Κατάθλιψη στην εφηβεία

Γράφει η Μαρία Βερβέρη *

Ολοένα και συχνότερα εμφανίζεται η κατάθλιψη στην εφηβεία, με σοβαρές επιπτώσεις στην προσωπική και κοινωνική ζωή του εφήβου. Παρότι λοιπόν η κατάθλιψη έχει ήδη γίνει η ασθένεια του 21ου αιώνα, η διάγνωση της, ιδιαίτερα στους εφήβους δεν γίνεται εύκολα. Με αποτέλεσμα, οι έφηβοι να έχουν σοβαρά προβλήματα στο σπίτι, το σχολείο, την κοινωνική τους ζωή και γενικά την προσαρμογή τους, δυσκολίες που συνήθως συνεχίζονται και στην ενήλικη ζωή.

ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ

            Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά των ενηλίκων, μόνο που σε κάποιες περιπτώσεις εμφανίζονται συγκαλυμμένα. Η βασική διαφορά της κατάθλιψης των εφήβων από την κατάθλιψη ενηλίκων είναι ότι ο έφηβος μπορεί να παρουσιάζει ευερεθιστότητα αντί του καταθλιπτικού συναισθήματος. Γκρινιάζει συνεχώς, όλα του φταίνε, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στις διαπροσωπικές του σχέσεις, στην οικογένεια, αλλά και στο χώρο του σχολείου. Πιο αναλυτικά:

·                    Οι έφηβοι με κατάθλιψη ενδέχεται να εκφράσουν τη θλίψη τους με επιθετική συμπεριφορά σε λεκτικό επίπεδο, καταστροφική συμπεριφορά ή να οδηγηθούν στην κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών.

·                    Επικεντρώνονται κυρίως στις ενδότερες σκέψεις τους και ασκούν έντονη αυτοκριτική. Οι σκέψεις αυτές συνήθως είναι αρνητικές και απαισιόδοξες.

·                    Παρατηρούνται επίσης, διαταραχές στον ύπνο και στη διατροφή, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε απώλεια βάρους και στην εμφάνιση αισθημάτων σωματικής κόπωσης. Επιπλέον, πολλές φορές οι έφηβοι με κατάθλιψη παραπονιούνται για σωματικά συμπτώματα π.χ. πονοκεφάλους.

·                     Παρατηρείται επίσης έλλειψη κινήτρων και ενέργειας η οποία φαίνεται και από τις επιδόσεις στο σχολείο. Οι χαμηλοί βαθμοί στο σχολείο δείχνουν τη δυσκολία προσοχής και συγκέντρωσης και στη αργή σκέψη.

·                    Η κατάθλιψη στους εφήβους μπορεί να οδηγήσει στη μείωση της αυτοεκτίμησης και σε συναισθήματα προσωπικής αναξιότητας. Πιστεύουν ότι δεν είναι ικανά για τίποτα.

·                    Συνήθως ο έφηβος κλείνεται στον εαυτό του, απομονώνεται από φίλους και γνωστούς και παρουσιάζει δυσκολίες στην επικοινωνία επειδή ''δεν τον καταλαβαίνουν'' ή ''δεν τον ενδιαφέρουν πια''.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ

            Αρχικά θα μπορούσε να βοηθηθεί ο έφηβος μέσα από την συμμετοχή σε μια ομάδα μέσω της οποίας θα αναπτύξει την αίσθηση της αποδοχής και της ομαδικότητας. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες σκέψεις που ίσως να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.1)Νέες φιλίες: υγιείς παρέες και σχέσεις με συνομήλικους βοηθούν στην αυτοπεποίθηση και το συναισθηματικό μοίρασμα. 2)Αθλητισμός, χόμπι, ενδιαφέροντα, δραστηριότητες: καταπολεμούν το άγχος κι αποτελούν διέξοδο για την ενεργητικότητα.

            Πέρα όμως από τα παραπάνω το σημαντικό είναι να γίνει η έγκαιρη διάγνωση έτσι ώστε να ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία και να αποφευχθούν περαιτέρω προβλήματα. Η κατάθλιψη είναι σοβαρή διαταραχή με μακροχρόνιες επιπτώσεις, μπορεί να χειροτερέψει και να απειλήσει την ίδια τη ζωή του ατόμου, αν δεν θεραπευτεί. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον έφηβο να εντοπίσει τις δυσλειτουργικές του σκέψεις και να βρει νέους τρόπους να χειρίζεται τα αρνητικά του συναισθήματα και τις διάφορες δύσκολες καταστάσεις.

 

* Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr/

Η Μαρία Βερβέρη  αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net