Τι είναι τελικά τα Τσαμάκια; Τι σημαίνουν για τη Μυτιλήνη; Τι πρέπει να γίνει ;

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ  ΚΑΙ  ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Με αφορμή τις ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν στα Τσαμάκια  Μυτιλήνης και στην περιμετρική του Κάστρου οδό Εθνικής Αντίστασης, μετά τα σημαντικά έργα  ανάπλασης της περιοχής.

Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία 

 Ένας περιμετρικός δρόμος κάτω από το κάστρο, με μεγάλη ιστορία και  συναισθηματική φόρτιση για τους μυτιληνιούς, που θυμούνται  ή γνωρίζουν από διηγήσεις, το δρόμο στα Τσαμάκια, με τις  φτωχές προσφυγικές παράγκες - καφενεδάκια, με το αναψυκτήριο του Απελή, στη γνωστή εμβληματική τοποθεσία, όπου πλούσιοι και φτωχοί, πρόσφυγες και ντόπιοι συναντιόντουσαν στον μεγάλο περίπατο της πόλης μας. 

Τα Τσαμάκια που φυτεύτηκαν μετά το 1912 από τον ελληνικό στρατό γύρω από το κάστρο, ποτίστηκαν με το αίμα των εκτελεσμένων Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης ενάντια στον  Γερμανικά στρατεύματα κατοχής.  . 

Ο γύρω χώρος, όπου δεσπόζει  το μνημείο με τους 42 εκτελεσμένους αγωνιστές, αποτελεί  τόπο μαρτυρίου και μνήμης. 

  Ύστερα κύλησε ο καιρός και η ιστορία… 

Οι Γερμανοί κατακτητές γκρέμισαν το καφενείο του Απελή, για να μην υπάρχουν μάρτυρες της θηριωδίας τους, η δικτατορία γκρέμισε τα λαϊκά καφενεδάκια, το τότε διορισμένο Δημοτικό Συμβούλιο με απόφασή του, μπάζωσε το δρόμο επεκτείνοντάς τον προς τη θάλασσα, με δεύτερο δε μπάζωμα δημιουργήθηκε η πλαζ του ΕΟΤ. Έτσι αλλοιώθηκε το τοπίο και ο δρόμος παρήκμασε. Η βόλτα των μυτιληνιών μεταφέρθηκε στην προκυμαία της πόλης.

Η κατάσταση του δρόμου ήταν απογοητευτική πριν τα σημαντικά έργα της ανάπλασης που μελετήθηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και δημοπρατήθηκαν πριν από αρκετά χρόνια . Δυστυχώς όμως μετά την εκτέλεση των έργων, το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης αντί να αναβαθμιστεί, υποβαθμίστηκε με την τοποθέτηση αντικειμένων μπροστά του. Στην περίφραξη της πλαζ τοποθετήθηκαν επικίνδυνα  αγκαθωτά συρματοπλέγματα για να μην «μολυνθούμε από ανεπιθύμητους» επισκέπτες, η δε θέση του καφενείου του Απελή γέμισε αυθαίρετες κατασκευές, πού περισσότερο το μίσος και την κακογουστιά διαδίδουν παρά οτιδήποτε άλλο.

Εμείς τι προτείναμε και τι προτείνουμε :

Οι μέχρι τώρα πρωτοβουλίες των Φίλων Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας συνέβαλαν στον χαρακτηρισμό από το Δημοτικό Συμβούλιο Λέσβου το 2016, του χώρου στα Τσαμάκια ως «Μαρτυρικό Τόπο Ιστορικής Μνήμης». Με το βιβλίο του Γιώργου Γαλέτσα «Στο Σημάδι…», όπου παρατίθενται οι βιογραφίες των 42 εκτελεσμένων Πατριωτών, τεκμηριώθηκε η περίοδος αυτή της τοπικής Ιστορίας με ερευνητικά στοιχεία. 

Οι ΦΙΜΠΟΔ επί τρία χρόνια (2016-2018), κάθε Σεπτέμβρη, στην επέτειο Απελευθέρωσης της Λέσβου, συνδιοργανώναμε με τον Δήμο Λέσβου Ειρηνοδρομίες από την βίλα Ηλιοπούλου στη Σουράδα (έδρα της γερμανικής Γκεστάπο) έως το Μνημείο του μαρτυρίου στα Τσαμάκια, με τη συμμετοχή αθλητών και πολιτών, παράλληλα με έκθεση φωτογραφιών των εκτελεσμένων πατριωτών στο χώρο του Μνημείου. 

Επίσης έχουμε κάνει παρεμβάσεις και διαμαρτυρίες προς την δημοτική αρχή για την υποβάθμιση του χώρου τα τελευταία χρόνια, με την τοποθέτηση στύλων και κιβωτίων της ΔΕΗ μπροστά από το Μνημείο, με κάδους απορριμμάτων και ανεξέλεγκτη στάθμευση, δίπλα στο Μνημείο.

Πιστεύουμε ότι χρειάζονται ενέργειες, για τη σύνδεση της νέας γενιάς με την ιστορία του ευρύτερου χώρου. Αναγκαίες  θεωρούμε τις αποκαταστάσεις, όσων αρνητικών ενεργειών επισημάναμε παραπάνω και βέβαια πρέπει αφού ολοκληρώθηκαν οι εργασίες, να τοποθετηθούν ξανά οι καλαίσθητες πινακίδες οδοσήμανσης «Οδός Εθνικής Αντίστασης», όπως είχε ονομαστεί ο δρόμος προ δεκαετιών από το Δήμο Μυτιλήνης. Ιδιαίτερα θα πρέπει να τοποθετηθεί ένα ταιριαστό χαμηλό καγκελάκι σε ακτίνα πέντε μέτρων περιμετρικά του Μνημείου των 42 Εκτελεσμένων Συμπατριωτών μας, ώστε τουλάχιστον να μην παρκάρουν κάθε είδους οχήματα πάνω στο Μνημείο και μέσα στο δασύλλιο !

Πιστεύουμε ότι μία σωστή σηματοδότηση των χώρων με καλαίσθητες ενημερωτικές πινακίδες, με σχετικό φωτογραφικό υλικό και μικρά κείμενα σχετικά με το παρελθόν της περιοχής, θα βοηθούσε προς αυτή την κατεύθυνση. Απαραίτητη φυσικά θεωρούμε την πεζοδρόμηση και επιτήρηση του δρόμου, καθώς και την συνεχή φροντίδα του χώρου με τις  αναγκαίες συντηρήσεις, ώστε να εκπληρώνονται οι λόγοι για τους οποίους εκτελέστηκε.  Άλλωστε το έργο εγκρίθηκε και  χρηματοδοτήθηκε, ως ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ και ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΟΣ και όχι ως δρόμος κυκλοφορίας αυτοκινήτων και μηχανών, γεγονός που πρέπει να απασχολήσει τους αρμόδιους. Παράλληλα πρέπει να επιτραπεί η δωρεάν στάθμευση στον χώρο του Λιμενικού Ταμείου, μεταξύ Τελωνείου και παλιού Κολυμβητηρίου. 

 Η μόνη εξαίρεση που θα πρέπει να γίνεται είναι η πρόσβαση με οχήματα ανθρώπων με ειδικές ανάγκες έως την είσοδο της πλαζ, καθώς και μέριμνα για τα μικρά παιδιά που συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες που λειτουργούν εκεί μέσα. 

  Φίλοι Ιστορικής Μνήμης και Πολιτιστικής Δημιουργίας