Γράφει η Χαρά Ζήκα *
Όλοι θέλουμε να αποφεύγουμε τους τοξικούς ανθρώπους. Αλλά ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι; Σίγουρα όχι εσύ που διαβάζεις αυτό το άρθρο, όχι εγώ που το γράφω, επομένως είναι οι υπόλοιποι; Ακόμη και ο πιο τοξικός δε θα το παραδεχτεί ποτέ, θα υποστηρίζει ότι είναι ο μόνος φυσιολογικός και θα κατηγορεί τους άλλους ως αχάριστους και προβληματικούς. Η αλήθεια είναι ότι ο καθένας από μας είναι τοξικός για κάποιους ανθρώπους, που όπως είναι επόμενο μας αποφεύγουν, όπως αποφεύγουμε κι εμείς αυτούς που δεν αντέχουμε.
Εκτός από τους αθεράπευτα τοξικούς, οι περισσότεροι γινόμαστε έτσι σε διάφορες περιόδους της ζωής μας και ιδιαίτερα όταν βιώνουμε έλλειψη συναισθηματικής ισορροπίας. Μπορεί να εκδηλώνουμε θυμό, θλίψη, εκνευρισμό, να αγνοούμε τις ανάγκες του άλλου, να γινόμαστε επικριτικοί κι ευέξαπτοι, να προσπαθούμε να εντυπωσιάσουμε απεγνωσμένα ή ίσως να γινόμαστε χειριστικοί.
Αν δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο γεγονός που μας οδηγεί σε τέτοια συμπεριφορά, θα πρέπει να αναρωτηθούμε για την ποιότητα του ύπνου μας, η οποία έχει βρεθεί ότι επηρεάζει την ψυχολογική και σωματική υγεία μας. Συγκεκριμένα, όταν δεν κοιμόμαστε καλά ή/και αρκετά είμαστε περισσότερο επιρρεπείς σε ατυχήματα, βιώνουμε κόπωση, αδυνατούμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της ζωής και προκαλούνται συγκεκριμένα νοσήματα. Αντίθετα, ο επαρκής ύπνος προσφέρει ηρεμία, νοητική διαύγεια, βελτίωση της αντίληψης, καλύτερη διάθεση και συναισθηματική ισορροπία.
Στη σημερινή εποχή οι άνθρωποι προτιμούν να δουν τηλεόραση για να νυστάξουν, να πάρουν ένα χαπάκι ή να καταναλώσουν αλκοόλ ώστε να κοιμηθούν εύκολα και επαρκώς. Ωστόσο αυτές οι μέθοδοι δεν προσφέρουν ποιότητα ύπνου και συνήθως το ξύπνημα είναι πολύ δύσκολο. Για να πεταγόμαστε από το κρεβάτι το πρωί με χαρά, διάθεση για ζωή και δημιουργικότητα, θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Είναι πολύ σημαντικό η κρεβατοκάμαρα να χρησιμοποιείται μόνο για ύπνο, να έχει αεριστεί επαρκώς, να είναι όλα καθαρά και τακτοποιημένα και τα φώτα να είναι κλειστά. Μεγάλη σημασία παίζουν οι οσμές που υπάρχουν στο δωμάτιο διότι συνδέονται άμεσα με τα συναισθήματά μας και τις αναμνήσεις μας. Τα ζώα χρησιμοποιούν τις οσμές στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων, όπως ταυτοποίηση των εχθρών, πηγή τροφής και ζευγάρωμα. Στον άνθρωπο η αίσθηση της όσφρησης είναι πιο ισχυρή σε σχέση με την όραση ή την ακοή γιατί διεγείρεται το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τα συναισθήματα. Συνεπώς, για καλύτερο ύπνο μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορα αιθέρια έλαια όπως η λεβάντα, η βανίλια, το ylang ylang και το γιασεμί. Επίσης μίγματα αιθερίων ελαίων είναι πολύ αποτελεσματικά, όπως φασκόμηλο, λεβάντα και μαντζουράνα. Μπορούν να διαλυθούν σε αλκοόλη και να ψεκαστούν στο μαξιλάρι ή να τοποθετηθούν σε διαχυτή αρώματος. Η οσμή του αιθερίου ελαίου συνδέεται στον εγκέφαλο με την εμπειρία του ύπνου και μιας ευχάριστης χαλάρωσης. Έτσι, κάθε φορά που θα υπάρχουν αυτές οι οσμές στο χώρο, θα είναι πιο εύκολος ο ύπνος.
