Το άγχος των αθλητών - Γράφει η Μαρία Βερβέρη
Γράφει η Μαρία Βερβέρη *
Πολύ συχνά ακούμε από τους γύρω μας αλλά και από εμάς τους ίδιους τη λέξη «άγχος». Το άγχος έχει γίνει κυρίαρχο κομμάτι της καθημερινότητας μας και έχει εισβάλλει σε όλους τους τομείς, οικογενειακό, επαγγελματικό, κοινωνικό αλλά και στον αθλητισμό.
Στο παρόν κείμενο θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε το άγχος στον αθλητισμό. Είναι λογικό να συμβαίνει, πώς εκδηλώνεται και πώς μπορεί ο αθλητής να το αντιμετωπίσει;
Όλοι οι αθλητές, είτε επαγγελματίες είτε ερασιτέχνες βάζουν στόχους και έχουν απαιτήσεις. Στην προσπάθεια υλοποίησης του στόχου τους δημιουργείται το άγχος, το οποίο προέρχεται τόσο από εσωτερικούς όσο και από εξωτερικούς παράγοντες. Το πόσο πολύ θα αγχωθεί ένας αθλητής, όπως και ο τρόπος διαχείρισης του άγχους έχει κυρίως να κάνει με τον χαρακτήρα του κάθε ατόμου και τις εμπειρίες που τη συνθέτουν.
Που οφείλεται το άγχος των αθλητών;
Η βασική πηγή άγχους του αθλητή είναι ο φόβος του αποτελέσματος του αγώνα. Αυτό συμβαίνει είτε επειδή ο αθλητής είχε κάποιες παρελθοντικές εμπειρίες αποτυχίας είτε αισθάνεται ότι δεν έχει προετοιμαστεί σωστά. Πολλές φορές επίσης τους φοβίζει το επίπεδο των αντιπάλων, όσο πιο ικανούς θεωρούν τους αντιπάλους τους τόσο περισσότερο άγχος έχουν. Πολλοί αθλητές αναφέρουν ότι τους αγχώνουν οι φίλαθλοι, ο προπονητής, οι γονείς τους με τις απαιτήσεις που έχουν από αυτούς. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι το άγχος των αθλητών ουσιαστικά πηγάζει από τον ίδιο τους τον εαυτό και τις αρνητικές σκέψεις που μπορεί να κάνουν και από την έλλειψη αυτοπεποίθησης.
Ωστόσο, θα ήθελα να διευκρινήσω ότι η λύση στο άγχος δεν είναι να πάει στον αγώνα χαλαρός και ότι γίνει. Εδώ, χρειάζεται προσοχή! Η απάθεια, η αλαζονεία και η πλήρης χαλάρωση μόνο αρνητικά αποτελέσματα μπορούν να φέρουν. Σύμφωνα με τη θεωρία στην αθλητική ψυχολογία, το άγχος σε ένα αγώνα μπορεί να αποδειχτεί ωφέλιμο. Αρκεί ο κάθε αθλητής εξατομικευμένα, να εντοπίσει τα ωφέλιμα επίπεδα άγχους για τον εαυτό του. Ένας καλός αθλητής την ένταση που νοιώθει από το άγχος μπορεί να τη μετατρέψει σε ενέργεια για τον αγώνα. Έρευνες αποδεικνύουν ότι οι αθλητές αποδίδουν καλύτερα όταν βρίσκονται μεταξύ των συναισθημάτων της αυτοπεποίθησης και του «ωφέλιμου» άγχους.
Συμπτώματα άγχους που παρουσιάζουν συχνά οι αθλητές:
Ψυχολογικά συμπτώματα
· Ανησυχία
· Αίσθημα ανικανότητας
· Έλλειψη συγκέντρωσης
· Έντονη σύγχυση
· Πολλές και έντονες αρνητικές σκέψεις
Σωματικά συμπτώματα
· Ταχυκαρδία
· Τρέμουλο
· Αύξηση ρυθμού αναπνοής
· Στομαχικές διαταραχές
· Εφίδρωση
Προτάσεις αντιμετώπισης άγχους:
Είναι σημαντικό ο αθλητής να μπορεί να αναγνωρίσει τα συμπτώματα του άγχους και να τα ερμηνεύει σαν μια φυσιολογική προετοιμασία του νου αλλά και του σώματος για τον επικείμενο αγώνα.
Μια καλή τεχνική πριν το αγώνισμα είναι η χρησιμοποίηση τεχνικών χαλάρωσης με βαθιές αναπνοές. Επίσης, ο αθλητής χρειάζεται να προσέξει πολύ τις σκέψεις που κάνει πριν από τον αγώνα. Δεν θα τον βοηθήσει τη δεδομένη στιγμή, να σκέφτεται τους αντιπάλους ή το αποτέλεσμα. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι να συγκεντρωθεί στην δική του προσωπική επίδοση. Επίσης, κατά την διάρκεια του αγώνα δεν έχει νόημα να σκέφτεται τις λανθασμένες κινήσεις γιατί έτσι χάνει την συγκέντρωση του. Μετά τον αγώνα ο αθλητής έχει όλο το χρόνο να σκεφτεί τί δεν πήγε καλά και να το διορθώσει την επόμενη φορά
Κλείνοντας, να τονίσουμε ότι για να καταπολεμήσει ένας αθλητής το άγχος χρειάζεται να το δουλεύει καθημερινά και να δοκιμάζει τεχνικές χαλάρωσης κατά την διάρκεια της προπόνησης, έτσι ώστε να αναπτυχθούν σωστά και αποτελεσματικά. Το άγχος δεν μπορεί να φύγει έτσι απλά, ο αθλητής χρειάζεται να εξασκηθεί στις τεχνικές αντιμετώπσης του.
* Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr/
Η Μαρία Βερβέρη αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net
