Η θεραπευτική δύναμη του ήχου και της σιωπής

Πριν μερικά χρόνια, ­είχα πάει μια ημερήσια εκδρομή με λεωφορείο και όταν γύρισα το βράδυ στο σπίτι διαπίστωσα ότι ήμουν μέσα στην απελπισία. Μου έρχονταν στο μυαλό οι στίχοι των τραγουδιών που έβαζε ο οδηγός και σιγοτραγουδούσα: «αν είναι η μοίρα μου σακατεμένη…ό,τι αγαπώ εγώ πεθαίνει»,  «ένα όμορφο αμάξι με δυο άλογα να μου φέρετε τα μάτια μου σαν κλείσω…το άλλο το άλογο να είναι μαύρο σαν τη δική μου την κατάμαυρη ζωή», «μέσα στης φτώχιας τον μπαξέ είμαι κι εγώ λουλούδι», «άπονη καρδιά δεν με υπολογίζεις κι όλο με ξεχνάς», «αχ ψεύτη και άδικε ντουνιά..είσαι μικρός και δεν χωράς τον αναστεναγμό μου»! 

Είναι τραγούδια που αγαπήσαμε αλλά πρόκειται για έναν τρόπο διδαχής και εσωτερίκευσης ενός μηνύματος που δεν κάνει καλό στην ψυχολογία μας. Γνωρίζουμε όλοι πως η μουσική αγγίζει και επηρεάζει συναισθηματικά τον άνθρωπο. Ακούμε ένα τραγούδι που μιλά για αγάπη και αμέσως αναδύονται αναμνήσεις από τον έρωτα που μας στιγμάτισε. Ένα τραγούδι με γρήγορο ρυθμό μας κάνει να πεταχτούμε από την καρέκλα γεμάτοι ενέργεια και να χορέψουμε. Αυτό ο άνθρωπος το γνώριζε από αρχαιοτάτων χρόνων. Σαμάνοι, φιλόσοφοι, θεραπευτές, μάγοι και ιερείς έδιναν ιδιαίτερη σημασία στη δύναμη του ήχου και της μουσικής. Πίστευαν ότι ανάλογα με την ποιότητα των ήχων, το σώμα και ο νους μπορούν να φτάσουν σε ισορροπία και αρμονία ή στην αποδιοργάνωση. Με τη βοήθεια της μουσικής έφταναν σε έκσταση ή περνούσαν τα μηνύματα που ήθελαν στο υποσυνείδητο. Ιδιαίτερα η φωνή θεωρήθηκε μέσο θεραπείας και μάλιστα στην Ινδία χρησιμοποιούνται τα mantras για θεραπεία διάφορων ασθενειών.

Σήμερα με τον τεχνολογικό εξοπλισμό που διαθέτουμε, μπορούμε να παρατηρήσουμε τη λειτουργία του εγκεφάλου με κάθε λεπτομέρεια. Έχει βρεθεί ότι η μουσική επηρεάζει το μεταιχμιακό σύστημα, δηλαδή το τμήμα του εγκεφάλου που ρυθμίζει τα συναισθήματα και είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση των αποκρίσεων του σώματός μας σε διάφορα ερεθίσματα (π.χ. φόβος, αηδία, χαρά, ντροπή κλπ). Πολλοί έχουν άγνοια των επιπτώσεων που μπορεί να προκαλέσει η ηχορύπανση στην υγεία. Η μακροχρόνια έκθεση στον θόρυβο μπορεί να επιφέρει διαταραχές ύπνου, υψηλή πίεση, άγχος, αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, καρδιαγγειακά νοσήματα, προβλήματα στον μεταβολισμό και πολλές άλλες παθήσεις. Αντίθετα, η μουσικοθεραπεία μπορεί να βελτιώσει τον ύπνο, να συμβάλει στη θεραπεία αρκετών ασθενειών και να προκαλέσει μείωση του μόνιμου πόνου λόγω των ενδορφινών που εκκρίνονται, σύμφωνα με έρευνες που έγιναν σε κλινικές αποκατάστασης.

Όταν μιλάμε για ηχορύπανση συνήθως το μυαλό μας πάει στην οδική κυκλοφορία, στον θόρυβο των αεροσκαφών ή στις οικοδομικές εργασίες. Ωστόσο οι πιο τοξικοί ήχοι που μπορεί να εκτεθεί κανείς είναι οι φωνές από καυγάδες καθώς και οι φωνές κάποιων ανθρώπων που μας εκνευρίζουν. Η αντικατάσταση των τοξικών ήχων με θεραπευτικούς είναι τόσο σημαντική για τον οργανισμό, όσο το να σταματήσει κάποιος να τρέφεται με junk food και να ξεκινήσει υγιεινή διατροφή.

Οι περισσότεροι επιλέγουν να ακούν θιβετιανά κύμβαλα, ινδιάνικα τύμπανα, καλίμπα ή gong ως ήχους θεραπείας. Βέβαια, η καλύτερη ηχοθεραπεία είναι η φύση. Τα κύματα που σπάνε στην ακτή, το νερό που κυλάει σε ένα ποτάμι, τα δέντρα που λικνίζονται στον αέρα, τα πουλιά που κελαηδούν, προκαλούν ηλεκτροχημικές αλλαγές στα νευρικά κύτταρα. Επειδή πολλοί δεν έχουμε τη δυνατότητα να ζούμε στη φύση ή σε περιβάλλοντα χωρίς τοξικούς ήχους, μπορούμε συνειδητά να επιλέξουμε να τους μειώσουμε. Δηλαδή, να αποφεύγουμε όλους όσους προκαλούν δυσφορία στα αυτιά μας, να έχουμε επίγνωση των ήχων που ακούμε και των μηνυμάτων που μεταφέρουν και φυσικά να περνάμε ένα χρονικό διάστημα κάθε μέρα μέσα στην απόλυτη σιωπή.

* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosnews.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα"