Προσφέρουν ελπίδα με τα σωσίβια της δυστυχίας - Ένα φιλόδοξο σχέδιο
Σε τσάντες, μπρελόκ, θήκες για τάμπλετ, στρώματα, τετράδια, αδιάβροχα και πορτοφόλια φιλοδοξεί να μετατρέψει μία ομάδα νέων επιστημόνων υπό την αιγίδα του δήμου Λέσβου τους τόνους των πρόσθετων αποβλήτων που έχουν προσθέσει στο νησί οι αμείωτες προσφυγικές ροές των τελευταίων μηνών. Στόχος είναι να κατασκευαστεί μία μεταποιητική μονάδα, η οποία θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα στεγαστεί σε χώρο που θα φιλοξενεί παράλληλα και «προσφυγικό μουσείο».
Μόνον ο όγκος από τα χρησιμοποιημένα σωσίβια που έχουν συλλεγεί φτάνει σήμερα τα 3.000 κυβικά μέτρα, τη στιγμή που αυτά σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα πρόσθετα απόβλητα αποτελούν μια εν δυνάμει περιβαλλοντική «βόμβα» για το νησί, το οποίο σε λίγους μήνες θα πρέπει να είναι έτοιμο να δεχτεί και τους τουρίστες της φετινής σεζόν.
Να σημειωθεί ότι από το νησί έχει περάσει το 60%-65% του συνόλου των προσφυγικών ροών, ποσοστό που αντιπροσωπεύει περίπου 550.000 πρόσφυγες, πολλαπλάσιους των τουριστών που φτάνουν κάθε χρόνο στη Λέσβο όπου οι ετήσιες αφίξεις υπολογίζονται σε περίπου 75.700.
Ηδη για το ζήτημα έχουν πραγματοποιηθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος δύο συσκέψεις με πρωτοβουλία του δημάρχου Λέσβου, Σπύρου Γαληνού, με τον αναπληρωτή υπουργό Γιάννη Τσιρώνη παρουσία και του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ, Τέρενς Κουίκ.
Η ιδέα
«Βλέποντας την κατάσταση καθημερινά σκεφτήκαμε τη δημιουργία μιας μονάδας μεταποίησης και ενός προσφυγικού μουσείου στον ίδιο χώρο, ώστε να δίνεται η ευκαιρία στον επισκέπτη να αντιλαμβάνεται τι ακριβώς συμβαίνει εδώ. Πρέπει οι αρμόδιοι να καταλάβουν, να σταματήσουν το έγκλημα που συντελείται. Κάθε μέρα που περνάει χάνονται ανθρώπινες ζωές. Στόχος μας είναι αυτό να γίνει σε έναν ιδιόκτητο χώρο προκειμένου να μείνει για πάντα» λέει στο «Εθνος» ο δήμαρχος Λέσβου.
Θετική ήταν και η αντιμετώπιση του υπουργείου Περιβάλλοντος, με τον κ. Τσιρώνη να δηλώνει πρόθυμος να βοηθήσει τονίζοντας ότι την πρωτοβουλία μπορεί να συνδράμει το Πράσινο Ταμείο αλλά και άλλες πηγές χρηματοδότησης ώστε το συγκεκριμένο πιλοτικό πρόγραμμα να αποτελέσει ερέθισμα και για τους δήμους άλλων νησιών του Αιγαίου που δέχονται προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές.
Στη Λέσβο ο κύριος όγκος των αποβλήτων που σχετίζονται με τις αμείωτες προσφυγικές ροές των τελευταίων μηνών στο νησί αφορά σε σωσίβια, ενώ μεγάλο ποσοστό αποτελούν και τα υπολείμματα των φουσκωτών ή ξύλινων βαρκών, τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα. Η συσσώρευση αποβλήτων στο νησί λαμβάνει πλέον μεγάλες διαστάσεις, αφού, όπως επισημαίνει στο «Εθνος» ο αρμόδιος αντιδήμαρχος καθαριότητας Γιώργος Καντζανός, μόνο ο όγκος των σωσιβίων φτάνει αυτή τη στιγμή τα 3.000 κυβικά μέτρα!
