style="text-align: justify;">Ενώ οι ακτιβιστές της Αμνηστίας βρίσκονται στη Λέσβο για να ζητήσουν να μπει ένα τέλος στις απωθήσεις των προσφύγων και των μεταναστών κατά την άφιξή τους στην Ελλάδα, η ερευνήτρια Λία Γώγου συναντά ασυνόδευτα παιδιά που κρατούνται σε τοπικά αστυνομικά τμήματα στη Λέσβο.
Η Afia (μη πραγματικό όνομα), 17 ετών, δεν έχει δει τη μητέρα και την αδελφή της από τότε που τις χώρισαν οι λαθρέμποροι κατά το ταξίδι τους προς την Ευρώπη. Δεν έχει ιδέα πού βρίσκονται τώρα. Μου είπε ότι ο πατέρας της σκοτώθηκε στο Αφγανιστάν.
Η Afia και η Elaha (μη πραγματικό όνομα), ένα άλλο κορίτσι 17 ετών από το Αφγανιστάν, κρατούνται σε αστυνομικό τμήμα στη Μυτιλήνη. Το κελί τους είναι μικρό (3Χ6 τετραγωνικά μέτρα περίπου) και η ατμόσφαιρα αποπνικτική. Η Afia και Elaha μοιράζονται το κελί με τρεις ενήλικες μετανάστριες. Κάποιες από αυτές κοιμούνται στο πάτωμα, επειδή δεν υπάρχουν αρκετά κρεβάτια για όλους. Τα κορίτσια είναι υποτονικά, όταν, όμως, η Afia αρχίζει να μιλά για την οικογένειά της, ξεσπάει σε κλάματα. Οι συνθήκες εδώ καθιστούν πολύ δύσκολο για αυτές να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. «Έχουμε να πλυθούμε δυο βδομάδες, κοίτα μας», λέει, εμφανώς στενοχωρημένη. Δεν υπάρχει ντους και είναι αναγκασμένες να ζητούν από την αστυνομία να τις πάει στην τουαλέτα, που βρίσκεται έξω από τα κελιά τους. Δεν υπάρχει υπαίθριος χώρος και δεν επιτρέπεται να φύγουν από το τμήμα. Το αστυνομικό τμήμα προφανώς δεν είναι ένα μέρος όπου θα έπρεπε να κρατείται κόσμος επί περισσότερο από μερικές μέρες. Η Afia και η Elaha κρατούνται εδώ από τα τέλη του Ιουνίου. Όταν ρωτάμε πόσο καιρό θα κρατούνται ακόμα, η αστυνομία μας λέει πως σύντομα θα τις μεταφέρει σε κέντρο φιλοξενίας στην Αθήνα.
Τα κορίτσια συνελήφθησαν από την ακτοφυλακή μαζί με περίπου 38 άλλα άτομα, που ταξίδευαν με μια βάρκα από την Τουρκία στην Ελλάδα στα τέλη του Ιουνίου. Στη Γέρα, ένα χωριό σε απόσταση 20 λεπτών οδικώς, συναντώ πέντε αγόρια που ήρθαν με το ίδιο καράβι. Μου λένε πως ο νεότερος είναι 15 ετών και όλοι από το Αφγανιστάν. Τα κελιά τους έχουν τον ίδιο αποπνικτικό αέρα και κοιμούνται σε πλίνθινα κρεβάτια. Τα αγόρια είναι ήρεμα και πολύ ευγενικά, ακόμα και όταν ένα από αυτά μου λέει για την οικογένεια που άφησε πίσω.
Αυτά τα κρατούμενα παιδιά δεν είναι εγκληματίες. Κάποια από αυτά έχουν φύγει για να ξεφύγουν από συρράξεις. Άλλα προσπαθούν απεγνωσμένα να ξεφύγουν από τη φτώχεια. Ονειρεύονται να αποκτήσουν εκπαίδευση, ασφάλεια, μια νέα ζωή, να βρουν τρόπους να στηρίξουν τις οικογένειές τους.
Κατά την κράτηση, είναι μόνοι, δεν έχουν ιδέα πόσο καιρό θα παραμείνουν εκεί και έχουν ελάχιστη επαφή με τον έξω κόσμο. Ένας ψυχολόγος που εργάζεται με μετανάστες υπό κράτηση μου λέει ότι τα κρατούμενα παιδιά βιώνουν έντονη ανασφάλεια σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Ακόμα και ενήλικες μετανάστες αγωνίζονται για να αντιμετωπίσουν τη κράτηση. Μου είπαν ότι ένας από τους ενήλικες κρατούμενους στο αστυνομικό τμήμα Μυτιλήνης, μια γυναίκα, έκανε πρόσφατα απόπειρα αυτοκτονίας και βρίσκεται τώρα στο νοσοκομείο. Κατά την άποψη της Διεθνούς Αμνηστίας, τα παιδιά, ιδιαίτερα τα ασυνόδευτα παιδιά, δεν πρέπει ποτέ να κρατούνται για μεταναστευτικούς λόγους. Στην Ελλάδα, τα ασυνόδευτα παιδιά παραμένουν υπό κράτηση μέχρι να βρεθεί κάποιο κέντρο φιλοξενίας. Τα υπάρχοντα κέντρα, όμως, έχουν αρχίσει να έχουν έλλειψη χώρου. Πολλά καταφύγια έχουν σταματήσει να λαμβάνουν νέες αφίξεις εξαιτίας της έλλειψης χρηματοδότησης. Ένα τοπικό κέντρο στην Αγιάσο δεν έχει καν προσωπικό. Τα παιδιά είναι μόνα τους, και μόνος ένας εθελοντής από το προσωπικό πηγαίνει και τους μαγειρεύει.
Το ελληνικό σύστημα μετανάστευσης προφανώς δεν λειτουργεί, ιδίως, όσον αφορά τα ασυνόδευτα παιδιά. Η μεταρρύθμιση είναι επείγουσα ανάγκη. Δεν πρέπει να υπάρχουν περισσότερα κρατούμενα παιδιά. Και πρέπει να υπάρχει περισσότερος χώρος στα κέντρα.
φωτογραφία άρθρου: Εκπρόσωποι της Διεθνούς Αμνηστίας μιλούν με μετανάστες και πρόσφυγες στην κεντρική πλατεία της πόλης της Μυτιλήνης. Απρίλιος 2013.
Διεθνής Αμνηστία - Ελληνικό Τμήμα
