Της Λέσβου οι κυράδες, κυράδες της αγάπης
Του Σπύρου Μπεκιάρη
"Αυτός ο κόσμος που κατοικείται από τον άνθρωπο αποτελεί το καθαυτό μέλημα του ανθρώπου". Χένρυ Μίλλερ
Η φροντίδα μας για τον κόσμο καταδεικνύεται από τη δράση και τις πράξεις μας. Όμως οι μεγάλες πράξεις, που δεν έχουν σχέση με τον μικρόκοσμό μας αλλά αγκαλιάζουν τον κόσμο στη συνολική του υπόσταση, δεν καταγράφονται στα "πουργατόρια" -καθαρτήρια του σύγχρονου απάνθρωπου συστήματος.
Τέτοιες μεγάλες πράξεις, που απαιτούν κατάθεση καρδιάς κι αλλάζουν τη ροή των πραγμάτων, κλονίζοντας το αξιακό υπόστρωμα του κόσμου, καταγράφηκαν και καταγράφονται στη θάλασσα του Αιγίου, όπου πολλοί ανώνυμοι του λιμενικού σώματος -ανάμεσά τους και ο αείμνηστος υποπλοίαρχος Κυριάκος Παπαδόπουλος - και πολλοί ανώνυμοι ναυτικοί και ψαράδες έδωσαν και δίνουν μάχες για να σώσουν τσακισμένους ναυαγούς, πρόσφυγες και μετανάστες, θύματα των άτεγκτων νόμων της αγοράς και του οικονομικού ανταγωνισμού, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τέτοιες μεγάλες πράξεις καταγράφηκαν και καταγράφονται από τους "λάτρεις" της ξενίας και τις συλλογικότητες που στέκονται αρωγοί στις προσπάθειες των ξεκληρισμένων για επιβίωση, μακριά από τις εκδοχές της πουριτανικής φιλανθρωπίας και του δολερού φαρισαϊσμού.
Όμως η πιο ανθρώπινη απ' αυτές τις πράξεις καταγράφηκε σ' ένα παγκάκι στη Σκάλα Συκαμνιάς της Λέσβου. Εκεί, λοιπόν, τρεις ηλικιωμένες κυράδες, η κυρά Ευστρατία, η κυρά Μαρίτσα και η κυρά Μηλίτσα έγιναν οι γιαγιάδες -τροφοί για ένα μικρό, εξουθενωμένο από την πείνα προσφυγόπουλο. Το κλάμα του άγγιξε την ευαισθησία και τις μεγάλες καρδιές τους κι έτσι το πήραν, από την αγκαλιά της ταλαιπωρημένης μάνας του για να το φροντίσουν.
Ο κλήρος έλαχε στη γιαγιά Μαρίτσα να προσφέρει το μπουκάλι με το γάλα στο μωρό, την ώρα που ο Λευτέρης Παρτσάλης απαθανάτιζε τη σκηνή. Μια φωτογραφία χιλιάδες λέξεις κι ένα πανανθρώπινο μήνυμα για δισ-μύρια ανθρώπους. Η γιαγιά Μαρίτσα, λοιπόν, η ΓΙΑΓΙΑ του κόσμου πρόσφερε σ' ένα άγνωστο προσφυγόπουλο ένα μπουκάλι ζεστό γάλα , το "ΜΑΝΝΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ" την ώρα που οι δύο άλλες γιαγιάδες σιγοτραγουδούσαν για να το ηρεμήσουν.
Αναμφίβολα η αγκαλιά που άνοιξαν, οι τρεις παγκόσμιες γιαγιάδες ήταν πάνω απ' όλα ανθρώπινη, ζεστή και μεγαλύτερης αξίας απ' αυτή που ανοίγει ο καθένας μας στους δικούς του και τα παιδιά του. Σήμερα μάλιστα, που οι πνιγηρές φορμές του ατομικισμού και τα κάθε είδους τέρατα μας περισφίγγουν η μόνη μας απαντοχή είναι ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ κι έχουμε χρέος ν' απλώσουμε το χέρι σ' όλους τους άλλους, όπως έκαναν οι γιαγιάδες, απαλλαγμένοι από τις δεσμεύσεις που δημιουργούν οι καταναγκασμοί των συλλογικών υποκειμένων και οι στερεοτυπικές αντιλήψεις.
Σίγουρα η Λέσβος έχει πολλούς που διακρίνονται στον μικρόκοσμο του νησιού και πολλούς αξιόλογους ανθρώπους: Όμως τα όρια της, όπως και τα όρια της Ελλάδας και της Ευρώπης τα ξεπέρασε η μεγαλοσύνη των τριών γιαγιάδων κι όλων εκείνων των ανώνυμων που, ανιδιοτελώς, γεμίζουν τα πιθάρια της ελπίδας για τον άλλον, τον ξένο, τον διαφορετικό και που η αύρα της ανθρωπιάς τους εξακτινώνεται και ζωογονεί την οικουμένη.
