«θα μεγαλώσω σωστά το παιδί μου;»
Γράφει η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου *
«θα μεγαλώσω σωστά το παιδί μου;»:
Ο σπουδαίος ρόλος της παρατήρησης και της μίμησης
Επιστρέφοντας δυο μήνες μετά και έχοντας πλέον το πρώτο μου μωράκι σχεδόν δύο μηνών τώρα, έχω ήδη αρχίσει να σκέφτομαι και να προβληματίζομαι για την ανατροφή του και για το πώς θα το μεγαλώσω «σωστά». Βάζω σε εισαγωγικά τη λέξη, καθώς κάθε γονιός θεωρεί σωστό τον τρόπο που εκείνος επιλέγει να μεγαλώσει το παιδί του. Κανένας γονιός δεν θα επέλεγε το λάθος δρόμο συνειδητά! Ασυνείδητα, όμως, και πάντα σε πλήρη αλληλεξάρτηση με τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι έχουμε μεγαλώσει και έχουμε βιώσει τις συμπεριφορές των δικών μας γονιών, αναλόγως θα πράξουμε και με τα δικά μας παιδιά. Σίγουρα δεν είμαστε τόσο άκαμπτοι ώστε να εφαρμόσουμε ακριβώς αυτά που εισπράξαμε. Εξάλλου οι νέοι γονείς σήμερα είναι πολύ πιο ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι για το πώς θα ήταν καλό να μεγαλώσουν τα παιδιά τους και είναι πιο ανοιχτοί στο να ζητήσουν βοήθεια και καθοδήγηση σ’ αυτό το δύσκολο έργο, απ’ ότι υπήρξαν οι δικοί μας γονείς ή γονείς μεγαλύτερης ηλικίας.
Όλοι νομίζω πως έχουμε ακούσει από τους γονείς μας τη φράση «Όταν κάνεις παιδιά θα καταλάβεις» και πολλοί είναι εκείνοι που τώρα την επαναλαμβάνουν στα δικά τους παιδιά, γιατί απλά όντως κατάλαβαν αυτό που τους έλεγαν τότε οι γονείς τους! Υποθέτω πως θα έχετε προσέξει πως έχετε πολλές παρόμοιες στάσεις, απόψεις και συνήθειες μ’ αυτές που είχαν οι γονείς σας όταν ήσασταν μικροί, αν και είχατε πάρει όρκο ότι εσείς θα γινόσασταν διαφορετικοί. Τώρα που είστε εσείς γονείς, οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί.
Τα παιδιά έρχονται στον κόσμο έτοιμα να μιμηθούν τη συμπεριφορά των γονιών τους. Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε ακόμα και σε ένα βρέφος μόλις λίγων ημερών όταν πλησιάσουμε πολύ κοντά στο πρόσωπο του και βγάλουμε τη γλώσσα μας. Θα δούμε αμέσως την προσπάθεια του να μιμηθεί τη συμπεριφορά μας βγάζοντας και εκείνο τη γλώσσα του. Η ικανότητα των παιδιών να μαθαίνουν μέσω της παρατήρησης και μίμησης προϋπάρχει ακόμα και της ικανότητας τους να μαθαίνουν από τις σκόπιμες προσπάθειες των άλλων να τα διδάξουν.
Οι γονείς, ωστόσο, δεν αντιλαμβάνονται πάντοτε τα ανεπαίσθητα μηνύματα που εκπέμπουν στα παιδιά τους μέσω των πράξεων και των συναισθημάτων τους. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, παρακολουθούν τους γονείς τους αναζητώντας καθοδήγηση σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων. Εάν, για παράδειγμα, το παιδί βλέπει εσάς και τον/την σύζυγο σας να επιλύετε πάντα τις διαφορές σας με φωνές και καβγάδες, τότε θα πιστέψει ότι εντέλει ο καλύτερος τρόπος επίλυσης διαφωνιών με κάποιο άλλο άτομο είναι οι καβγάδες. Οι γονείς που λένε στο παιδί τους να μη χτυπάει τους άλλους, αλλά οι ίδιοι ασκούν σωματική βία, μπορεί να ανακαλύψουν έκπληκτοι ότι τα παιδιά τους θα μιμούνται αυτή τη συμπεριφορά τους στις μελλοντικές σχέσεις τους με τους ερωτικούς τους συντρόφους ή τα μέλη της οικογένειας τους.
Τα παιδιά έχουν, επίσης, την τάση να μιμούνται τη συμπεριφορά των γονιών τους , διότι είναι ισχυρή η επιθυμία τους να μοιάσουν στη μητέρα τους ή στον πατέρα τους όταν μεγαλώσουν. Όσο μεγαλώνουν, ωστόσο, εμφανίζουν ολοένα και λιγότερο την τάση άμεσης μίμησης των γονιών τους, ενώ είναι πιθανότερο να τους αντιγράψουν με πιο έμμεσους τρόπους.
Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά σας θα ακολουθήσουν αυτό που κάνετε και όχι αυτό που τους λέτε. Δεν μπορείτε, για παράδειγμα, να τους λέτε να μην φωνάζουν ενώ τους το λέτε φωνάζοντας εσείς οι ίδιο. Είναι σα τους λέτε «Κάνε αυτό που λέω και όχι αυτό που κάνω». Αυτή τη συμβουλή σας δεν υπάρχει περίπτωση να την ακολουθήσουν. Τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα πράγματα παρατηρώντας τους γονείς τους παρά υπακούοντας στα κηρύγματα τους.
Δεν μπορούμε να επιλέξουμε το πότε ή το εάν θα γίνουμε πρότυπο για τα παιδιά μας. Είτε μας αρέσει είτε όχι, το παιδί μας μαθαίνει πάντα παρακολουθώντας μας. Και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε λεπτό!
*
Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια παιδιών- εφήβων- ενηλίκων, και εξειδικευμένη στη Νόσο Alzheimer. Εργάζεται στο δικό της Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας «Ψυχή & Λόγος» στην οδό Καβέτσου 13, Μυτιλήνη. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2251104284. Περισσότερες πληροφορίες στο eirinichatzianagnostou.blogspot.gr
Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου αρθρογραφεί κάθε Παρασκευή στο Lesvosnews.net
