Το σελήνιο το γνωρίζετε;

Το σελήνιο είναι ένα ιχνοστοιχείο, δηλαδή υπάρχει σε πολύ μικρές ποσότητες στον οργανισμό μας, όμως παίζει σπουδαίο ρόλο στην υγεία μας. Βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα κύτταρα των οργάνων του ανθρώπινου σώματος. Σε μεγαλύτερο ποσοστό απαντάται στο ήπαρ, στα νεφρά και στον καρδιακό μυ.

Από πειράματα που έγιναν σε ζώα διαπιστώθηκε ότι όταν διατρέφονται με τροφές που δεν περιέχουν αυτό το ιχνοστοιχείο αναπτύσσεται σ’ αυτά καρκίνος. Επίσης βρέθηκε ότι στο αίμα των καρκινοπαθών ατόμων είναι μικρότερη η ποσότητά του συγκριτικά με αυτή των υγιών ατόμων της ίδιας ομάδας. Είναι πλέον γεγονός ότι δρα προστατευτικά στην ανάπτυξη καρκίνου.  Όταν η έλλειψή του συνδυαστεί και με έλλειψη βιταμίνης Α ή βιταμίνης Ε η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου πενταπλασιάζεται. Η σχέση του σεληνίου με τον καρκίνο συνδέεται με τη δράση ενός ενζύμου το οποίο δεσμεύει τις ελεύθερες ρίζες που παράγονται στον οργανισμό μας και σ’ αυτές αποδίδεται και η γήρανση των κυττάρων.

Για την καθυστέρηση της γήρανσης λαμβάνεται το σελήνιο από όλο και περισσότερους ανθρώπους, ως συμπλήρωμα διατροφής. Κυκλοφορούν στο εμπόριο διάφορα σκευάσματα, συνήθως σε συνδυασμό με βιταμίνη Ε. Θα πρέπει όμως να είμαστε πολύ προσεκτικοί αφού η υπερβολική λήψη προκαλεί σεληνίωση. Μερικά από τα συμπτώματα είναι: ναυτία, εμετοί, εφίδρωση, κόπωση, διάρροια, ξηρότητα μαλλιών και δέρματος και ανορεξία. Ενδεικτικό της σεληνίωσης είναι και η χαρακτηριστική μυρωδιά του σκόρδου που υπάρχει στην αναπνοή.

Καλύτερα είναι να κάνουμε μια προσεγμένη διατροφή και να λαμβάνεται από τα τρόφιμα, ζωικά και φυτικά. Σε ζωικές τροφές είναι πιο αφομοιώσιμο από ό,τι στις φυτικές. Ωστόσο οι ηλικιωμένοι, αυτοί που κάνουν ειδικές δίαιτες, αυτοί που πάσχουν από ρευματισμούς , από ασθένειες των αρτηριών και οι καρκινοπαθείς έχουν αυξημένες ανάγκες σε σελήνιο.

Σε πολύ αφομοιώσιμη μορφή βρίσκεται στη μαγιά της μπύρας. Τα τρόφιμα που το περιέχουν σε μεγάλες ποσότητες είναι τα θαλασσινά, τα νεφρά και το συκώτι. Άλλες καλές πηγές είναι οι καρποί, οι σπόροι και το αλεύρι ολικής άλεσης. Ενώ τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν ελάχιστο σελήνιο υπάρχει αρκετό στη ρέγγα και στο σολωμό. Επίσης, σημαντικές ποσότητές του υπάρχουν στα αυγά και ιδιαίτερα στον κρόκο των αυγών.

Τα πόσιμα νερά συνεισφέρουν ελάχιστα στον εφοδιασμό του ανθρώπινου οργανισμού σε σελήνιο.  Παρ’ όλα αυτά η ποσότητά του στα νερά είναι μια χρήσιμη ένδειξη για τη στάθμη του ιχνοστοιχείου στα εδάφη της περιοχής από όπου και εξαρτάται τελικά η περιεκτικότητα των τροφίμων σε σελήνιο.

* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και είναι κοντά μας κάθε Τετάρτη με την στήλη "Ομορφιά & Υγεία"