Eκστρατεία #FreeTheKids για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που ζουν στην Ελλάδα
O πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης οφείλει να ελευθερώσει εκατοντάδες ασυνόδευτα παιδιά μετανάστες που τελούν υπό κράτηση σε ανθυγιεινά κελιά αστυνομικών τμημάτων και σε κέντρα κράτησης στην Ελλάδα, ανακοίνωσε σήμερα η Human Rights Watch σε μία εκστρατεία προκειμένου να αφεθούν ελεύθερα τα παιδιά. Η απελευθέρωσή τους από καταχρηστικές συνθήκες κράτησης θα τα προστατεύσει καλύτερα από την προσβολή από τον ιό εν μέσω πανδημίας κορωνοϊού.
Η εκστρατεία #FreeTheKids, που ξεκινά στις14 Απριλίου 2020, παροτρύνει τους πάντες να πιέσουν τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη για την άμεση απελευθέρωση των ασυνόδευτων παιδιών μεταναστών που τελούν υπό κράτηση και τη μεταφορά τους σε ασφαλείς δομές φιλικές για παιδιά. Η Human Rights Watch αναλαμβάνει αυτή την εκστρατεία μετά από χρόνια έρευνας και προάσπισης δικαιωμάτων για την πρακτική της Ελλάδας αναφορικά με την κράτηση παιδιών, τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα χωρίς γονέα ή συγγενικό πρόσωπο, μέσα σε κελιά της αστυνομίας και σε κέντρα κράτησης, παροτρύνοντας διαδοχικές κυβερνήσεις να βάλουν τέλος σε αυτές τις σοβαρές παραβιάσεις δικαιωμάτων.
«Η κράτηση παιδιών σε βρώμικα κελιά της αστυνομίας ήταν πάντοτε εσφαλμένη, αλλά τώρα τα εκθέτει στον κίνδυνο προσβολής από τον COVID-19», είπε η Eva Cosse, ερευνήτρια στη Human Rights Watch. «Είναι χρέος της ελληνικής κυβέρνησης να βάλει τέλος σε αυτή την καταχρηστική πρακτική και να μεριμνήσει για την απαιτούμενη φροντίδα και την προστασία των παιδιών».
Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, έναν κρατικό φορέα, στις 31 Μαρτίου 331 παιδιά βρίσκονταν υπό αστυνομική κράτηση αναμένοντας τη μεταφορά τους σε κάποια δομή, ένας αριθμός κατά πολύ αυξημένος σε σχέση με τον Ιανουάριο, οπότε 180 ασυνόδευτα παιδιά βρίσκονταν πίσω από τα κάγκελα.
Οι λοιμώδεις νόσοι όπως ο COVID-19 αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για τους πληθυσμούς σε κλειστά ιδρύματα, όπως φυλακές και κέντρα κράτησης μεταναστών. Έχει συχνά διαπιστωθεί ότι αυτά τα ιδρύματα παρέχουν ανεπαρκή υγειονομική περίθαλψη ακόμα και υπό κανονικές συνθήκες. Σε πολλά κέντρα κράτησης, ο συνωστισμός, οι κοινές τουαλέτες και η κακή υγιεινή καθιστούν σχεδόν αδύνατη την εφαρμογή βασικών μέτρων πρόληψης για τη μη εξάπλωση του COVID-19.
Οι ελληνικές αρχές περιγράφουν την κράτηση των ασυνόδευτων παιδιών ως «καθεστώς προστατευτικής φύλαξης» και ισχυρίζονται ότι είναι ένα μέτρο προσωρινής προστασίας προς το ύψιστο συμφέρον του παιδιού. Στην πράξη, όμως, μόνο προστατευτική δεν είναι. Βάσει της ελληνικής νομοθεσίας, τα ασυνόδευτα παιδιά πρέπει να μεταφέρονται σε ασφαλείς δομές φιλοξενίας, αλλά η Ελλάδα πάσχει από χρόνια έλλειψη θέσεων σε κατάλληλους ξενώνες για ασυνόδευτα παιδιά.
Η έρευνα της Human Rights Watch έχει καταγράψει ότι, ως αποτέλεσμα, τα παιδιά αντιμετωπίζουν αυθαίρετη και παρατεταμένη κράτηση και καταχρηστικές συμπεριφορές υπό ανθυγιεινές και εξευτελιστικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένης της κράτησης μαζί με ενήλικες και της κακομεταχείρισης από την αστυνομία. Συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ψυχολογική συμβουλευτική ή νομική βοήθεια και λίγα παιδιά γνωρίζουν τους λόγους κράτησής τους ή για πόσο καιρό θα παραμείνουν πίσω από τα κάγκελα. Η κράτηση έχει σοβαρό αντίκτυπο, μακροπρόθεσμα, στην ανάπτυξη και την ψυχική υγεία των παιδιών, συμπεριλαμβανομένων υψηλότερων επιπέδων άγχους, κατάθλιψης ή διαταραχής μετατραυματικού στρες.
Το 2019 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου απεφάνθη δύο φορές κατά της Ελλάδας αναφορικά με την πρακτική κράτησης ασυνόδευτων παιδιών, κρίνοντας ότι η κράτησή τους συνιστούσε παραβίαση του δικαιώματός τους για ελευθερία, καθώς και ότι οι συνθήκες τα εξέθεσαν σε εξευτελιστική μεταχείριση.
Στις 24 Νοεμβρίου 2019 ο πρωθυπουργός της Ελλάδας ανακοίνωσε το σχέδιο «Κανένα Παιδί Μόνο», για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας περισσότερων δομών. Αλλά το σχέδιο δεν βάζει τέλος στο καθεστώς «προστατευτικής φύλαξης» και εξακολουθεί να εκθέτει τα παιδιά σε κίνδυνο επιβλαβούς κράτησης.
Για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της απέναντι στα παιδιά κατά την πανδημία του COVID-19, η Ελλάδα οφείλει να δημιουργήσει περισσότερες ανοικτές δομές φιλικές για παιδιά, που επί του παρόντος τελούν υπό κράτηση, όπως ξενοδοχεία, τοποθέτηση σε ανάδοχη οικογένεια και διαμερίσματα στο πλαίσιο προγράμματος Υποστηριζόμενης Ανεξάρτητης Διαβίωσης για ασυνόδευτα παιδιά ηλικίας 16 έως 18 ετών.
Η Ελλάδα οφείλει να εργάζεται για την αύξηση της μακροπρόθεσμης δυναμικότητας των δομών φιλοξενίας και να θεσπίσει ένα λειτουργικό και ολοκληρωμένο σύστημα ανάδοχων οικογενειών, κάτι που θα ωφελούσε εξίσου και τα Ελληνόπουλα. Η ελληνική νομοθεσία και πρακτική οφείλει να προσαρμοστεί κατάλληλα προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με τους διεθνείς κανόνες και πρότυπα, που προβλέπουν ότι η κράτηση παιδιών για λόγους που σχετίζονται με το καθεστώς τους ως μεταναστών συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων τους και δεν προασπίζει ποτέ το ύψιστο συμφέρον του παιδιού, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων παιδιών.
