακούραστα και εθελοντικά την πολύτιμη γνώση της καθώς και σημαντικό πνευματικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει δύο βιβλία, που κυκλοφόρησαν με τη σφραγίδα της Εταιρείας, το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Η δική μου Μυτιλήνη», το οποίο σχεδίασε υπογράφοντας και το σενάριο, και την ιστορική επιμέλεια των εκθεμάτων στο Μουσείο Σαπωνοποιίας στο Πλωμάρι. Αποκορύφωμα της προσφοράς της στο Αρχιπέλαγος, υπήρξε η έρευνα και η τεκμηρίωση της ιστορίας του Ελαιοτριβείου Βρανά, στη φάση της αποκατάστασης του μνημείου και της μετατροπής του σε μουσείο, η συγγραφή των κειμένων ξενάγησης και, όπως προαναφέρθηκε, η αποκατάσταση του φθαρμένου από το χρόνο και πολύ σημαντικού αρχείου του.
Η εκδήλωση, την οποία παρακολούθησαν πολλοί επώνυμοι μυτιληνιοί κι ανάμεσά τους ο Βουλευτής Λέσβου του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Πάλλης, άρχισε με μια συμβολικά φορτισμένη στιγμή, κατά την οποία, κάτω από τα παρατεταμένα χειροκροτήματα των παρευρισκομένων, έγινε η αποκάλυψη αναμνηστικής πινακίδας στην είσοδο της αίθουσας, από μέλη της οικογένειας της Ρούρας Σιφναίου: τον αδελφό της Αριστείδη Σιφναίο και το γιο της Λέο Σάλβι-Σιφναίο.
Η εκδήλωση συνεχίστηκε στο εσωτερικό της Αίθουσας «Ευρυδίκη Σιφναίου», η οποία γέμισε ασφυκτικά, συνάδελφοι και φίλοι της αναφέρθηκαν στην προσωπικότητα και το έργο της, ενώ, λόγω της μεγάλης προσέλευσης, αρκετοί προσκεκλημένοι παρακολούθησαν τις ομιλίες από ταυτόχρονη μετάδοση σε κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης έξω από την αίθουσα. Στην είσοδο της αίθουσας είχαν εκτεθεί όλα τα βιβλία της αείμνηστης ιστορικού.
Πρώτος πήρε το λόγο ο Μάνος Ευστρατιάδης (Σκηνοθέτης, πρώην Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Αρχιπέλαγος), που είχε και την ευθύνη της προετοιμασίας της εκδήλωσης, ο οποίος αναφέρθηκε στην προσωπικότητα της Ρούρας Σιφναίου, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι υπήρξε «μια γυναίκα απόλυτα συμφιλιωμένη με τη ζωή, που πλησίαζε τους άλλους με ανυπόκριτη ψυχική γενναιοδωρία, που διατηρούσε τον ίδιο ακατάβλητο ενθουσιασμό σ’ ό,τι έκανε και την ίδια άσβεστη περιέργεια για ό,τι την ενδιέφερε και που κατάφερε, τέλος, να συνθέσει τόσο αρμονικά όλες τις όψεις της ιδιοσυγκρασίας της ώστε να λειτουργεί πάντα ενιαία και αδιαίρετη σ’ ό,τι κι αν επιχειρούσε: Να υπηρετεί την Ιστορία με την ευαισθησία μιας ποιήτριας και να εκφράζεται ποιητικά με τη λιτότητα και το μέτρο μιας ιστορικού».
Στη συνέχεια, η Χριστίνα Αγριαντώνη (Ομότιμη Καθηγήτρια οικονομικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας) αναφέρθηκε αναλυτικά στο ιστορικό και συγγραφικό έργο της τιμώμενης, υπογραμμίζοντας ότι «η Ρούρα είχε μια βαθιά προσωπική, βιωματική σχέση με τη δουλειά της. Δεν ήταν ζήτημα γι’ αυτήν να έχει μια επαγγελματική ταυτότητα και να κάνει καριέρα –η οποία σημειωτέον ήρθε στη ζωή της, με διεθνή μάλιστα διάσταση, με ένα τρόπο σχεδόν φυσικό κι αβίαστο, χάρη στην πολυτάλαντη προσωπικότητα, την καλλιέργεια και την ακτινοβολία της, και φυσικά χάρη στο έργο της. Η βιωματική σχέση πήγαζε από τις βαθιές ρίζες της οικογένειάς της, μια αίσθηση μακράς συνέχειας που σταδιακά ωρίμαζε μέσα της και έγινε ιστορία. Δεν είναι τυχαίο βέβαια ότι ξεκίνησε τις μελέτες της με την ιστορία του νησιού της, της Λέσβου».