«Τα πρόσθετα απόβλητα στο νησί υπολογίζονται σε 25-30 τόνους την ημέρα, ενώ κάθε 24ωρο που περνά διογκώνονται και τα έξοδα αφού για το σύνολο της διαδικασίας από τη μεταφορά τους έως την υγειονομική ταφή δαπανώνται ημερησίως 1.800 με 2.000 ευρώ. Υπολογίζουμε ότι από τον Ιούνιο έως τώρα η διαδικασία κόστισε περί τα 28.000-30.000 ευρώ ανά μήνα για τον κόσμο που δουλεύει, ενώ συνολικά οι δαπάνες της καθαριότητας έφτασαν περίπου το 1,3 εκατ. ευρώ» σημειώνει. Πάντως για τις ανάγκες του δήμου έχει ήδη πιστωθεί ποσό ύψους 750.000 ευρώ προκειμένου να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις ανάγκες, ωστόσο αναμένεται η εγκύκλιος που θα το αποδεσμεύσει.
Το πρόβλημα των πρόσθετων αποβλήτων στο νησί επιχειρεί να αντιστρέψει προς όφελος του νησιού μια ομάδα νεαρών επιστημόνων της ΜΚΟ Odyssea με επικεφαλής τον αρχιτέκτονα Τζέι Μέξη, ο οποίος ειδικεύεται στην ανθρωπιστική αρχιτεκτονική έχοντας ήδη θητεύσει στον προσφυγικό καταυλισμό Zaatari της Ιορδανίας που φιλοξενεί 100.000 άτομα: «Το σχέδιο που έχουμε παρουσιάσει περιλαμβάνει τρία βασικά βήματα, τον καθαρισμό της στεριάς και της θάλασσας με αποθήκευση και διαλογή που θα κάνει ο δήμος, τη διαμόρφωση του χώρου βιοτεχνίας και μουσείου με την παράλληλη αγορά εξοπλισμού, τη μεταποίηση και στη συνέχεια την προώθηση και διάθεση του τελικού προϊόντος κυρίως στις αγορές του εξωτερικού».
Ηδη μάλιστα υπάρχει συνεννόηση για προώθηση σε δέκα χώρες μεταξύ των οποίων η Αγγλία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία, η Σουηδία, η Νορβηγία και οι ΗΠΑ.
Οσο για τα έσοδα από τις πωλήσεις, επιθυμία της ομάδας είναι να επιστρέψουν με κάποιον τρόπο στις τοπικές κοινωνίες: «Θέλουμε η κοινωνική δράση να έχει θετικό αντίκτυπο τόσο στους ντόπιους όσο και στους πρόσφυγες. Στόχος μας είναι τα έσοδα να διατεθούν για την αγορά κινητής μονάδας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τη Λέσβο και τη Χίο» τονίζει ο κ. Μέξης.
Ωστόσο μέχρι να προχωρήσει η ιδέα της μονάδας μεταποίησης γίνονται ήδη ενέργειες σε συνεργασία και με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης ώστε εντός του μήνα να ξεκινήσει η μεταφορά ποσότητας αποβλήτων και να πάρει τον δρόμο της ανακύκλωσης προκειμένου να αποσυμφορηθεί το νησί αφού και οι δυνατότητες του ΧΑΔΑ δεν είναι ανεξάντλητες.
Η τσάντα που δημιούργησαν πιλοτικά οι εμπνευστές του προγράμματος Τζέι Μέξης και Ειρήνη Ψηφίδη
Το περιβαλλοντικό πρόβλημα στο νησί
Καθημερινός είναι ο αγώνας στη Λέσβο προκειμένου να μην επηρεαστεί το περιβάλλον του νησιού από τα απόβλητα που σχετίζονται με τις προσφυγικές ροές. Oπως επισημαίνει ο δήμαρχος Σπύρος Γαληνός, την περίοδο αυτή ξεκινούν μελέτες σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου ώστε να αποδειχτεί έγκυρα και με μετρήσεις πως το θαλάσσιο περιβάλλον δεν έχει υποστεί επιβάρυνση. «Προσπαθούμε το ταχύτερο δυνατό να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα και να απομακρύνουμε κυρίως τα βυθισμένα σκάφη και τις μηχανές πετρελαίου που μπορούν να προκαλέσουν ανυπολόγιστες καταστροφές. Αυτές τις ημέρες ασχολούμαστε με την ανέλκυση βυθισμένου σκάφους στο λιμάνι της Πέτρας» τονίζει ο κ. Γαληνός.
Μαρία Λιλιοπούλου / ΕΘΝΟΣ