Στην 39η Γενική Διάσκεψη της UNESCO και τις Συνεδριάσεις της Επιτροπής Επιστημών ο Καθηγητής Νίκος Ζούρος
Ολοκληρώθηκαν την Τρίτη 14 Νοεμβρίου 2017 οι εργασίες της 39ης Γενικής Διάσκεψης της UNESCO με την εκλογή της νέας Γενικής Διευθύντριας και τη λήψη σημαντικών αποφάσεων. Την Ελλάδα εκπροσώπησε πολυμελής αντιπροσωπεία με επικεφαλείς τους Υφυπουργούς Εξωτερικών κ. Γ. Αμανατίδη και Παιδείας κ. Δ. Μπαξεβανάκη και τον Πρέσβη της Ελλάδας στην UNESCO κ. Μ. Σπινέλλη.
H Γενική Διάσκεψη εξέλεξε την κα. Audrey Azoulay (Γαλλία) ως την 11η Γενική Διευθύντρια της UNESCO. Μιλώντας, κατά την ανάληψη των καθηκόντων της, με αφορμή τις πρόσφατες κατηγορίες για αναποτελεσματικότητα της UNESCO να ανταποκριθεί με επιτυχία στην ενίσχυση της αλληλεγγύης και της συνεργασίας στους τομείς της εκπαίδευσης, των επιστημών, του πολιτισμού και της επικοινωνίας, η κα. Azoulay δήλωσε ότι «Αντιμετωπίζοντας τις παγκόσμιες προκλήσεις του σήμερα, εναντίον του σκοταδισμού και της θανατηφόρου υπεραπλούστευσης, η UNESCO διατηρεί τη μόνη βιώσιμη και αξιόπιστη απάντηση».
Στην 39η Γενική Συνέλευση της UNESCO συμμετείχαν αντιπροσωπείες των 193 κρατών μελών, των διεθνών οργανισμών και των μη κυβερνητικών οργανώσεων και λήφθηκαν αποφάσεις για τις στρατηγικές και το πρόγραμμα δράσης στους τομείς της εκπαίδευσης, των επιστημών, του πολιτισμού και της επικοινωνίας που αποτελούν τους τέσσερις κύριους τομείς δράσης του διεθνούς οργανισμού και τις μεγάλες πρωτοβουλίες που πρόκειται να αναληφθούν από την UNESCO την προσεχή διετία.
Πρόγραμμα για τις Επιστήμες και Δράσεις για την καταπολέμηση της Κλιματικής Αλλαγής
Στα πλαίσια της 39ης Γενικής Διάσκεψης, στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Επιστημών συμμετείχε ο κ. Νίκος Ζούρος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Πρόεδρος του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων. Η Επιτροπή Επιστημών ολοκλήρωσε τη συζήτηση του προγράμματος δράσης της UNESCO στον τομέα των Επιστημών και υιοθέτησε το σχέδιο Δράσης για την καταπολέμηση της Κλιματικής Αλλαγής.
Στα πλαίσια των συζητήσεων αναδείχθηκε η σημασία του νέου Προγράμματος της UNESCO για τα Παγκόσμια Γεωπάρκα και οι συνέργειες μεταξύ όλων των θέσεων που έχουν την αναγνώριση της UNESCO (Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, Αποθέματα της Βιόσφαιρας και Παγκόσμια Γεωπάρκα). Κατά τη διάρκεια της συζήτησης τονίστηκε η μεθοδολογία αξιολόγησης των περιοχών που εντάσσονται στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλό επαγγελματισμό, διαφάνεια και βασίζεται στην επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη.
Η Επιτροπή Επιστημών ενέκρινε το Πρόγραμμα του Οργανισμού για τις φυσικές επιστήμες με κύριο άξονα δράσης την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων των διαφόρων κλάδων των επιστημών, της γνώσης για την αειφόρο ανάπτυξη, την προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των φυσικών πόρων, τη μείωση του κινδύνου καταστροφών και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Η Επιτροπή Επιστημών ενέκρινε στη συνέχεια τη στρατηγική της UNESCO για τη δράση για την Κλιματική Αλλαγή. Ένας από τους πυλώνες της στρατηγικής είναι η αξιοποίηση των θέσεων που τελούν υπό την προστασία της UNESCO για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών σε θέματα Κλιματικής Αλλαγής.
