«Δηλητηριάσεις μελισσοσμηνών από εφαρμογή γεωργικών φαρμάκων» - Ενημέρωση από την Περιφέρεια

Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα στον τοπικό τύπο της Χίου σύμφωνα με το οποίο προκλήθηκε μεγάλη απώλεια μελισσοσμηνών από πιθανή δηλητηρίαση από φυτοφάρμακα, η Αντιπεριφέρεια πρωτογενούς Τομέα  υπενθυμίζει στους παραγωγούς την ηθική, νομική και περιβαλλοντική ευθύνη που φέρουν κάθε φορά που εφαρμόζουν φυτοπροστατευτικά προϊόντα για την προστασία των καλλιεργειών τους.

Η δηλητηρίαση των μελισσών από τη μη ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων αντικατοπτρίζεται άμεσα ως ζημιά στο εισόδημα των μελισσοκόμων και έμμεσα ως μείωση της επικονίασης, της καρπόδεσης των καλλιεργειών και της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Ένα μέτριας δυναμικότητας μελίσσι υπολογίζεται ότι έχει έως και 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση που επιτελεί παρά για την παραγωγή μελιού. Επομένως υπάρχει σχέση αλληλοεξάρτησης ανάμεσα στους μελισσοκόμους και στους καλλιεργητές και γι’ αυτό το λόγο πρέπει να συνυπάρξουν αρμονικά για να υπάρξει αμοιβαία ωφέλεια.

Για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου απώλειας των μελισσών από τη χρήση γεωργικών φαρμάκων τόσο κατά την περίοδο της ανθοφορίας, όσο και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους , η Υπηρεσία μας τονίζει στους παραγωγούς και στους μελισσοκόμους τα παρακάτω:

1. Ο καλλιεργητής- κάτοχος πιστοποιητικού ορθολογικής χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων,  οφείλει να ενημερώνει εγγράφως τους μελισσοκόμους της περιοχής όπου πρόκειται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος, 48 ώρες πριν από τον επικείμενο ψεκασμό ώστε οι μελισσοκόμοι να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των μελισσών.
2. Συστήνεται στους μελισσοκόμους να αναρτούν σε εμφανές σημείο τον κωδικό της εκμετάλλευσής τους και τα στοιχεία επικοινωνίας τους (τηλέφωνο, e-mail) για τη διευκόλυνση ενδεχόμενης ειδοποίησης από τους καλλιεργητές.
3. Συστήνεται στους μελισσοκόμους η τοποθέτηση ποτίστρων στο μελισσοκομείο τους ώστε να αποφεύγεται η συλλογή νερού από μολυσμένα σημεία.
4. Απαγορεύεται η εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων που αναφέρουν επί της συσκευασίας τους επικινδυνότητα για τις μέλισσες, όταν οι καλλιέργειες ή τα ζιζάνια είναι ανθισμένα, εκτός εάν αναφέρεται αλλιώς στις οδηγίες χρήσης του γεωργικού φαρμάκου, σύμφωνα με την με αριθ. πρωτ. 165457/6557/29-07-1981 Υπουργική Απόφαση και την 5919/62354/13-05-2014 εγκύκλιο του ΥπΑΑΤ για «Βέλτιστες Εργασιακές Πρακτικές Χρήσης Γεωργικών Φαρμάκων»
5. Να εφαρμόζονται πιστά τα οριζόμενα επί της συσκευασίας του γεωργικού φαρμάκου, όσον αφορά τις μέλισσες.
6. Οι ψεκασμοί πρέπει να διενεργούνται αργά το απόγευμα (από τη δύση του ηλίου και μετά), όταν οι μέλισσες έχουν σταματήσει να πετάνε, καθώς αυτό επιτρέπει να περάσουν μερικές ώρες για να στεγνώσει το ψεκαστικό υγρό.
7. Εάν είναι απαραίτητος ο ψεκασμός κατά τη διάρκεια της ημέρας, συνιστάται να γίνεται νωρίς το πρωί (πριν τις 08:00)  ή όταν επικρατεί συννεφιά και δροσερές συνθήκες
8. Για τη μείωση μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους πρέπει τα χρησιμοποιούμενα ακροφύσια του ψεκαστικού μηχανήματος (μπεκ) να είναι ειδικού τύπου που μειώνουν το ψεκαστικό νέφος (drift reduction nozzles) και να είναι επαρκώς συντηρημένα και ρυθμισμένα.

Οι κατ’ ελάχιστον αποστάσεις που πρέπει να τηρούνται μεταξύ ζώνης ψεκασμού γεωργικών φαρμάκων και περιοχής, ορίζονται σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:  

Ακόμη σημειώνουμε ότι σύμφωνα με το άρθρο 35 του ν.4036/2012 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4235/2014 οι υπεύθυνοι επιστήμονες των καταστημάτων εμπορίας γεωργικών φαρμάκων έχουν την υποχρέωση να παρέχουν γενικές πληροφορίες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους για τον άνθρωπο και το περιβάλλον από τη χρήση των γεωργικών φαρμάκων. Τέτοιες πηγές κινδύνου, είναι η έκθεση του χρήστη, ο ορθός τρόπος αποθήκευσης, ο χειρισμός και η εφαρμογή, η ασφαλής διάθεση του ψεκαστικού διαλύματος που απομένει μετά την εφαρμογή, η διαχείριση των κενών συσκευασίας και οι εναλλακτικές λύσεις χαμηλού κινδύνου.

Τέλος επισημαίνουμε ότι σε περίπτωση που παρατηρηθεί μαζική απώλεια μελισσών και προκειμένου να εξακριβωθεί η αιτία θανάτου, ο μελισσοκόμος μπορεί να απευθυνθεί στις κατά τόπους Διευθύνσεις Κτηνιατρικής, οι οποίες θα προχωρήσουν σε λήψη δείγματος και αποστολή του σε αρμόδιο εργαστήριο. Εάν η εργαστηριακή ανάλυση υποδείξει ως αίτιο θανάτου τη δηλητηρίαση από φυτοφάρμακα τότε ο ενδιαφερόμενος καταθέτει στις ανά Π.Ε Διευθύνσεις Κτηνιατρικής μας επώνυμη καταγγελία με τα ευρήματα του εργαστηριακού ελέγχου ώστε να διερευνηθεί το θέμα μη ορθολογικής χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων στις γειτονικές καλλιέργειες.

Εκ μέρους της Περιφερειακής Αρχής

η αρμόδια Αντιπεριφερειάρχης
 Πρωτογενούς Τομέα

Αναστασία Αντωνέλλη