19 οργανώσεις ζητούν να σταματήσει ο «περιορισμός» των προσφύγων στα νησιά

Με επιστολή στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, 19 οργανώσεις καλούν την κυβέρνηση να τερματίσει την πολιτική περιορισμού των προσφύγων στα νησιά, που ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την ανθρώπινη ζωή ενόψει του χειμώνα, αλλά και μπροστά στον νέο, σχετικά αυξημένο αριθμό αφίξεων.

«Ο εξαναγκασμός όσων ζητούν άσυλο να παραμείνουν σε συνθήκες που παραβιάζουν τα δικαιώματά τους και βλάπτουν τη ζωή τους, την υγεία και την αξιοπρέπειά τους, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί» από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωτουρκικής συμφωνίας, επισημαίνουν.


Υπογράφουν οι: Human Rights Watch, IRC, ActionAid, Advocates Abroad, AITHMA, Διεθνής Αμνηστία, Danish Refugee Council Greece, FIDH, ΕΣΠ, Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων, ΕΠΣΕ, ΕλΕΔΑ, Νομικό Κέντρο Λέσβου, Norwegian Refugee Council, OXFAM, Praksis, SolidarityNow. Ειδικότερα, οι οργανώσεις σημειώνουν τα εξής:

Χιλιάδες άνθρωποι, μεταξύ αυτών και πολύ μικρά παιδιά, γυναίκες μόνες ή εγκυμονούσες, καθώς και άτομα με σωματικές αναπηρίες, είναι εγκλωβισμένοι σε άθλιες συνθήκες με τον χειμώνα προ των πυλών. Ο εξαναγκασμός των αιτούντων άσυλο να διαβιώνουν σε συνθήκες που παραβιάζουν τα δικαιώματά τους και είναι επιζήμιες για την ευημερία, την υγεία και την αξιοπρέπειά τους, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την εφαρμογή της συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, είπαν οι οργανώσεις.  

Από την έναρξη εφαρμογής της Δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016, τα ελληνικά νησιά της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου, της Κω και της Λέρου έχουν μετατραπεί σε χώρους εγκλεισμού επ’ αόριστον. Χιλιάδες γυναίκες, άντρες και παιδιά είναι παγιδευμένοι σε απαράδεκτες και ασταθείς συνθήκες, ενώ πολλοί από αυτούς στερούνται πρόσβασης σε ικανοποιητικές διαδικασίες ασύλου. Οι αιτούντες άσυλο που έφτασαν στα νησιά κατά τις πρώτες μέρες εφαρμογής της Συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας έχουν εγκλωβιστεί εκεί για τουλάχιστον 19 μήνες.  

Η πρόσφατη αύξηση αφίξεων αντρών, γυναικών και παιδιών έχει αυξήσει την ασκούμενη πίεση στα ήδη υπερπλήρη κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης που είναι γνωστά ως hotspot. Οι τρέχουσες αφίξεις είναι ακόμα σχετικά μειωμένες και αναμένεται να είναι ευρύτερα διαχειρίσιμες από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά περιλαμβάνουν σημαντικό αριθμό γυναικών και παιδιών.

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στη Σάμο και τη Λέσβο, όπου οι συνολικά 8.300 και πλέον αιτούντες άσυλο και μετανάστες ζουν σε εγκαταστάσεις hotspot χωρητικότητας μόλις 3.000 ατόμων. Η πρόσφατη ανακοίνωση ότι 2.000 αιτούντες άσυλο θα μεταφερθούν από τα δύο νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά τις προσεχείς εβδομάδες ως έκτακτο μέτρο αποσυμφόρησης είναι μία θετική εξέλιξη, ανακοίνωσαν οι οργανισμοί. Ωστόσο, δεν αρκεί ώστε να μετριάσει τον ισχύοντα συνωστισμό στις εγκαταστάσεις και δεν αντιμετωπίζει με βιώσιμο τρόπο τα συστημικά ζητήματα που έχουν προκαλέσει αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης – δηλαδή, την πολιτική περιορισμού.

Με τον χειμώνα προ των πυλών για τρίτη φορά από τότε που άρχισαν οι αφίξεις μεγάλης κλίμακας στα νησιά, είναι προφανές ότι οι ελληνικές αρχές δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις βασικές ανάγκες και να προστατέψουν τους αιτούντες άσυλο όσο αυτοί παραμένουν στα νησιά. Την εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας έχουν επικαλεστεί αξιωματούχοι της ΕΕ και της Ελλάδας ως δικαιολογία για την πολιτική περιορισμού. Αλλά το να εξαναγκάζονται οι αιτούντες άσυλο να παραμένουν υπό συνθήκες που παραβιάζουν τα δικαιώματά τους και είναι επιζήμιες για την ευημερία, την υγεία και την αξιοπρέπειά τους, είναι αδικαιολόγητο, δήλωσαν οι οργανώσεις.

