Συμφωνία Πρεσπών. Πετύχαμε τελικά τίποτα;
Ουδέποτε είχε τεθεί ζήτημα “μακεδονικής” εθνότητας πριν τον Β'Παγκόσμιο Πόλεμο. Η εφεύρεση αυτή έλαβε χώρα το 1944 με την ίδρυση της λεγόμενης “Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας” μέσα στα όρια της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας. Εμπνευστής και δημιουργός αυτής της “Μακεδονίας” ήταν ο Ιωσήφ Τίτο που εκμεταλλεύτηκε τη σύγχιση που επικρατούσε σχετικά με το “Μακεδονικό ζήτημα” το οποίο επανέφερε με εθνολογική μορφή οικοδομώντας μια νέα ανύπαρκτη μέχρι τότε εθνότητα.
Έπειτα από τόσους αγώνες και τόσες θυσίες η Ελλάδα αναγνωρίζει το κράτος των Σκοπίων ως “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”. Η συμφωνία Ελλάδας-ΠΓΔΜ, που υπογράφτηκε την Κυριακή 17 Ιουνίου 2018 στις Πρέσπες, έχει πολλά προβληματικά σημεία. Διαβάζοντας τη Συμφωνία μεταξύ των δυο χωρών στο άρθρο 1 αναφέρεται πως είναι η τελική (συμφωνία) και τερματίζει την ενδιάμεση που υπογράφτηκε από τα δυο κράτη στη Ν.Υόρκη στις 13 Σεπτεμβρίου 1995. Στο άρθρο αυτό αναφέρεται πως η επίσημη ονομασία των Σκοπίων είναι “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας” και θα χρησιμοποιείται erga omnes. Πουθενά δε διακρίνεται η σλαβική μετάφραση: Republika Severna Makedonija.
Η ιθαγένεια θα είναι μακεδονική και η επίσημη γλώσσα θα είναι η “μακεδονική γλώσσα”.
Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 1 ο όρος “Μακεδονία” αναφέρεται σε διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο και πολιτιστική κληρονομιά.
Η άποψή μου είναι πως η συμφωνία έχει πολλά κρίσιμα ερωτηματικά και προβληματικά σημεία. Η αναγνώριση “Μακεδονικής εθνότητας” και “γλώσσας” ισοδυναμεί με επικύρωση του Μακεδονισμού. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα οι πρόγονοί μας στο Μοναστήρι συγκατοικούσαν με Βουλγάρους, Αρβανίτες, Σέρβους και Τούρκους. Μερικές δεκαετίες αργότερα οι Βούλγαροι έγιναν Σλαβομακεδόνες και από την Κυριακή 17 Ιουνίου Μακεδόνες. Η Μακεδονική γλώσσα των Σκοπίων που αναγνωρίστηκε είναι ένα Βουλγαροσερβικό ιδίωμα που γι'αυτό γράφεται και με σλαβικό κυριλλικό αλφάβητο.
Η ελληνική αναγνώριση έχει τεράστια σημασία γιατί η ελληνική Μακεδονία βρίσκεται στην Ελλάδα και με τη συμφωνία αυτή μια “Βόρεια Μακεδονία” με εθνότητα και γλώσσα “μακεδονική” μπορεί να ισχυριστεί πως αποτελεί την καρδιά μιας σύγχρονης Μακεδονίας που φτάνει μέχρι το Αιγαίο.
Επίσης, πολύ σημαντικό και πιθανόν να πέρασε με ψιλά γράμματα είναι το άρθρο 13 της Συμφωνίας, στο οποίο το κράτος των Σκοπίων αναφέρεται ως «περίκλειστο» και ως εκ τούτου ισχύουν οι σχετικές προβλέψεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Το κράτος των Σκοπίων, ως περίκλειστο κράτος είχε πρόσβαση στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήδη με την ενδιάμεση συμφωνία του 1995.
Σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, τα περίκλειστα κράτη μιας περιοχής δικαιούνται να μετέχουν στην αλίευση των ζωντανών οργανισμών που απομένουν μετά την αλίευση από το παράκτιο κράτος. Αν όμως το περίκλειστο κράτος είναι αναπτυσσόμενο τότε δικαιούται να μετέχει της αλίευσης χωρίς να περιμένει τον καθορισμό πλεονασμάτων.
Η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να εμφανίσει ως “επιτυχία” την αναγνώριση στη συμφωνία της Αρχαίας Ελληνικής Κληρονομιάς στη Μακεδονία. Εκείνο που δε λαμβάνει υπόψην είναι ότι οι Σκοπιανοί δεν αναγνωρίζουν τον ελληνικό χαρακτήρα και αυτό κάνουν κατοχυρώνοντας για τον εαυτό τους γλώσσα και εθνότητα μακεδονική.
Δ.ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ
ΑΝΤΙΝΑΥΑΡΧΟΣ ΠΝ Ε.Α
