Έναρξη λειτουργίας τμημάτων του Κέντρου Σπουδών Ανατολικής Μουσικής του Αναγνωστηρίου Αγιάσου

θα λειτουργήσουν Τμήματα Τροπικής Προθεωρίας για αρχαρίους, Λαϊκής Μουσικής, Λόγιας Οθωμανικής Μουσικής, Εκκλησιαστικής Μουσικής, Φωνητικού Ρεπερτορίου και Οργάνων (σάζι, πολίτικο λαούτο). 

Τα μαθήματα  πραγματοποιούνται στο Λόφο «Ξενία» του Πανεπιστημίου Αιγαίου καθώς και σε άλλους χώρους με βάση το πρόγραμμα και τη συμμετοχή.

 

Λειτουργία - Κατευθύνσεις  

Α. Διδακτική διαδικασία - Πρόγραμμα Σπουδών:

Στα πλαίσια του Κέντρου αναπτύσσεται μια πολυκλαδικής φύσεως εκπαιδευτική διαδικασία, με την μορφή ετήσιου κύκλου σπουδών και μέσω της λειτουργίας διακριτών τμημάτων με περιγεγραμμένα γνωστικά αντικείμενα.

 

- Τμήμα λαϊκής μουσικής: 

Μουσικό σύνολο με σκοπό την μελέτη λαϊκού ρεπερτορίου προερχόμενου από τα μεγάλα αστικά κέντρα της εποχής του Μεσοπολέμου (Σμύρνη, Πειραιάς, κ.τ.λ), καθώς και προσέγγιση ιστορικού υλικού με προέλευση από τον αστικό χώρο της Λέσβου. 

Περιεχόμενο σπουδών: 

Βασικές αρχές τροπικότητας και ρυθμολογίας στην λαϊκή μουσική. Το «υβριδικό» σύστημα των λαϊκών δρόμων. Διαστηματικές υπομονάδες-κινησιολογικές εκδοχές-φρασεολογικά στερεότυπα. Σπουδή στις επιμέρους τεχνικές εναρμόνισης στην λαϊκή μουσική. Μορφολογική ανάλυση επιμέρους συνθετικών ειδών, με παράλληλη ιστορική παρακολούθηση της υφολογικής τους μετεξέλιξης, σε επίπεδο επιτελεστικό. 

 

- Τμήμα λόγιας μουσικής της Ανατολής: 

Μουσικό σύνολο με σκοπό την μελέτη έργων λόγιων συνθετών της Πόλης, με παράλληλη μορφολογική ανάλυση σύμφωνα με το τροπικό σύστημα του Οθωμανικού makam.

Περιεχόμενο σπουδών: 

Εισαγωγή στην διαστηματική θεωρία. Τρόπος θεμελίωσης και μελωδικής ανάπτυξης-συμπεριφοράς των makam (Seyir). Θεωρητική εξέταση makam ανά οικογένειες με αναφορά σε ειδικά επιλεγμένο ρεπερτόριο. Βασικά ειδολογικά χαρακτηριστικά των makam. Σπουδή στις βασικότερες συνθετικές φόρμες Οθωμανικής μουσικής. Περίοδοι εξέλιξης-εικαστικές τάσεις-συνθετικά πρότυπα. Υφολογική προσέγγιση του προς εξέταση υλικού. Η φόρμα Taksim. Βασικές μεθοδολογικές συνιστώσες οργανικού αυτοσχεδιασμού. 

 

- Τμήμα Εκκλησιαστικής μουσικής: 

Εργαστήριο με σκοπό την μελέτη ενδεικτικά επιλεγμένου ρεπερτορίου από κλασικούς και σύγχρονους συνθέτες Εκκλησιαστικής μουσικής, με στόχο την υφολογική, ιστορική και ερμηνευτική διαχείρισή του.