Ένας άλλος βασικός παράγοντας είναι οι εικόνες που βλέπουμε πριν πάμε για ύπνο. Εικόνες βίας ενισχύουν τη βία μέσα μας, άσχημες ειδήσεις αυξάνουν το άγχος και τον φόβο. Ο πρωτόγονος εγκέφαλός μας δεν διακρίνει αν αυτό που βλέπουμε είναι πραγματικότητα ή όχι. Για παράδειγμα, βλέποντας ένα θρίλερ οι χτύποι της καρδιάς αυξάνονται, οι παλάμες ιδρώνουν, εκκρίνονται στο σώμα ουσίες που μας κάνουν να περνάμε στην κατάσταση fight or flight και νιώθουμε ότι κινδυνεύουμε πραγματικά, παρόλο που είμαστε ξαπλωμένοι στον αναπαυτικό καναπέ μας και δεν υπάρχει καμία απειλή. Αυτό προκαλεί αύξηση της πίεσης, ανησυχία, πεπτικές διαταραχές και ευπαθές ανοσοποιητικό σύστημα. Γι’ αυτό, αποφεύγουμε να βλέπουμε τηλεόραση ή να ασχολούμαστε με τον υπολογιστή, τουλάχιστο μια ώρα πριν τον ύπνο. Είναι καλύτερα να ακούμε χαλαρωτική μουσική και να σκεφτόμαστε πόσα όμορφα πράγματα έγιναν μέσα στη μέρα και πώς θα κάνουμε πιο απολαυστική την επόμενη μέρα. Διαβάζουμε ένα αγαπημένο βιβλίο που μας ταξιδεύει ή φέρνουμε εικόνες στο μυαλό που μας ηρεμούν, όπως μια βόλτα μέσα σε ένα δάσος με τα πουλιά να κελαηδούν, έναν υπέροχο κήπο, μια ήσυχη παραλία, ένα όμορφο πάρκο, τον έναστρο ουρανό, ένα μπάνιο σε ζεστά ιαματικά νερά, μια θερμή αγκαλιά από αγαπημένο πρόσωπο ή ό,τι άλλο θεωρεί ο καθένας χαλαρωτικό ή πολύτιμο δώρο. Έτσι, το σώμα εκκρίνει άλλες χημικές ουσίες που μας κάνουν να νιώθουμε ευχαρίστηση, άνεση, ευγνωμοσύνη και ενθουσιασμό για τη ζωή.
Είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε ότι ο ύπνος είναι χρόνος επένδυσης, είναι θεραπευτής για πολλές διαταραχές που βιώνουμε στην καθημερινότητά μας. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι εμπειρίες μας προκαλούν την έκκριση ανάλογων βιοδραστικών ενώσεων στο σώμα μας. Έτσι, θα κάνουμε συνειδητές επιλογές, ώστε να μεταμορφώνουμε τις εμπειρίες μας, άρα και ολόκληρη τη ζωή μας. Οι εμπειρίες των αισθήσεών μας είναι οι πύλες για ένα εσωτερικό ασκληπιείο, που όλοι διαθέτουμε και μπορούμε όποτε θέλουμε για να λαμβάνουμε θεραπεία, ώστε να είμαστε υγιείς και ευτυχισμένοι.
* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosnews.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα"