Επόμενη ομιλήτρια ήταν η Ουρανία Πολυκανδριώτη (Διευθύντρια Ερευνών, Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών), εστίασε, μεταξύ άλλων, στη σχέση της Ρούρας Σιφναίου με τη Λέσβο, λέγοντας ότι «η αγάπη της αυτή για τον τόπο της και η έγνοια της για την οικονομική ανάπτυξη και την προκοπή του, την κρατούσαν σε απόλυτη εγρήγορση μέχρι και τις τελευταίες μέρες της ζωής της. Πάντα με νέες ιδέες, γνωρίζοντας πώς να συνταιριάζει διαφορετικές καταστάσεις, ανθρώπους, φορείς και οργανισμούς, δεν σταματούσε να σκέφτεται τρόπους για την τουριστική και πολιτιστική ανάπτυξη του νησιού, για την αξιοποίηση του ενός ή του άλλου κτιρίου, για την οργάνωση εκδηλώσεων, συνεδρίων και σεμιναρίων, ακόμη και μαθημάτων μαγειρικής της Μικράς Ασίας, προκειμένου να φέρει κοντά την επιστήμη και το ευρύ κοινό».
Ακολούθησε ο Παναγιώτης Μιχαηλάρης (Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών, Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών), Λέσβιος στην καταγωγή, ο οποίος, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στις έρευνες της αείμνηστης ιστορικού, υποστηρίζοντας ότι «η επιστημονική συμβολή της Ρούρας Σιφναίου στην ανάδειξη της επιχειρηματικής δράσης των Ελλήνων στην Ανατολική Μεσόγειο, στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και της νότιας Ρωσίας, υπήρξε καίρια και ήλθε να πλαισιώσει άλλες επιστημονικές προσπάθειες -όχι πάντως πολλές- που είχαν στραφεί προς τα πεδία αυτά. Σε αυτό το πλαίσιο, τη φυσική της παρουσία στα μέρη αυτά τη θεωρούσε μέρος αναπόσπαστο με την συγγραφή, και τη θυμάμαι πολύ καλά να αφηγείται τις εντυπώσεις της από τα ταξίδια της στη Ρωσία και τελευταία στη Ρουμανία, όταν μελετούσε της εμπορική δράση των λεσβιακής καταγωγής αδελφών Κούμπα...»
Τον κύκλο των ομιλιών έκλεισε ο Νίκος Σηφουνάκης, (Αρχιτέκτων, τ. Υπουργός, Ιδρυτικό μέλος Εταιρείας Αρχιπέλαγος), ο οποίος, στη σύντομη προφορική του παρέμβαση, αναφέρθηκε στην πολύχρονη φιλία και στη στενή και πολύχρονη επιστημονική και συγγραφική συνεργασία που είχε με την εκλιπούσα, διατρέχοντας τα χρόνια της γνωριμίας τους, από την εποχή που εκείνη ήταν σύμβουλός του στα Υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού ως την περίοδο της δημιουργίας του Μουσείου Βρανά, στην οποία η Ρούρα Σιφναίου διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο. «Τη μέρα που την αποχαιρετούσαμε, είχαμε κιόλας σκεφτεί και είχαμε αποφασίσει στο «Αρχιπέλαγος» να δώσουμε το όνομά της σ’ αυτή την αίθουσα», είπε ο Νίκος Σηφουνάκης και κατέληξε: «Αλλά, όπως καταλαβαίνετε, στην πραγματικότητα, όπως της άξιζει, της αφιερώσαμε ολόκληρο το Μουσείο».
Η εκδήλωση μνήμης για τη Ρούρα Σιφναίου έκλεισε με τη μορφή και το λόγο της, καθώς προβλήθηκαν αποσπάσματα από βιντεοσκοπημένη διάλεξη της στο Σισμανόγλειο Μέγαρο της Κωνσταντινούπολης, που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 2014.
Μετά το τέλος της εκδήλωσης, η οικογένεια της Ρούρας Σιφναίου πρόσφερε ως δώρο σ’ όλους τους παρευρισκόμενους, την ποιητική συλλογή της «Οικείος Χώρος».