Όπως τονίστηκε, τα Παγκόσμια Γεωπάρκα αποτελούν εξαιρετικά χρήσιμη πλατφόρμα για την εφαρμογή της στρατηγικής καθώς διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με εφαρμοσμένες και δοκιμασμένες διαδικασίες παρακολούθησης, με την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε περιοχές Γεωπάρκων, στις ανθρώπινες κοινωνίες και την πολιτιστική ποικιλομορφία, τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος, καθώς και την παγκόσμια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά. Τα Παγκόσμια Γεωπάρκα μπορούν να λειτουργήσουν ως παγκόσμια παρατηρητήρια για την κλιματική αλλαγή, όπου μπορούν να συγκεντρωθούν και να διαδοθούν πληροφορίες σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η UNESCO υποστηρίζει τα κράτη μέλη της στις προσπάθειες να σχεδιάζουν επιλογές βιώσιμης ανάπτυξης, να ανταποκρίνονται στις νέες προκλήσεις διατήρησης που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, να αναπτύσσουν καινοτόμες πολιτικές, αναγνωρίζοντας την αξία των ανθεκτικών κοινοτήτων και των συστημάτων προστατευόμενων περιοχών που συμβάλλουν στη διαφύλαξη του παγκόσμιου περιβάλλοντος και των κοινωνιών από τις απειλές που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.
Η εισήγηση για την ενίσχυση των Γεωπάρκων
Ο Καθ. Ν. Ζούρος στην εισήγηση του επισήμανε τη συνεχή υποστήριξη της UNESCO για την ίδρυση και λειτουργία Γεωπάρκων, σημείωσε την πρόοδο της Ελλάδας στο Πρόγραμμα για τα Γεωπάρκα και έκανε ειδική αναφορά στη συμβολή των Γεωπάρκων στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής.
Τα Γεωπάρκα μέσω της ανάδειξης φυσικών μνημείων υπηρετούν τις κύριες προτεραιότητες δράσης της UNESCO:
- αποτελούν άριστα πεδία για την περιβαλλοντική εκπαίδευση και ειδικότερα την εκπαίδευση για τη μείωση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών και για την κατανόηση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα για τις φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή υλοποιούνται σε πολλά Γεωπάρκα,
- παρέχουν σημαντικά αποτελέσματα στη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη και συμβάλλουν στον τομέα της ισότητας των δύο φύλων μέσα από τη προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας (π.χ. μέσω της λειτουργίας γυναικείων συνεταιρισμών),
- προωθούν την απασχόληση και την κατάρτιση νέων σε καινούρια πεδία δραστηριότητας και διοργανώνουν διεθνή σεμινάρια και σχολεία με συμμετοχές και από τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Το Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα των υποδομών αλλά και των παρεχόμενων υπηρεσιών για την προώθηση του αειφόρου τουρισμού και είναι εταίρος του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού στον τομέα αυτό.
Στην Ελλάδα έχουν αναγνωρισθεί ως γεωπάρκα 5 περιοχές, το Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου, η περιοχή του Ψηλορείτη στην Κρήτη, η περιοχή Χελμού – Βουραϊκού στην Πελοπόννησο, η περιοχή Βίκου - Αώου στην Ήπειρο και η περιοχή της Σητείας στην Κρήτη.
Η Ελλάδα προωθεί τις συνέργειες μεταξύ των περιοχών με αναγνώριση από την UNESCO, ξεκινώντας από την Περιφέρεια Κρήτης πρωτοβουλίες για την από κοινού προώθηση και ανάπτυξη υποδομών ήπιου τουρισμού.
Η Ελλάδα διοργανώνει επίσης στη Λέσβο κάθε χρόνο Διεθνές πρόγραμμα επιμόρφωσης για την υποβοήθηση της δημιουργίας νέων Γεωπάρκων.
Ταυτόχρονα αναδεικνύει τις δυνατότητες που ανοίγονται μέσω της προβολής και της ορθολογικής διαχείρισης για την ανάδειξή τους σε τουριστικούς προορισμούς αριστείας, την προσέλκυση επισκεπτών ποιότητας και τη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη.
