Επιπτώσεις του διαζυγίου στο ζευγάρι

Γράφει η Μαρία Βερβέρη *

Συνήθως, κάθε γάμος ξεκινά με τις καλύτερες προϋποθέσεις, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις δυστυχώς μετά από μερικά χρόνια, οι συνθήκες αλλάζουν. Για κάποια ζευγάρια, η σχέση τους φθείρεται σταδιακά, η επικοινωνία φθίνει και τα προβλήματα εγκαθίστανται. Και τότε ο χωρισμός μοιάζει μονόδρομος. Κατά κανόνα και οι δύο σύντροφοι βασανίζονται πολύ πριν πάρουν την τελική απόφαση. Ενοχές, φόβοι και ανασφάλειες συχνά δυσκολεύουν τους ανθρώπους να αποφασίσουν να χωρίσουν από έναν γάμο. Σε κάθε περίπτωση, το διαζύγιο είναι μια επώδυνη εμπειρία, που μπορεί να συγκριθεί με την εμπειρία του θανάτου ενός αγαπημένου προσώπου.

1) Συναισθηματικές επιπτώσεις ενός διαζυγίου

Γενικά, οι κυριότερες ψυχολογικές αντιδράσεις για τα άτομα που προχωρούν σε διαζύγιο είναι άρνηση, άγχος, θυμός, οργή, μελαγχολία, κατάθλιψη, αλλαγές στην αυτοεκτίμηση, παλινδρόμηση, συναισθηματική προσκόλληση στον άλλο σύζυγο, αισθήματα ανακούφισης κλπ. Ωστόσο, να αναφερθεί ότι όποιες και να είναι οι αντιδράσεις των δυο συζύγων είναι γενικά παραδεκτό ότι η απώλεια αποτελεί μια από τις πιο τραυματικές εμπειρίες που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος και ο ψυχικός πόνος που προκαλείται από το χωρισμό είναι μεγάλος και για τους δύο συζύγους.

2) Κοινωνικές επιπτώσεις ενός διαζυγίου

Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται κοινωνικά ένα διαζύγιο διαφέρει σημαντικά μεταξύ των χωρών αλλά και μεταξύ περιοχών της ίδιας χώρας. Σε ορισμένες περιοχές ο χωρισμός δεν επιφέρει καμιά σημαντική κοινωνική αλλαγή στην ζωή του ατόμου ενώ σε άλλες περιοχές τα άτομα που χωρίζουν μπορεί να βιώσουν πολύ στρεσογόνες εμπειρίες όπως αυτή της κοινωνικής απομόνωσης. Επίσης, πολλές φορές οι φιλίες κινδυνεύουν με ένα διαζύγιο. Δηλαδή οι φίλοι μπορεί να απομακρυνθούν, μη θέλοντας να πάρουν μέρος στη συζυγική διαμάχη. Επιπλέον ορισμένες φορές οι φίλοι φοβούνται ότι θα απειληθεί και η δική τους σχέση με την παρουσία ενός ελεύθερου ατόμου. Την ίδια στιγμή και τα ίδια τα διαζευγμένα άτομα έχουν την τάση να απομονώνονται από τους φίλους επειδή αισθάνονται παρείσακτοι ή επειδή είναι δύσκολο να κρύψουν τα αρνητικά συναισθήματά τους.  Ωστόσο, να τονιστεί ότι γενικά οι κοινωνικές σχέσεις, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο, λειτουργούν προστατευτικά ενάντια στο στρες, καθώς η κοινωνική υποστήριξη μετριάζει τις αρνητικές επιδράσεις του στρες στην υγεία. Επομένως, η ύπαρξη κοινωνικών σχέσεων κατά τη διάρκεια της περιόδου μετά το διαζύγιο, είναι ένας καίριος παράγοντας για την ομαλή προσαρμογή του ατόμου στις νέες συνθήκες της ζωής του.

3) Οικονομικές επιπτώσεις ενός διαζυγίου

Το διαζύγιο γενικότερα σχετίζεται με σημαντική μείωση του οικογενειακού εισοδήματος. Οι οικονομικές επιπτώσεις ενός διαζυγίου είναι το ίδιο σημαντικές για τις γυναίκες, όσο και για τους άνδρες. Έρευνες δείχνουν ότι ένα διαζύγιο μειώνει τα οικονομικά έσοδα των ανδρών καθώς τα έσοδά τους περιορίζονται πλέον στο δικό τους μόνο μισθό και όχι και της συζύγου, ενώ το οικονομικό κόστος της διατροφής των παιδιών είναι πιο υψηλό από ό,τι ήταν στο παρελθόν. Για τις διαζευγμένες γυναίκες, από την άλλη παρατηρούνται χρόνιες οικονομικές δυσκολίες. Αυτές οι δυσκολίες συνήθως υπάρχουν επειδή οι γυναίκες συνήθως διακόπτουν την εργασία τους ή αντιμετωπίζουν συγκρούσεις μέσα στο γάμο ως προς το δικαίωμά τους να εργαστούν καθώς η ανατροφή των παιδιών θεωρείται δική τους υποχρέωση.

Κλείνοντας να πούμε, ότι με το διαζύγιο επηρεάζονται τόσο οι άμεσα αλλά και οι έμμεσα εμπλεκόμενοι: οι δύο σύντροφοι, τα παιδιά, ακόμα και οι υπόλοιποι συγγενείς, αλλά και οι φίλοι. Υπάρχουν διαφωνίες, συγκρούσεις, απορίες για το πώς θα συνεχιστεί η ζωή και για το πώς θα μοιραστούν τα υλικά αγαθά, καθώς και οι ευθύνες. Και βέβαια πώς θα νιώσουν και τι θα γίνουν τα παιδιά. Παρ’ όλα αυτά, το διαζύγιο, όταν είναι προϊόν ώριμης απόφασης, μπορεί να είναι ευκαιρία για μια καινούργια αρχή. 

 Προσαρμογή από Πρόγραμμα ΕΚΠΑ με τίτλο: «Διαχείριση χωρισμού – Διαζυγίου Γονέων».