Ταφόπλακα για Βρίσα και Σταυρό από 35.000 ελαιόδεντρα...
Η εικόνα δημιουργεί θλίψη. Την θλίψη διαδέχεται η αγωνία για το μέλλον. Πως θα μπορέσουν οι ελαιοπαραγωγοί της περιοχής να σταθούν στα πόδια τους;
Η περιήγηση στον ελαιώνα της Βρίσας και του Σταυρού τρομάζει.
Όσο κι αν μοιάζει περίεργο και σήμερα (04/08/2022) είδαμε ελιές που ακόμη καπνίζουν … πέρασε περισσότερο μια εβδομάδα από την μεγάλη φωτιά και τα σημάδια της καταστροφής είναι όχι μόνο ορατά αλλά και ενεργά. Στην παρούσα φάση ας μην αναφερθούμε σε ευθύνες για την καταστροφή και για τη μεγάλη διάρκεια (σχεδόν 6 ημέρες που έκαιγε η φωτιά)
«Καταστράφηκε το καλύτερο μέρος του ελαιώνα της Βρίσας» θα μας πει παραγωγός της περιοχής. Η καμένη περιοχή αποτελούσε την πιο παραγωγική και με την μεγαλύτερη απόδοση σε σχέση με τον υπόλοιπο ελαιώνα. Και πράγματι δέντρα πολλών δεκαετιών με τεράστιους κορμούς κάηκαν! Η ένταση της φωτιάς σε μερικά σημεία ήταν τόσο έντονη που κάηκαν μέχρι και οι ρίζες!!! Εκεί που υπήρχε το δέντρο τώρα συναντάς ένα μεγάλο κρατήρα! Απίστευτες εικόνες που ο φωτογραφικός φακός δύσκολα θα αποτυπώσει. Είναι μύθος ότι καταστράφηκαν μόνο κτήματα ακαλλιέργητα. Η μανία της φωτιάς δεν έκανε διακρίσεις...
Σε λίγες ημέρες που θα σβήσουν οριστικά τα φώτα της δημοσιότητας δεκάδες ελαιοπαραγωγοί της περιοχής θα βρεθούν αντιμέτωποι με την μοίρα τους. Δεν μιλάμε για καταστροφή της παραγωγής για ένα έτος! Μιλάμε για καταστροφή που θα έχει διάρκεια. Βλέπετε το ελαιόκτημα δεν είναι μαγαζί ή σπίτι που με όποιο κόπο σε ένα χρόνο θα το φτιάξεις ξανά. Εδώ μιλάμε για καταστροφή που επεκτείνεται στο χρόνο από 5 έως 7 χρόνια!
Ο αριθμός των ελαιόδεντρων που έχουν επηρεαστεί στην ευρύτερη περιοχής Βρίσας και Σταυρού υπολογίζεται - με βάση την αρχική εκτίμηση του ΕΛΓΑ - ότι ξεπερνάει τα 35.000 δέντρα!
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά η πρώτη φάση αποζημίωσης θα είναι προκαταβολή που θα κυμανθεί γύρω στα 50 ευρώ ανά δέντρο. Οι δηλώσεις αποζημίωσης για την απώλεια παραγωγής από τον ΕΛΓΑ θα γίνονται μέχρι το Σάββατο στο ΚΕΠ Πολιχνίτου. Το τελικό ποσό αποζημίωσης θα υπολογιστεί την άνοιξη του 2023 όταν θα γίνει ο έλεγχος από τους Γεωπόνους – εκτιμητές του ΕΛΓΑ και δεν θα ξεπεράσει τα 100 ευρώ ανά ελαιόδεντρο (θα αφορά δέντρα που έχουν καεί 100% και δεν υπάρχει περίπτωση να μπουν ξανά στην παραγωγική διαδικασία).
Από εκεί και πέρα με την ενεργοποίηση των ΠΣΕΑ θα υπάρξει ειδική αποζημίωση για όσους ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ελαιοκτημάτων προχωρήσουν σε αναφύτευση του ελαιώνα που καταστράφηκε. Αποζημίωση που θα πληρωθεί μετά την αναφύτευση και με την προσκόμιση σχετικών παραστατικών (τιμολόγια, εργόσημα, αποδείξεις πληρωμών)
Ας δούμε τώρα αν επαρκεί το πόσο των 100 ευρώ για κάθε ελαιόδεντρο που έχει καεί 100% …
Ένας πρόχειρος υπολογισμός: Για μέση απόδοση ελαιοκάρπου ανά δέντρο 70 κιλά και με απόδοση 15 κιλά ελαιόλαδο επί 3 ευρώ (τιμή ελαιολάδου) μας προκύπτει εισόδημα 45 ευρώ ανά ελαιόδεντρο. Αν αφαιρέσουμε χονδρικά 5 ευρώ τα έξοδα καλλιέργειας τότε το καθαρό εισόδημα ανά ελαιόδεντρο είναι 40 ευρώ. Επομένως τα 100 ευρώ καλύπτουν την απώλεια παραγωγής για 2,5 έως 3 χρόνια! Αν λάβουμε υπόψη ότι η ελιά θέλει τουλάχιστον 5 έως 7 χρόνια για φθάσει σε παραγωγική ηλικία (χωρίς ασφαλώς να πιάσει τις αποδόσεις που αναφέραμε) είναι προφανές ότι αυτή η αποζημίωση δεν επαρκεί … Στα παραπάνω δεν συμπεριλαμβάνονται οι απώλειες που θα υπάρξουν από τις ενισχύσεις (στρεμματική, εξισωτική, απώλεια δικαιωμάτων, βιολογική γεωργία κτλ ).
