γράφει η Χαρά Ζήκα *
Πολλές φορές στην ιστορία της ανθρωπότητας επήλθε σύγκρουση και εχθρότητα μεταξύ επιστήμης και θρησκείας. Η πιο γνωστή διαμάχη είναι η κόντρα του Γαλιλαίου με την καθολική εκκλησία. Οι απόψεις του για τη δομή και τη λειτουργία του σύμπαντος εξαγρίωσαν τον τότε Πάπα, διότι έρχονταν σε αντίθεση με αυτά που αναφέρονταν στη Βίβλο.
Η ανακωχή που φαίνεται να ισχύει σήμερα δεν αποτελεί προϊόν εξομοίωσης των δύο τρόπων θεώρησης αλλά μάλλον αποτελεί απόφαση για μια αμοιβαία αδιαφορία. Τόσο οι ερευνητές του σύμπαντος όσο και οι αναζητητές του θεού έχουν το ίδιο αντικείμενο μελέτης: τον άνθρωπο και τον κόσμο του. Όμως, από τη μια πλευρά λαμβάνεται σοβαρά υπόψη μόνο η επιστημονική γνώση, η λογική και το πείραμα ενώ στην άλλη γίνεται αποδεκτή η γνώση που αποκαλύφθηκε από ένα υπέρτατο ον σε κάποιους πατέρες.
Εφόσον η επιστήμη αδυνατεί να διερευνήσει τις υπερφυσικές οντότητες και τις δυνάμεις τους, όπως περιγράφονται από την εκκλησία, δεν γίνεται να απορρίπτει το ενδεχόμενο ύπαρξής τους και να λέει ότι πρόκειται για μύθους ή δεισιδαιμονίες, διότι δεν διαθέτει κατάλληλες μεθόδους ή όργανα για να τις μελετήσει και επιπλέον μεταβαίνει από τη φυσική στη μεταφυσική, αυτοαπορριπτόμενη. Η θρησκεία έκανε μια απόπειρα ερμηνείας του φυσικού κόσμου, μίλησε για την αρχή της Δημιουργίας αλλά και για Εσχατολογία. Αυτές οι ερμηνείες προσέκρουσαν στην ανάγκη του ανθρώπου για ορθολογική βεβαιότητα. Έτσι, κι αυτή με τη σειρά της, δεν μπορεί να επεμβαίνει στην πορεία της επιστήμης, ούτε να θεωρεί αμαρτωλό και να καίει στην πυρά κάποιον που αμφισβητεί αυτά τα οποία η εκκλησία θεωρεί ιερά. Συνεπώς, θρησκεία και επιστήμη αντιμετωπίζουν πτυχές του κόσμου και της ανθρώπινης εμπειρίας με εντελώς διαφορετικούς τρόπους. Η διαδραστική σχέση τους οδηγεί την ανθρωπότητα σε πρόοδο και φωτίζει τον καλειδοσκοπικό χαρακτήρα του φαινομενικού κόσμου ενώ η αντιπαράθεσή τους φέρνει τον σκοταδισμό και τον μαρασμό.
Η επιστήμη είναι εγκλωβισμένη μεταξύ της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang), πριν από την οποία δεν υπήρχε τίποτα και της Μεγάλης Σύνθλιψης (Big Crunch), μετά από την οποία πάλι δεν θα υπάρχει τίποτα. Όμως, κατά τη διάρκεια αυτής της συμπαντικής πορείας, ο άνθρωπος γερνά, βρίσκεται αντιμέτωπος με τον θάνατο και νιώθει ανίσχυρος. Ο άνθρωπος νοσεί, πενθεί, πονά και αντιλαμβάνεται ότι η επιβίωσή του δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη, το μέλλον πολλές φορές μοιάζει ζοφερό και τρομακτικό, όνειρα ζωής ενταφιάζονται, η εμπιστοσύνη στους κυβερνώντες κλονίζεται, αναδύεται μια λαχτάρα του ανθρώπου να στηριχτεί κάπου, να πιστέψει σε μια θρησκεία, να δεχτεί ότι υπάρχει ένας δίκαιος θεός αγάπης, ότι ο ίδιος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι ενός ανώτερου σχεδίου με κάποιο νόημα και ότι η ύπαρξή του δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός.
Είναι αποδεκτό από όλους ότι η βαθιά πίστη επιφέρει θαύματα, δηλαδή ανεξήγητα φαινόμενα. Για παράδειγμα, άνθρωποι με ανίατες ασθένειες θεραπεύθηκαν όταν ένιωσαν ότι «είδαν» έναν άγγελο ή άλλη οντότητα. Βέβαια σήμερα τα φαινόμενα αυτά μελετώνται από τη νευροεπιστήμη αλλά και τη νευροθεολογία. Ωστόσο δεν έχουν εξαχθεί ακόμη συγκεκριμένα συμπεράσματα. Άρα, η επιστημονική γνώση έχει όρια, αποδεχόμαστε ότι γνωρίζουμε απειροελάχιστα σε σχέση με αυτά που υπάρχουν στον κόσμο μας, στον εγκέφαλό μας και στο σώμα μας.