Περιεχόμενο σπουδών: 

Εξέλιξη σημειογραφίας και επιμέρους συνθετικών ειδών. «Σχολές» και ιδιώματα. Προφορικότητα (ερμηνεία και ερμηνευτική). Χρηστική λειτουργία σημειογραφίας (προσδιοριστικότητα-περιγραφικότητα). Ειδικά θέματα εκκλησιαστικής μουσικής θεωρίας. Παράλληλη παρακολούθηση της εκκλησιαστικής μουσικής τροπικότητας με αντίστοιχα συστήματα της Ανατολής.

 

- Τμήμα ερμηνείας φωνής-τραγούδι: 

Εργαστήριο με στόχο την εκτελεστική –τεχνική και υφολογική- προσέγγιση φωνητικού ρεπερτορίου (λόγιου και λαϊκού), και των επιμέρους ιδιωματικών χαρακτηριστικών από τα οποία και συνοδεύεται. 

Περιεχόμενο σπουδών: 

Βασική εισαγωγή στην τεχνική της φωνής. Η φωνή ως μεθοδολογικό εργαλείο υφολογικής αφομοίωσης και ως παιδαγωγικό-διδακτικό μέσο. Η μέθοδος της «μίμησης» και της «απομνημόνευσης». Ασκήσεις σε μινιμαλιστικές διαστηματικές φόρμουλες. Εντοπισμός προφορικών-ιδιωματικών χαρακτηριστικών. Μελέτη φωνητικών εκδοχών «αυτοσχεδιαστικού» χαρακτήρα (δομή, ανάπτυξη, ύφος).

 

- Μουσικές Δεξιότητες σε όργανα: 

α. Πολίτικο λαούτο: Γνωριμία με το όργανο, κούρδισμα, δακτυλοθεσίες, βασικές τεχνικές πένας, διαστηματική διαβάθμιση, επιμέρους θέσεις μελωδικής ανάπτυξης. Επιλεγμένο ρεπερτόριο από το είδος Fasıl των Meyhane της Πόλης, κλασικών έργων Οθωμανικής μουσικής, αστικολαϊκών τραγουδιών του Μεσοπολέμου, κ. α. Η λάφτα ως σύγχρονη πρόταση αναφορικά με την εκτέλεση ελληνικού ρεπερτορίου.

 

β. Σάζι: Γνωριμία με το όργανο, κουρδίσματα, στοιχειώδης χειρισμός, τεχνικές πένας. Ενδεικτική προσέγγιση ρεπερτοριακών περιπτώσεων από την Τουρκική επικράτεια. Τοπικά ιδιώματα –μελωδικά, ρυθμικά, υφολογικά χαρακτηριστικά-. Το σάζι στο ελληνικό δημοτικό ρεπερτόριο –δυνατότητες, προοπτικές-. 

 

Β. Ερευνητική διαδικασία: 

Το όλο εγχείρημα διακρίνεται από μια απαιτούμενη ερευνητική διάθεση, γεγονός το οποίο εξασφαλίζει τη δυνατότητα στον φορέα του Αναγνωστηρίου να διαλεχθεί πλέον βάσει όρων επιστημονικών με την ευρύτερη ακαδημαϊκή κοινότητα. Διεξαγωγή επιστημονικών συνεδρίων, εκπόνηση ειδικών μελετών, έκδοση αρχειακού υλικού, κ. α, αποτελούν μερικές από τις πτυχές του ερευνητικού τομέα του εν λόγω προγράμματος. 

 

Γ. Εκτελεστική διαδικασία: 

Το συγκεκριμένο στάδιο αποτελεί την εφαρμοσμένη έκφανση των δύο παραπάνω διαδικασιών, αφού ένα συγκροτημένο τεχνικά και αισθητικά αποτέλεσμα θα πρέπει να αποτελεί καρπό μιας πολυκλαδικής διδακτικής, που να μπορεί να αφομοιώσει τα απορρέοντα επιστημονικά πορίσματα της αντίστοιχης ερευνητικής προσπάθειας. Έτσι, με γνώμονα το ήδη επιλεγμένο ρεπερτόριο, θα πρέπει να συγκροτούνται ανά περίπτωση οι κατάλληλοι τύποι ορχήστρας, που να μπορούν να αποδώσουν τεχνικά και υφολογικά τα ιδιαίτερα ειδολογικά χαρακτηριστικά του.