Προστασία για τα ελάφια της Λήμνου

Μια από τις χαρακτηριστικότερες γραφικές εικόνες της Λήμνου είναι τα ελάφια, που έχουν βρει καταφύγιο στο Κάστρο της Μύρινας. Το είδος DAMA DAMA ή πλατώνι ζει στο Αιγαίο από την αρχαιότητα και θα βρείτε πολύ ενδιαφέροντα όσα θα σας γράψω παρακάτω. Σήμερα ο πληθυσμός της Λήμνου είναι περίπου 100 – 150 ελάφια, τα οποία χρειάζονται τη προσοχή και τη φροντίδα μας... ίσως περισσότερο από ποτέ. Τα συγκεκριμένα ήρθαν από τη Ρόδο τη δεκαετία του ‘70,  εκεί όπου το ελάφι ήταν πάντα σύμβολο του νησιού, θυμηθείτε εκεί τα 2 αγάλματα ελαφιών πάνω σε κίονες ψηλά στο λιμάνι. Στη Λήμνο τα ελάφια είναι το στολίδι της Χώρας! Όλα τα ελάφια του Αιγαίου θεωρούνται γεννετικά διαφοροποιημένα από τους συγγενείς τους στην υπόλοιπη Ευρώπη και γι’ αυτό χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας επισήμως από το 1969.

 

Στην Λέσβο κάποτε ζούσαν ελάφια μήκους 5-6 μέτρων, ενώ στα Βρισά Λέσβου βρέθηκαν παλαιολιθικά οστά 2 εκατ. ετών, ενός είδους ελαφιού που πιστοποιούν ότι ζούσαν πολλοί πληθυσμοί τους στο Αιγαίο. Υπάρχουν σε πηγές πληροφορίες για τη κατοίκηση ελαφιών και το νησίδιο Ελαφίτις της Χίου, αναμέσα σε Οινούσα και Ευρυάνασσα (Πλίνιος). Στα Δωδεκάνησα ήταν έντονη η παρουσία ελαφιών, καθώς ο πατέρας της Ρόδης (ονοματοδότριας της Ρόδου),  ο Ήλιος, τιμωρούσε όποιαν υπερηφανευόταν πως μπορεί να τρέξει γρηγορότερα από ελάφι, όπως έκανε με την κυνηγό Άργη, την οποία εν τέλει μεταμόρφωσε σε λαφίνα. Επίσης στα Δωδεκάνησα ήταν συνηθέστατο το όνομα Έλαφος για τους άνδρες.

 

Τα ελάφια της Λήμνου δεν προστατεύονται από κανέναν φορέα και μόνο ο δήμος Μύρινας τους παρέχει τροφή. Τα διάφορα περιστατικά, που συμβαίνουν αποδεικνύουν ότι υπάρχει σαφές πρόβλημα διαχείρισης των ελαφιών. Ο Δήμος Μύρινας τους παρέχει νερό και τροφή, όμως κατά καιρούς δεν ήταν επαρκής η τροφή, με αποτέλεσμα να καταφεύγουν στα μποστάνια, γειτονικούς κήπους και σκουπιδοντενεκέδες προς αναζήτηση της. Το μεγαλύτερο δράμα τους όμως είναι τα αδέσποτα σκυλιά. Υπήρξε το θλιβερό περιστατικό στο λιμάνι της Μύρινας, όπου τρία αδέσποτα σκυλιά επετέθησαν σε μια έγκυο λαφίνα, η οποία έπεσε στην θάλασσα για να σωθεί, κολύμπησε ως το γυαλό με τους λουόμενους, αλλά δυστυχώς πνίγηκε...  Υπάρχουν μαρτυρίες, όπου πεινασμένα σκυλιά επιτίθονται στα ελάφια και κάποια βρίσκονται να έχουν στο στόμα τους μικρά ελάφια. Όπως καταλάβατε υπάρχει πρόβλημα και με τη διαχείριση των αδέσποτων σκυλιών.

 

Το ευχάριστο μήνυμα είναι ότι στην Πάρνηθα, την Λήμνο και την Ρόδο, ο πληθυσμός των ελαφιών έχει ανακάμψει θεαματικά, αν και χρειάζεται προσοχή μη χαθεί η ποιότητά τους, λόγω της αιμομιξίας. Για τα ελάφια της Λήμνου κάποια στιγμή εκπονήθηκε μελέτη από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για τη μεταφορά τους από τον «ανεξέλεγκτο» χώρο του Κάστρου σε ελεγχόμενο χώρο στην περιοχή του Οινοποιείου, ο οποίος πληρούσε όλες τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Κάτι με το οποίο δεν συμφωνώ. Τα ελάφια έχουν γίνει αναπόστατο τμήμα του τοπίου και το κάστρο είναι το φυσικό τους περιβάλλον πια.  Όντως η προσπάθεια μεταφοράς τους ήταν ανεπιτυχής, λόγω της αδυναμίας ασφαλούς σύλληψης και μεταφοράς τους.

 

Το 2011 έγινε μία προσπάθεια προστασίας τους, αλλά και αντιμετώπισης των καταστροφών, που προκαλούνται από τα ελάφια, που αναζητούν τροφή και αποφασίστηκε πλέον  να τους παρέχεται μεγαλύτερη ποσότητα τροφής, ώστε να καλυφθούν οι αυξανόμενες ανάγκες τους. Την άμεση παρέμβαση του Δήμου Λήμνου στο θέμα της προστασίας των ελαφιών της Μύρινας ζήτησε και με επιστολή της στο δήμαρχο Λήμνου η Πανελλαδική Περιβαλλοντική Φιλοζωική Ομοσπονδία, ύστερα από καταγγελία που είχε για παραμέλησή τους. Υπήρξε μάλιστα περιστατικό σύγκρουσης ελαφιού με μοτοσυκλετιστή, ευτυχώς χωρίς κάποια θλιβερή κατάληξη.

 

Σήμερα τα ελάφια παραμένουν εντελώς απροστάτευτα, ενώ δε διαθέτουν επαρκή τροφή και νερό, κτηνιατρική περίθαλψη και ειδικούς προστατευμένους χώρους όταν βρίσκονται σε νεαρή ηλικία ή σε περίοδο εγκυμοσύνης. Ο αντιδήμαρχος Λήμνου, Δημήτρης Μπουλώτης, και με την ιδιότητα του κτηνιάτρου, είχε δηλώσει σε εφημερίδα: «Το πρόβλημα δημιουργήθηκε από μια ομάδα αδέσποτων σκυλιών που περιφέρονται στο Κάστρο και έχουν διαταράξει την ισορροπία και την ηρεμία των ζώων. Κατά τ’ άλλα, τίποτα δεν έχει αλλάξει και έχουμε ενισχύσει και τη διατροφή τους. Η σημερινή δημοτική αρχή έχει ζητήσει τη βοήθεια του Περιβαλλοντικού Κέντρου «Αρκτούρος», αλλά και του Δασαρχείου Πάρνηθας, που διαθέτει ανάλογη εμπειρία, ώστε να αποκτήσει τεχνική υποστήριξη στην προσπάθεια διαχείρισης του πληθυσμού των ελαφιών.