Γράφει η Χαρά Ζήκα *
Γύρω στα 1300 μ.Χ. ένας βοσκός παρατήρησε ότι όταν οι κατσίκες έτρωγαν ορισμένα φύλλα και καρπούς, που φύτρωναν κοντά στην πόλη Μόκα, γίνονταν ανήσυχες κι έμεναν ξάγρυπνες. Αμέσως ενημέρωσε τον ηγούμενο του τοπικού μοναστηριού, στον οποίο ανήκε το κοπάδι. Αναστατωμένος ο μοναχός πέταξε στη φωτιά τους κόκκους που του έφερε ο βοσκός. Τότε διαπίστωσε ότι έβγαλαν ένα έντονο και συνάμα ευχάριστο άρωμα. Ο μοναχός, γεμάτος περιέργεια, πήρε τους καρπούς από τη φωτιά, που εν τω μεταξύ είχαν ήδη ψηθεί και τους βούτηξε μέσα στο νερό. Όσοι πιστοί δοκίμασαν το ρόφημα που προέκυψε, άντεξαν περισσότερη ώρα ξάγρυπνοι κατά τη βραδινή τους προσευχή.
Αυτός είναι ο επικρατέστερος θρύλος ανάμεσα σ’ εκείνους που αναφέρονται στην καταγωγή του καφέ. Σήμερα 6,000,000 τόνοι καφέ αλέθονται κάθε χρόνο προς τέρψη των γευστικών απαιτήσεων της παγκόσμιας κοινότητας. Τι είναι όμως αυτό που τον κάνει τόσο δημοφιλή;
Ένας λόγος ίσως είναι τα 826 (!) αρωματικά του συστατικά. Ποια μύτη μπορεί να μείνει αδιάφορη στο γοητευτικό άρωμα του καβουρντισμένου καφέ; Αλλά και η διεγερτική δράση της καφεΐνης (ένα φλιτζάνι καφέ περιέχει περίπου 100 mg καφεΐνης) δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη. Απομακρύνει τη νύστα και το αίσθημα κόπωσης. Μετά τη λήψη της μπορεί να αντέχει κανείς σε μεγάλη διανοητική προσπάθεια και παρουσιάζει τελειότερη σύνδεση ιδεών. Επίσης η καφεΐνη διεγείρει τη λιπόλυση και μειώνει την ικανότητα αποθήκευσης λίπους των νεαρών αλλά και των ώριμων λιποκυττάρων. Οι έγκυες όμως, καλό θα ήταν να αποφεύγουν τον καφέ γιατί έχει βρεθεί ότι ευαισθητοποιείται το σμάλτο των δοντιών των νεογνών με αποτέλεσμα να προσβάλλεται εύκολα από οξέα. Δεν έχει ανακοινωθεί ποτέ θάνατος ανθρώπου από μεγάλη δόση καφεΐνης, υπολογίζεται όμως ότι η θανατηφόρα δόση είναι περίπου 10 γραμμάρια.
Υπάρχει μια μέγιστη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα για τους ενήλικες αλλά η ασφαλής ποσότητα διαφέρει για τον καθένα ανάλογα με το βάρος, την ηλικία και τη γενική υγεία του. Είναι αποδεδειγμένο πως οι υψηλές δόσεις καφεΐνης μπορούν να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα υγείας. Γι’ αυτό, η λήψη καφέ χρειάζεται μέτρο, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλες τις απολαύσεις.
Οι γευσιγνώστες προτείνουν ότι ιδανικές ώρες για να πίνουμε καφέ είναι 10:00 με 12:00 ή 16:00 με 18:00. Κι επειδή αποτελεί κοινή εμπειρία το γεγονός ότι και η αίσθηση της όσφρησης συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην αντίληψη της γεύσης, για να απολαύσει κανείς πλήρως τον καφέ του θα πρέπει να βρίσκεται σε περιβάλλον χωρίς έντονες μυρωδιές. Στη χώρα μας ειδικά, η ηλιοφάνεια, η θάλασσα και τα τραπεζάκια έξω δημιουργούν το δικό μας πρότυπο τέλειων συνθηκών για την ώρα του καφέ. Επίσης ένα ποτήρι φραπέ, ένα φλιτζάνι εσπρέσο ή ένας αχνιστός βαρύς γλυκός αποτελούν ευχάριστο τελετουργικό επικοινωνίας με τους φίλους μας ή ευγενική πρόταση γνωριμίας με άτομα που μας ενδιαφέρουν.
* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosnews.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα"