Οι οργανώσεις κάλεσαν τον πρωθυπουργό κύριο Τσίπρα να προστατέψει τα ανθρώπινα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο που είναι εγκλωβισμένοι στα νησιά βάζοντας ένα τέλος στην πολιτική περιορισμού. Οι αιτούντες άσυλο θα πρέπει να μεταφερθούν στην ηπειρωτική χώρα και να εξασφαλιστεί ότι θα τους παρασχεθούν κατάλληλα καταλύματα και υπηρεσίες ώστε να καλύψουν τις ανάγκες τους και να διασφαλίσουν ότι οι αιτήσεις ασύλου τους κρίνονται δίκαια.

«Η Ελλάδα πρέπει να βάλει ένα τέλος στην απάνθρωπη πολιτική του εγκλωβισμού των αιτούντων άσυλο στα νησιά», είπε η Eva Cossé, ερευνήτρια στην Ελλάδα της Human Rights Watch. «Οι άνθρωποι δεν πρέπει να εξαναγκάζονται να υποφέρουν για άλλον ένα χειμώνα σε αντίσκηνα χωρίς θέρμανση και χωρίς τις κατάλληλες υπηρεσίες».

"Η πολιτική περιορισμού θέτει σε κίνδυνο τη ζωή των ανθρώπων που αναζητούν καταφύγιο στην Ευρώπη», είπε η Jana Frey, διευθύντρια του International Rescue Committee για τη χώρα. «Αν και χαιρετίζουμε την ανακοίνωση της κυβέρνησης σχετικά με την αναχώρηση 2.000 ατόμων από τη Λέσβο και τη Σάμο τις προσεχείς ημέρες ως έκτακτο μέτρο, αυτό δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί ένα πρώτο βήμα. Πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα τόσο για να βελτιωθούν οι συνθήκες στα νησιά όσο και για να μεταφερθούν οι πιο ευάλωτες ομάδες στην ηπειρωτική χώρα, ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα έχουμε ανθρώπινες απώλειες αυτό τον χειμώνα».  

«Η Συμφωνία μεταξύ ΕΕ - Τουρκίας πρέπει να πάψει να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την εγκατάλειψη των αιτούντων άσυλο σε απάνθρωπες συνθήκες στα ελληνικά νησιά», είπε η Irem Arf, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας στο μεταναστευτικό.  «Είναι επιτακτική ανάγκη η ελληνική κυβέρνηση να μεταφέρει κατεπειγόντως τους πρόσφυγες στην ηπειρωτική Ελλάδα».

«Η πολιτική εφαρμογής της Δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας παραβιάζει τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο όπως αυτά προβλέπονται από το διεθνές δίκαιο και έχει συμβάλει στην διάσπαση της κοινωνικής συνοχής στα επηρεαζόμενα ελληνικά νησιά», δήλωσε ο Σπύρος Ριζάκος, διευθυντής της οργάνωσης  ΑΙΤΗΜΑ «Είναι πλέον καιρός η ΕΕ και οι ελληνικές αρχές να εγκαταλείψουν αυτήν την πολιτική».

«Η Ευρώπη αρνείται να παρέχει ανθρώπινες συνθήκες υποδοχής και αξιοπρέπεια στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη καταφθάνοντας στις ακτές μας», είπε ο Nicola Bay, επικεφαλής της αποστολής της Oxfam στην Ελλάδα. «Οι αρχές της Ελλάδας και της ΕΕ οφείλουν άμεσα να μεταφέρουν μετανάστες στην ηπειρωτική Ελλάδα και όχι να τους αφήνουν εγκλωβισμένους υπό άθλιες συνθήκες στα ελληνικά νησιά».

«Η μετατροπή αυτών των νησιών της Ελλάδας σε ένα τεράστιο κέντρο κράτησης δεν είναι προς όφελος κανενός», είπε ο Gianmaria Pinto, Διευθυντής στην Ελλάδα του Norwegian Refugee Council. «Όλοι μας γνωρίζουμε τι είναι απαραίτητο να γίνει, όπως το γνωρίζει και η κυβέρνηση: πρέπει να παρέχουμε στις ευάλωτες ομάδες των ανθρώπων που παραμένουν εγκλωβισμένοι στα νησιά αξιοπρεπή καταλύματα και κατάλληλες υπηρεσίες, χωρίς να παραβλέπουμε και τη νομική βοήθεια»