Ας μην ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε στη περιοχή της Βρίσας και του Σταυρού. Η φωτιά είναι το δεύτερο δυνατό πλήγμα μετά το σεισμό. Στην παρούσα φάση η καταστροφή στον ελαιώνα της Βρίσας και του Σταυρού δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με το υπάρχον πλαίσιο αποζημιώσεων από ΕΛΓΑ και ΠΣΕΑ.
Χρειάζονται ειδικά μέτρα.
Ο αρμόδιος Αντιπεριφερειάρχης κ. Πάναγος Κουφέλος, ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας κ. Γιώργος Λαγουτάρης, ο Πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Παραρτήματος Αιγαίου κ. Παναγιώτης Κατσαβέλλης και ο Δήμαρχος Δυτικής Λέσβου κ. Ταξιάρχης Βέρρος θα πρέπει ΑΜΕΣΑ να υποβάλλουν προς την Κυβέρνηση πλαίσιο ειδικών προτάσεων στήριξης των ελαιοπαραγωγών της περιοχής.
Μερικές προτάσεις:
α) Να επιτραπεί να δηλώνονται οι εκτάσεις που έχουν επηρεαστεί από την φωτιά στην Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης για τουλάχιστον 3 χρόνια και να λαμβάνουν κανονικά όλες τις ενισχύσεις (π.χ. στρεμματική , εξισωτική) και να πληρώνονται στα μέτρα που τυχόν είχαν ενταχθεί μέχρι το 2022 ( π.χ. βιολογική γεωργία, μέτρο νέων αγροτών). ( ή σε περίπτωση που αυτό δεν μπορεί να γίνει λόγω Ε.Ε. να προβλεφθεί η άμεση ενίσχυση από εθνικούς πόρους)
β) Να εγκριθούν όλοι οι επιλαχόντες στα Σχέδια Βελτίωσης της ευρύτερης περιοχής Βρίσας και του Σταυρού που έχουν καμένες εκτάσεις. Με βάση τις πληροφορίες εκτιμάται ότι είναι γύρω στα 20 άτομα. Αυτό θα είναι τεράστια αναπτυξιακή ώθηση καθώς με ποσοστό ενίσχυσης 75% -80% θα προχωρήσουν σε αγορά νέου εξοπλισμού και με τροποποίηση στο επενδυτικό σχέδιο θα μπορούσαν να κάνουν μέχρι αναφύτευση με σχεδόν μηδενικό κόστος.
γ) Να εγκριθούν όλοι οι υποψήφιοι Νέοι Αγρότες 2021 της ευρύτερης περιοχής Βρίσας και Σταυρού που έχουν καμένες εκτάσεις.
δ) Να υπάρξουν ειδικά φορολογικά κίνητρα που σχετικά με την κατοχή εκτάσεων (πχ απαλλαγή ΕΝΦΙΑ), την προμήθεια γεωργικών εφοδίων , την πώληση ελαιολάδου.
Τα στοιχεία για την απογραφή του πληθυσμού σε Βρίσα και Σταυρό που θα γίνουν γνωστά σε λίγο καιρό θα είναι ακόμη μια ισχυρή απόδειξη ότι χρειάζονται άμεσα μέτρα ώστε οι ελαιοπαραγωγοί της περιοχής να μπορέσουν να μείνουν στον τόπο τους και να μην έχουμε κι άλλη εσωτερική μετανάστευση προς τα αστικά κέντρα.
«Αν ο παππούς μου ζούσε και έβλεπε αυτή την εικόνα θα ήθελε να πεθάνει αμέσως» μας είπε ελαιοπαραγωγός της περιοχής εξηγώντας μας ότι κάηκαν ελιές που φυτεύτηκαν με μεγάλο κόπο, που ποτίστηκαν με νερό που μεταφερόταν με ζώα … ελιές που ήταν η ζωή των ανθρώπων.
Αυτές οι ελιές λοιπόν ας μην γίνουν σήμερα η ταφόπλακα για τη ζωή των ελαιοπαραγωγών της περιοχής.
Γρηγόρης Δεϊλόγκος
Γεωπόνος
