Γράφει η Χαρά Ζήκα *
Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν κάποια στιγμή στη ζωή τους προβλήματα με την εικόνα του εαυτού. Τις περισσότερες φορές τα προβλήματα αυτά προέρχονται από τις σχέσεις τους με το άλλο φύλλο.
Φαίνεται ότι ο σύγχρονος άνθρωπος σχηματίζει την εικόνα του Εγώ του με βάση την εκτίμηση που τρέφει γι’ αυτόν ο σύντροφός του. Όταν νιώθει αποδοχή, έχει υψηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Αντίθετα, ένας χωρισμός ή ένα διαζύγιο του αφήνουν απίστευτης έκτασης ψυχολογικά κατάλοιπα. Η απόρριψη από τον ερωτικό σύντροφο και οι μη αρμονικές σχέσεις με το άλλο φύλλο αποτελούν έναν από τους κύριους παράγοντες αποσταθεροποίησης της προσωπικότητας.
Δυστυχώς οι αρχέτυπες εικόνες και οι διάφοροι μύθοι που επηρεάζουν το υποσυνείδητο, ερμηνεύονται με τρόπο που ενισχύουν τις διενέξεις στη σχέση των δύο φύλων. Για παράδειγμα στη Γένεση αναφέρεται ότι ο Θεός έπλασε την Εύα από το πλευρό του Αδάμ. Έτσι, για πολλά χρόνια επικράτησε η άποψη ότι η γυναίκα είναι υποδεέστερη ή κάτι λιγότερο από τον άνδρα. Όμως η σωστή ερμηνεία είναι ότι τα δύο φύλα αλληλοεξαρτώνται και αλληλοσυμπληρώνονται.
Δεν γνωρίζουμε αν πραγματικά η Εύα και ο Αδάμ ήταν ευτυχισμένοι στον Παράδεισο αλλά επί της γης είναι βέβαιο ότι έδωσαν πολλές μάχες μεταξύ τους. Κανονικά, δεν μπορούμε να μιλάμε για ισότητα μεταξύ της γυναίκας και του άνδρα, οι διαφορές τους είναι μεγάλες, για άλλα είναι φτιαγμένος ο άνδρας και για άλλα οι γυναίκες. Ωστόσο, η φύση τους είναι ίδια, συνεπώς τα δύο φύλα είναι ισότιμα. Έχουν τις ίδιες ανησυχίες, τις ίδιες φοβίες και τους ίδιους μηχανισμούς άμυνας. Όμως, διαφέρουν σημαντικά στον τρόπο που εκφράζουν τα συναισθήματά τους, στον τρόπο που αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα και τις ανάγκες τους. Για παράδειγμα, η γυναίκα χρειάζεται φροντίδα και αφοσίωση στη σχέση ενώ ο άντρας επιδοκιμασία και θαυμασμό. Πριν το σεξ, συνήθως η γυναίκα χρειάζεται τρυφερότητα και επικοινωνία για να γίνει δεκτική ενώ ο άντρας θα ανοιχτεί μετά τη σεξουαλική επαφή. Σε έναν καυγά η γυναίκα κλαίει, νιώθει προσβεβλημένη και αβοήθητη ενώ ο άντρας προτιμά να απομονώνεται, ώστε να βάζει σε τάξη τις σκέψεις του.
Η αλήθεια είναι πως η εικόνα που έχουμε για το κάθε φύλο εξαρτάται από τη γενικότερη στάση μας στη ζωή, τη νοοτροπία μας, τη φιλοσοφία μας και τα κίνητρά μας. Παλιότερα οι γυναίκες χαρακτηρίστηκαν από έλλειψη δύναμης και ωριμότητας. Μάλιστα, κάποιοι ψυχολόγοι υποστήριξαν πως η γυναίκα υστερεί σε λογική, νοημοσύνη και ικανότητα για εξέλιξη σε ανώτερα επίπεδα. Το φεμινιστικό κίνημα απάντησε δυναμικά σε αυτές τις απόψεις υποδεικνύοντας πως άνδρες και γυναίκες είναι ίσοι και μπορούν να αναπτύξουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Ωστόσο, το κίνημα αυτό ανέδειξε την ταυτότητα του άνδρα ως πιο επιθυμητή και ενδιαφέρουσα, ωθώντας τις γυναίκες να αναπτύξουν αρρενωπές δεξιότητες και να απαρνηθούν την ιδιαιτερότητά τους.
Η ιδιαιτερότητα της γυναίκας είναι το ενδιαφέρον της για τις προσωπικές σχέσεις, για την κατανόηση και τη συναισθηματική προσέγγιση των άλλων, κάτι που θεωρήθηκε εμπόδιο για τη διαμόρφωση της ταυτότητάς της. Μάλιστα αυτό θεωρήθηκε και αδυναμία της, διότι υστερεί σε αποφασιστικότητα, αν είναι να πληγώσει τους άλλους ή να τους στερήσει κάτι, οδηγώντας την στον συμβιβασμό και στην αποδυνάμωση. Αντίθετα, για τον άνδρα η ωρίμανση και ο προσδιορισμός της ταυτότητάς του γίνεται αποκτώντας αυτονομία, επιτυχία στην εργασία και όταν αποχωρίζεται από τους άλλους, τους οποίους θεωρεί ως μέσα ενδυνάμωσης της ταυτότητάς του. Ο άνδρας θεωρήθηκε δυνατός, γιατί ως δύναμη θεωρούμε τη δραστηριοποίηση, τον ανταγωνισμό, την επιθετική στάση και την επέκταση των ορίων του εγώ. Ωστόσο η γυναίκα διαθέτει μια άλλη μορφή δύναμης, η οποία αντλείται από τη στοργή, την επαφή, τις στενές σχέσεις και την επικοινωνία με τους άλλους. Η δύναμη της γυναίκας είναι να παρεμβαίνει στον ψυχισμό του άλλου, ασκώντας έτσι μια μορφή εξουσίας, η οποία επιτυγχάνεται με λεπτότερες διαδικασίες και συνήθως δεν γίνεται συνειδητά ή σκόπιμα.
Η διαφορετικότητα των δύο φύλων δεν πρέπει να λειτουργεί διαζευκτικά ούτε αξιολογικά. Αντίθετα, είναι ωραίο που υπάρχει στη ζωή μας, διότι κάνει συναρπαστικές τις σχέσεις. Η εμβάθυνση στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και η αυτογνωσία θα μας βοηθήσουν να δούμε ότι όλοι μας έχουμε χαρακτηριστικά και των δύο φύλων. Ο καθένας από μας είναι διαφορετικός και μοναδικός, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να προσδιορίσει τον εαυτό του σε σχέση με τους άλλους, ώστε να ισορροπήσει την ανάγκη για συνύπαρξη με το άλλο φύλο αλλά και την ανάγκη για ανεξαρτησία.
* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosnews.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα"
