Μια πατρίδα στο Ιντερνετ:Περισσότερους από 800 Μυτιληνιούς που έφυγαν έχει εντοπίσει ο φιλόλογος Β. Βασιλάς

Εκείνος στη μέση, οι συγγενείς τριγύρω, λίγες μαυροντυμένες γριές παραταγμένες στην αυλή. Ο φακός του φωτογράφου απαθανατίζει τις ώρες πριν το καράβι φύγει για την ξενιτιά. Κι έπειτα τον αποχαιρετισμό στο λιμάνι, το μακρύ ταξίδι για την Αυστραλία. Ασπρόμαυρες φωτογραφίες που διηγούνται εύγλωττα την ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης

 

Eνας ομογενής από το Σίδνεϊ, ο φιλόλογος κ. Βασίλης Βασιλάς, συγκέντρωσε εκατοντάδες χαρακτηριστικές πόζες αναζητώντας πόρτα πόρτα τους Ελληνες που έφυγαν από τη Μυτιλήνη  τον ιδιαίτερο τόπο καταγωγής του  με προορισμό τη μακρινή ήπειρο. Παιδί μίας Ελληνίδας που έφτασε στην Αυστραλία ως «νύφη» και ενός ελληνόπουλου που μετανάστευσε σε ηλικία 15 ετών, ο ίδιος έχει εντοπίσει μέχρι σήμερα σχεδόν 800 συμπατριώτες του, ενώ συνεχίζει την προσπάθειά του επεκτείνοντας την αναζήτηση πέρα από το Σίδνεϊ, στα όρια του οποίου είχε κινηθεί μέχρι σήμερα.