Αυτοί, λοιπόν, οι ανώνυμοι, ατομικά ή ως συλλογικότητες - εξαιρούνται κάποιες αμαρτωλές Μ.Κ.Ο., με "ιδιαίτερη" πρόσβαση στη νομή των ευρωπαϊκών κονδυλίων - κόντρα στη λογική των κατά συνθήκη βολεμένων γίνονται οι πραγματικά επώνυμοι, γίνονται οι ΑΝΘΡΩΠΟΙ, οι διάκονοι του συνανθρωπισμού. Μάλιστα πορευόμενοι στις ράγες της ανθρωπιάς υπερασπίζονται τις σταθερές των κοινωνιών περισσότερο από τους οιονεί διάσημους και επώνυμους.
Ετσι και οι τρεις κυράδες από τη Συκαμνιά, απλά κι ανθρώπινα, γέμισαν με την ευφορία της ψυχής τους τις ψυχές των ανθρώπων και υπερασπιζόμενες την ανθρώπινη αξιοπρέπεια τους ανακουφίζουν από τη μιζέρια της προσωπικής βόλεψης.
Δυνατές και "ανυπότακτες" γιατί, μαζί μ' όλους τους ανώνυμους εθελοντές στην υπόθεση της προσφυγιάς, κόντρα στο πνεύμα των καιρών και στον απόλυτο εκμαυλισμό της ανθρώπινης ψυχής, έδειξαν και δείχνουν τον δρόμο σ' όλους μας για να ξεφύγουμε από τη μέγγενη των ρατσιστικών και εθνικιστικών πλεγμάτων, καθώς κι από τον παραλογισμό του ατομικισμού, της μονομέρειας και της αποκλειστικότητας.
Ετσι η κάθε μια από τις τρεις έγινε η ΜΑΝΝΑ που δείχνει στις "μάννες", οι οποίες δεν θέλουν τα προσφυγόπουλα στα σχολεία που φοιτούν τα παιδιά τους, ότι πρέπει να είσαι δυνατή και "ατίθαση" για να νικήσεις τον εαυτούλη σου και να δικαιώσεις το ιερό προνόμιο της μητρότητας.
Η κάθε μια από τις τρεις έγινε η ΓΥΝΑΙΚΑ που έδειξε στη δημοσιογράφο με την κατάπτυστη συμπεριφορά, τη δημοσιογράφο η οποία είχε κλωτσήσει τον πατέρα που προσπαθούσε να περάσει τα σύνορα, έχοντας το παιδί του στην αγκαλιά του, ότι ανεξάρτητα από το φύλο οι άνθρωποι έχουν χρέος να διεκδικούν μέρισμα στη γενναιότητα και την αρετή.
Η γιαγιά Μαρίτσα - αναφέρομαι περισσότερο σ' αυτή λόγω του θανάτου της και της σημειολογίας της φωτογραφίας - δεν έφυγε ποτέ από κοντά μας.
Παραφράζοντας τα λόγια του Χαλίλ Γκιμπράν θα 'λεγα πως οι τρεις κυράδες από τη Συκαμνιά κι όλες και όλοι οι ανώνυμοι που καθημερινά στηρίζουν τον αγώνα της προσφοράς στον συνάνθρωπο και κυρίως στον χειμαζόμενο ξένο και προσφέρουν στα αθώα παιδιά της προσφυγιάς, ό,τι μπορούν, δικαιώνουν τον ποιητή από τον Λίβανο που έγραψε:
"τα παιδιά σας δεν είναι δικά σας παιδιά
Είναι οι γυιοί και οι κόρες της λαχτάρας
Της ζωής για τον εαυτό της.
Είναι τα ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ.
Ακούγεται ότι ίσως η γιαγιά Μαρίτσα προταθεί για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Είτε συμβεί αυτό και τιμηθεί είτε όχι, έχει κερδίσει με το σπαθί της και τίμια το μεγάλο "βραβείο της ανθρωπιάς".
Η ζεστή αγκαλιά, ο κόρφος της αγάπης, που άνοιξε για το προσφυγόπουλο η "γιαγιά του κόσμου", την οδηγεί στο Πάνθεον της ιστορίας. Εκεί γιαγιά Μαρίτσα θα συναντήσεις τον "φτωχούλη του Θεού", όλους όσοι ευαγγελίστηκαν, αληθινά και άδολα, την Αγάπη και τον δικό σας, τον Στρατή, με την άλικη παπαρούνα στο χέρι, την παπαρούνα της Ειρήνης και της Ανθρωπιάς.
