Η εξέλιξη της επένδυσης του Ρόκα στα νησιά του Βορείου Αιγαίου

Γράφει : Βαγγέλης Παυλής / lesvos-activism.blogspot.com

Το θέμα της εγκατάστασης 28 αιολικών πάρκων (353 ανεμογεννητριών) συνολικής ισχύος 706 MW στα νησιά Λέσβο, Χίο και Λήμνο, είναι κυρίως θέμα τοπίου και αφορά πρωτίστως τους κατοίκους των νησιών του Βορείου Αιγαίου. Γι’ αυτό και το Μάρτιο-Απρίλιο του 2012, μετά από πρόσκληση, εκπονήθηκε μια αναλυτική επιστημονική έκθεση για το σύνολο της επένδυσης από επιστήμονες του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου που ασχολούνται με το τοπίο. Η έκθεση είχε τίτλο "Μεγάλα αιολικά πάρκα...στα μικρά νησιά του Βορείου Αιγαίου;" και εστάλη σε κέντρα λήψης αποφάσεων, σε σχετικέςπρωτοβουλίες πολιτών, καθώς και σε ΜΜΕ για την πληροφόρηση του κοινού.

Τέτοια σοβαρά θέματα (πρέπει να) αποτελούν αντικείμενο της επιστήμης και (πρέπει να) εξετάζονται προσεκτικά βάσει συγκεκριμένων στοιχείων, του νομικού και θεσμικού πλαισίου, της έγκριτης επιστημονικής βιβλιογραφίας, των επιστημονικών μεθόδων ανάλυσης και φυσικά της φυσιογνωμίας του κάθε τόπου και της ιδιαιτερότητας της κάθε περίπτωσης. Στην προκειμένη περίπτωση, ηπεριβαλλοντική και πολιτισμική φέρουσα ικανότητα και η κλίμακα μεγέθους των νησιών του Βορείου Αιγαίου, σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχούσε σε αυτήν της επένδυσης, ενώ τα ανταποδοτικά οφέλη για τους τοπικούς πληθυσμούς ήταν σχεδόν μηδαμινά, αφού κυριάρχησε η λογική επίτευξης του μεγαλύτερου οικονομικού κέρδους με το μικρότερο δυνατό κόστος, αλλά και απειλήθηκε η μελλοντική ανάπτυξη των νησιών. Παράλληλα, οι απαραίτητες μελέτες που κατατέθηκαν από την εταιρεία κρίθηκαν ελλιπείς και διαπιστώθηκε παραβίαση Κοινοτικών Οδηγιών. Όλα τα παραπάνω, καθώς και πολλά άλλα, αναφέρονται αναλυτικά, με την απαραίτητη τεκμηρίωση, στην έκθεση που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Δημοτικό Συμβούλιο της Χίου την 9η Απριλίου 2012.

Σε τέτοιες περιπτώσεις μεγάλων επενδύσεων που αναμένεται να έχουν μεγάλη επίδραση στον άνθρωπο και στο τοπίο, την ευθύνη της ενημέρωσης του ευρύτερου κοινού έχουν οι αυτοδιοικητικές αρχές (οι αιρετοί που έχουν επωμιστεί τα συγκεκριμένα καθήκοντα), οι αρμόδιες υπηρεσίες, οι εταιρείες που καταθέτουν τις επενδυτικές προτάσεις και φυσικά οι διάφορες πρωτοβουλίες ενεργών πολιτών που δημιουργούνται γι’ αυτόν τον λόγο, οι οποίες, στο βαθμό που είναι εφικτό, θα πρέπει να απαρτίζονται από ικανά και αμερόληπτα άτομα, επιλεγμένα από ένα ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό φάσμα. Οι (αξιέπαινες) πρωτοβουλίες αυτές έχουν συγκεκριμένο ρόλο  (συλλογή και αποτίμηση υλικού, σφαιρική ενημέρωση κοινού, διοργάνωση δράσεων, επισκέψεις σε αυτοδιοικητικούς & υπηρεσιακούς παράγοντες, διάχυση/ διάδοση επιστημονικών πορισμάτων, νομικών αποφάσεων, κλπ)  και όλα τα μέλη τους θα πρέπει να ενεργούν υπεύθυνα και συντονισμένα, με σκοπό τηνεξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, μακριά από πολιτικές/ κομματικές ή προσωπικές σκοπιμότητες/ φιλοδοξίες, μονοπωλειακές πρακτικές και αποκλεισμούς, μικρόνοιες ή μικροπρεπείς συμπεριφορές. Σωστό και πρέπων είναι, όταν πρόκειται για τόσο σοβαρά θέματα, που αναμένεται να έχουν μεγάλες δυσμενείς επιπτώσεις σε ολόκληρες κοινωνίες, να συντασσόμαστε ΟΛΟΙ υπέρ του κοινού σκοπού και να λειτουργούμε βάσει ορθολογισμού, αμοιβαίου σεβασμού, λογικής και ηθικής, διότι αυτά αποτελούν τα βασικά συστατικά της ορθής διαχείρισης τέτοιων θεμάτων. Δεν υπάρχουν υπέρμαχοι και αρνητές της ανάπτυξης, απλά υπάρχει ο ορθός και ο λάθος δρόμος, η υπευθυνότητα και η επιπολαιότητα. Και αν υπάρχουν "αρνητές της ανάπτυξης", αυτοί είναι όλοι εκείνοι που τόσο καιρό έμειναν στάσιμοι, όντας βολεμένοι σε χρόνια απραξία μετ’ αποδοχών (και πελατειακών σχέσεων), αρνούμενοι να λάβουν επαρκώς υπόψη τις σύγχρονες επιταγές και εξελίξεις της επιστήμης, τα σύγχρονα δεδομένα, τις ανάγκες και τις προοπτικές, καθώς και την επιτακτική ανάγκη ορθής διαχείρισης και σχεδιασμού.

Επιστρέφοντας στη μελέτη, εφόσον η εταιρεία ΡΟΚΑΣ --που για την ώρα αναγκάστηκε να "παγώσει" την επένδυσή της (αρ. πρωτ. 2681/2012)-- επανέλθει, θα υπάρξει αναπροσαρμογή της παρούσας έκθεσης σε τυχόν νέα δεδομένα και παρουσίασή της στο ευρύτερο κοινό προς ενημέρωσή του. Παράλληλα, προτείνεται η διοργάνωση μιας ανοικτής ημερίδας στην οποία να παρουσιάσουν τις θέσεις τους ειδικοί επιστήμονες/ πραγματογνώμονες (είτε οι θέσεις αυτές είναι αρνητικές, είτε θετικές προς την επένδυση), να πάρουν το λόγο στελέχη υπηρεσιών και να παραχθούν συγκεκριμένα αποτελέσματα/ συμπεράσματα. Στην εν λόγω ημερίδα θα πρέπει να κληθούν να συμμετάσχουν μέλη διαφόρων επαγγελματικών κατηγοριών/ κλάδων, συλλόγων, σωματείων, κλπ., αλλά και απλοί πολίτες, οι οποίοι θα μπορούν να σχολιάσουν επί των αποτελεσμάτων/ συμπερασμάτων, εκφράζοντας δημόσια και υπεύθυνα τη βούλησή τους.