Δεκαπενταύγουστος σημαίνει Αγιάσος
Γράφει ο Παναγιώτης Κουτσκουδής
Το πανηγύρι της Παναγίας γίνεται το δεκαπενταύγουστο και κορυφώνεται στις 15 Αυγούστου, ημέρα κατά την οποία γιορτάζεται με μεγάλη λαμπρότητα η Κοίμηση της Θεοτόκου, Θεομητορική εορτή των Χριστιανικών Εκκλησιών. Από την πρώτη του μήνα όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Μέκκα της λεσβιακής Ορθοδοξίας. Αρχίζουν να καταφθάνουν τα καραβάνια των προσκυνητών, για να αποθέσουν την ευλάβειά τους στην Παντάνασσα. Τα παλαιότερα χρόνια τα σμήνη των ταματάρηδων συνέρρεαν για να «δεκαπεντίσουν» στα κελιά και στα καφασωτά του αυλόγυρου της εκκλησίας, όπου διανυκτέτευαν.
Όλες αυτές τις μέρες η κωμόπολη παίρνει μια όψη πανηγυρική. Οι προσκυνητές έρχονται με όλα τα μέσα και πολλοί ξεκινούν απ' τη Μυτιλήνη και από τ' άλλα χωριά του νησιού με τα πόδια, διανύοντας δεκάδες χιλιομέτρων και απολαμβάνοντας την υπέροχη διαδρομή και την ομορφιά της αυγουστιάτικης νύχτας. Σταθμός όλων των περιπατητών είναι η δροσόλουστη Καρύνη. Ξαποσταίνουν για λίγο κάτω από τα βαθύσκιωτα αιωνόβια πλατάνια και παίρνουν δυνάμεις για τη συνέχεια. Οι πιο ρομαντικοί συνεχίζουν ακολουθώντας το παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι, την παραδοσιακή “πατωμένη”, και ανηφορίζοντας τη ρεματιά ανάμεσα από ελαιώνες και περβόλια, νταμπανώνουν στο γραφικό Σταυρί κι από κει κατηφορίζουν προς στην εκκλησία. Πολλούς απ’ αυτούς τους βρίσκει το ξημέρωμα και τους ραίνουν οι δροσοστάλες της αυγής. Η ατμόσφαιρα είναι εξαιρετικά γιορταστική, η εμπειρία για τον καθένα που θα βρεθεί εδώ μοναδική.
Την παραμονή του πανηγυριού οι κεντρικοί δρόμοι του χωριού, η πλατεία αγοράς και οι πάροδοί της, βουίζουν σα μελίσσι από το ανθρωπομάνι. Το ανθρώπινο ποτάμι ροβολάει ασταμάτητα από το Σταυρί ως την Περασιά μέχρι το πρωί. Οι προσκυνητές έρχονται και φεύγουν κατά κύματα. Οι ταβέρνες, τα καφενεία, οι καφετέριες, τα ζαχαροπλαστεία, τα τουριστικά καταστήματα έχουν την τιμητική τους. Παραδοσιακά, κάνουν το μεγαλύτερο τζίρο της χρονιάς! Το πολύβουο παζάρι στην είσοδο του χωριού συγκεντρώνει πλήθος μικροπωλητών απ’ όλη την Ελλάδα, που ερίζουν μανιωδώς για το ποιος θα κερδίσει μια πολυπόθητη θέση στην εμποροπανήγυρη. Οι πραματευτάδες διαλαλούν με τη στεντόρεια φωνή τους τα κάθε λογής εμπορεύματά τους, η τσίκνα από τις υπαίθριες ψησταριές σπάει τα ρουθούνια και υψώνεται στην ταραγμένη ατμόσφαιρα σαν θυμίαμα, οι παραγωγοί μοσχοπουλάνε τα ντόπια προϊόντα τους - χαλβά, ξυνόμηλα, αχλάδια, καρύδια, ενώ οι ερεθιστικές μυρωδιές της ρίγανης, του μπετόνικα και πλειάδας άλλων αρωματικών βοτάνων δεν αφήνουν ασυγκίνητο κανέναν.
Ο κόσμος αχολογάει ακατάπαυστα, τραγούδια, μουσικές και κορναρίσματα αλληλοεπικαλύπτονται συνθέτοντας ένα δαιμονιώδη ύμνο που εξυψώνεται στον ουρανό, λες και υμνεί τη Θεομήτορα. Όλα μοσχοβολούν την αύρα της Ανατολής, όλα θυμίζουν ανατολίτικο πανηγύρι. Κι αν ανέβεις στη Φαμάκα, απ’ όπου προσφέρεται πανοραμική θέα του χωριού της Μεγαλόχαρης, η ζωηρή κίνηση στα κεντρικά του μέρη φαντάζει με ποτάμι λάβας που ξεχύνεται από τον κρατήρα ηφαιστείου και κατρακυλά πυρπολώντας τις πλαγιές του!