Θρησκεία και επιστήμη συνεχώς αλλάζουν και προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα. Αν και έχει περιοριστεί το συγκρουσιακό κλίμα, απαιτείται εκσυγχρονισμός της θεολογίας και ένα έρεισμα ηθικής στην επιστήμη. Έτσι, δεν μπορεί να υποστηρίζει ένας ιερέας ότι το εμβόλιο είναι του Θεού και άλλος ιερέας ότι είναι του Σατανά. Αυτό γίνεται με βάση τις πεποιθήσεις του καθενός και χωρίς κανένα επιστημονικό υπόβαθρο.
Αλλά και οι επιστήμονες που βρήκαν ευκαιρία να προβάλλουν το αξίωμά τους εμφανιζόμενοι συνεχώς στα παράθυρα των τηλεοπτικών καναλιών, υποστηρίζουν κι αυτοί μόνο τις πεποιθήσεις τους, χωρίς να παρουσιάζουν αντικειμενικά τα επιστημονικά δεδομένα. Μιλούν με απολυτότητα και αλαζονεία, απορρίπτοντας κατηγορηματικά κάθε αντίθετη άποψη ενώ δεν διαθέτουν ακλόνητα στοιχεία. Επιλέγουν να αναφέρουν τις δημοσιεύσεις που συμφωνούν με τα πιστεύω τους και τον ισχύοντα κρατικό μηχανισμό, κάνοντας στην ουσία αυτό για το οποίο κατηγορήθηκε η θρησκεία: οδηγούν τον κόσμο σε σκοταδισμό, διχασμό και δογματισμό!
Όμως ένας επιστήμονας δεν πρέπει να ξεχνά ότι οι επιστημονικές θεωρίες ανατράπηκαν πολλές φορές. Για παράδειγμα, κάποτε η ανθρωπότητα δέχτηκε ότι υπάρχει το σύμπαν που περιέγραψε ο Κοπέρνικος αλλά σήμερα δεχόμαστε πολλά από αυτά που υποστήριξε ο Αϊνστάιν, χωρίς να ξέρουμε για πόσο καιρό ακόμη θα ισχύουν. Κάποτε γνωρίζαμε μόνο τη νευτώνεια φυσική αλλά αργότερα η κβαντομηχανική ανέτρεψε σχεδόν τα πάντα και δεχτήκαμε αυτό που ήταν αδιανόητο μέχρι τότε, δηλαδή ότι τα σωματίδια συμπεριφέρονται και ως κύματα.
Απολυτοποιώντας την επιστήμη, οδηγούμαστε σε έναν σύγχρονο Μεσαίωνα. Όμως, γνωρίζουμε πως κανένα λογικό σύστημα δεν είναι τέλειο και πάντα υπάρχουν αλήθειες που δεν μπορούν να αποδειχτούν τη δεδομένη στιγμή αλλά με την κατάλληλη τεχνολογία, έρχονται κι αυτές στο φως, δηλαδή αποδεικνύονται πειραματικά.
Η λέξη επιστήμονας προέρχεται από το ρήμα «επίσταμαι», που σημαίνει γνωρίζω κάτι πολύ καλά. Γι’ αυτό, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα άτομα που βγαίνουν στα τηλεοπτικά κανάλια, δεν γνωρίζουν καλά το θέμα, εκθέτουν απλώς τις απόψεις τους και όχι αυτό που ισχύει πραγματικά, αφού το θέμα του εμβολιασμού είναι ακόμη υπό έρευνα και συνεχώς νέα δεδομένα έρχονται στο προσκήνιο από την επιστημονική κοινότητα. Άλλωστε, πολύ πιο επιφανείς και διεθνώς αναγνωρισμένοι επιστήμονες υιοθετούν αντίθετη στάση.
Η επιστήμη δεν γνωρίζει σύνορα, όπως συμβαίνει με τις θρησκείες. Η επιστήμη αποτελεί μια διεθνή και αποδεκτή από όλους γλώσσα και πρέπει να διαφυλαχτεί το κύρος της. Αυτό που καμία θρησκεία και κανένας πολιτισμός δεν κατάφερε μέχρι τώρα, δηλαδή ο έλεγχος του παγκόσμιου πληθυσμού, έχει επιτευχθεί με τον κορονοϊό και τον υποχρεωτικό, στην ουσία, εμβολιασμό. Όμως, στην παρούσα φάση γίνεται κατάχρηση της επιστήμης, χρησιμοποιείται με απόλυτο τρόπο και μάλιστα μέλη της επιστημονικής κοινότητας πλήττουν τη φερεγγυότητά της, μετατρέποντάς την σε μια αντανάκλαση των αντιθέσεων της κοινωνίας. Η επιστήμη δεν δημιουργεί θεσμούς όπως η Ιερά Εξέταση για την καταστολή κάθε άλλης άποψης. Αντίθετα, η επιστήμη βασίζεται στην ελευθερία έκφρασης και λήψης-μετάδοσης πληροφοριών. Ουδέποτε προσπαθεί να επιβληθεί γιατί οι αλήθειες της βασίζονται σε αποδείξεις, που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση. Όπως είπε ο Τόμας Χάξλεϋ «όποτε υιοθετείται ένα δόγμα, η επιστήμη αυτοκτονεί».
* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosnews.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα"