Στο εγχείρημά αυτό τον βοηθά η ιστοσελίδα www.syndesmos.netστην οποία καταγράφει τους Μυτιληνιούς μετανάστες της Αυστραλίας ανά χωριό, αναρτά παλιές φωτογραφίες τους και δημοσιεύει τις προσωπικές ιστορίες που του εμπιστεύονται. Ο αποχαιρετισμός στο χωριό, το πλοίο στον Πειραιά, το ταξίδι έως την Αυστραλία που συνιστούσε μια ανυπέρβλητη εμπειρία ζωής, μέχρι το συναπάντημα με τους συμπατριώτες στα ξένα, την εύρεση δουλειάς και τη δημιουργία οικογένειας πλήρως ενταγμένης στα νέα δεδομένα, ο κύκλος της μετανάστευσης ιδωμένος από φωτογραφίες και προσωπικές μαρτυρίες περιλαμβάνονται στη συλλογή του. Τα ντοκουμέντα που έχει συλλέξει ο κ. Βασιλάς αποτέλεσαν υλικό για το βιβλίο του «Ταξίδια Αβεβαιότητας και Ελπίδας» το οποίο εκδόθηκε πριν από λίγο καιρό, ενώ έκθεση φωτογραφίας με το υλικό που συγκέντρωσε πραγματοποιήθηκε στη Γιορτή του Ούζου που διοργάνωσε η Παλλεσβιακή Ενωση Μελβούρνης στο Μπεϊζγουότερ.ΚαταγραφήΗ καταγραφή γίνεται πόρτα πόρτα, σύσταση με σύσταση και μετρά ήδη πέντε χρόνια προσπάθειας. «Ηθελα πάντα να κάνω κάτι για την πατρίδα», λέει ο κ. Βασιλάς. «Κάποια στιγμή, λοιπόν, έπεσε στα χέρια μου μία στερεότυπη φωτογραφία της μετανάστευσης. Ανήκε σε έναν Μυτιληνιό που την είχε φέρει από την πατρίδα: στο κέντρο έστεκε αυτός που θα έφευγε στην ξενιτιά, οι συγγενείς τριγύρω, η αγωνία για το ταξίδι στη μακρινή Αυστραλία ήταν έκδηλη. Κάτι μου έκανε κλικ. Ετσι ξεκίνησα τη συλλογή του υλικού», εξηγεί. «Λίγο αργότερα έστησα την ιστοσελίδα μέσα από την οποία η προσπάθειά μου απέκτησε φήμη στους ομογενειακούς κύκλους. Το 2009 ο πρόεδρος των Μυτιληνιών, της αδελφότητας στο Σίδνεϊ, μου ζήτησε να στήσουμε με τις φωτογραφίες αυτές μία έκθεση για το ?ταξίδι του Μυτιληνιού μετανάστη στην Αυστραλία? και το κάναμε». Η ιστοσελίδα γνώρισε μεγάλη ανταπόκριση με αποτέλεσμα τον περασμένο Φεβρουάριο να φτάσει τις 8.800 επισκέψεις. Συχνά ο κ. Βασιλάς γίνεται δέκτης ομογενών οι οποίοι, ενημερωμένοι για την προσπάθειά του, τον τροφοδοτούν με πληροφορίες για τους Μυτιληνιούς γονείς ή παππούδες τους που έφτασαν στην Αυστραλία στις αρχές ή στα μέσα του αιώνα και καταγράφουν στο site τις οικογενειακές τους εμπειρίες. «Προσπαθώ να μαζέψω όσους ζουν ή τις ιστορίες τους από τους απογόνους γιατί η μεταπολεμική γενιά χάνεται, σβήνει», λέει. Και τα όνειρα συνεχίζονται. «Σκοπεύω να γράψω ένα δεύτερο βιβλίο με θέμα τι άφησαν πίσω τους οι μετανάστες από τη Λέσβο και ένα ακόμη για το τι βρήκαν στον νέο τόπο που τους περίμενε...». Μαρτυρία«Μόνος στη μακρινή ήπειρο χωρίς λεφτά και συγγενείς»«Oταν έφτασα στη Μελβούρνη, δεν ήξερα τι να κάνω. Χωρίς αγγλικά, χωρίς συγγενείς να με περιμένουν. Δύο άντρες από το Ιμιγκρέσιον με πλησίασαν και με οδήγησαν στον σταθμό για να πάρω το τρένο για το Σίδνεϊ», διαβάζει κανείς μεταξύ άλλων στο βιβλίο του κ. Βασιλά. Είναι απόσπασμα της προσωπικής ιστορίας που διηγείται ένας ηλικιωμένος σήμερα Μυτιληνιός μετανάστης, ο Γιώργος Αμπελακιώτης. «Ετσι όπως ήταν νωρίς ακόμη, με πήραν μαζί τους σ' ένα φαστφουντάδικο. Ο ιδιοκτήτης ήταν Ελληνας και με ρώτησε αν πεινούσα. Δεν είχα λεφτά επάνω μου και απάντησα ''όχι''. ''Δεν υπάρχει ντροπή εδώ'', μου είπε, προσφέροντάς μου ένα πιάτο ζεστό φαγητό. Εβγαλα τότε ένα μπουκάλι ούζο που είχα για να δώσω σε κάποιον στο Σίδνεϊ και του το πρόσφερα αντί πληρωμής. Συγκινήθηκε τότε τόσο πολύ που με ρώτησε αν ήθελα να μείνω εκεί. Δεν είχε παιδιά και ήταν διατεθειμένος να με υιοθετήσει...». Μ. ΜανούσοςΟ Ελληνας που τον ήξεραν όλοι στην ΑυστραλίαΟ παλαιότερος μετανάστης από τη Μυτιλήνη και ένας από του πρώτους Eλληνες απόδημους ήταν ο Μιχάλης Μανούσος. Γεννημένος το 1826 έμεινε στην ιστορία για το επιχειρηματικό του δαιμόνιο και την ευστροφία του. Eφτασε στην Αυστραλία το 1853 μαζί με περίπου 200 Eλληνες, που είχαν παρακινηθεί από την ανακάλυψη κοιτασμάτων χρυσού στη Νέα Νότια Ουαλία. Η ζωή του βρέθηκε στο επίκεντρο αρκετών εκθέσεων για την ελληνική μετανάστευση, ενώ του έχει αποδοθεί ο χαρακτηρισμός του πρωτοπόρου μετανάστη. Μετά 15 χρόνια παραμονής στο Σίδνεϊ ο Μιχάλης Μανούσος είχε αποκτήσει 10 παιδιά, πολλά εκ των οποίων έφεραν αρχαιοελληνικά ονόματα όπως Θεμιστοκλής, Αριστοτέλης, Αχιλλέας, Ομηρος, Περικλής αλλά δεν έμαθαν ποτέ να μιλούν Ελληνικά.Ελληνικό ξενοδοχείοΕπίσης είχε, ήδη, γίνει ο τρίτος Ελληνας στην ιστορία με αυστραλιανή υπηκοότητα και διέθετε έκταση 80 στεμμάτων στη Eurobodalla, όπου έχτισε το πρώτο ελληνικό ξενοδοχείο στην Αυστραλία. Λίγο αργότερα έβγαλε άδεια για τη λειτουργία της πρώτης παμπ στη χώρα. Επειτα από πολλές περιπέτειες και περιπλανήσεις κι ενώ το όνομά του είχε αποκτήσει φήμη στην Αυστραλία εγκαταστάθηκε στην περιοχή Mendooran, όπου δόθηκε το όνομά του και σε μια γέφυρα της περιοχής. Σύμφωνα με τις ιστορίες που διασώζονται, ο Μιχάλης Μανούσος ήταν ένας παθιασμένος παίκτης του σκάκι, ο οποίος ήταν πρόθυμος να προσκαλέσει για μια παρτίδα οποιονδήποτε περαστικό, ήταν ένα ανήσυχο πνεύμα κι ένας επίμονος άνθρωπος...Κατερίνα Ροββά/ΕΘΝΟΣ