Οι Βάγιες στην Κάπη της Λέσβου!!!
Ένα σπάνιο και μοναδικό σε όλη την Ελλάδα έθιμο που πραγματοποιείται το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων.
Με την είσοδο στο τριώδιο τα παιδιά των δύο μεγάλων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου χωρίζονται σε δύο ομάδες. Με κοινή συναίνεση ο πιο καλός και άξιος μαθητής μπαίνει αρχηγός της ομάδας και οι δύο ομάδες στην συνέχεια μοιράζονται το χωρίο. (μισό χωρίο η μία και μισό χωρίο η άλλη ομάδα)
Τα χαράματα του Σαββάτου του Λαζάρου τα αγόρια των δύο ομάδων ξεκινούν με γαϊδουράκια σε χωράφια του χωριού μας όπου υπάρχουν πολλές βάγιες. Εκεί αφού κόψουν πολλά κλαριά τα φορτώνουν στα συμπαθέστατα τετράποδα και τραγουδώντας γίνεται η είσοδος στο χωριό και στην εκκλησία πράγμα που συμβολίζει την είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.
Στην Εκκλησία του χωριού δένονται πολλά κλαδιά μαζί σε σχήμα κυπαρισσιού και στην συνέχεια στολίζονται με τα βαλάντια δηλ. κορδέλες και κουρέλια που φέρνουν στην εκκλησία οι κοπέλες των δύο ομάδων. Τα βαλάντια συμβολίζουν τα ενδύματα που έστρωναν οι πιστοί στον Χριστό κατά την είσοδο στα Ιεροσόλυμα.
Η κάθε ομάδα παίρνει την βάγια της και την βάζει μέσα στον Ιερό Ναό. Πάνω στις Βάγιες τοποθετούνται ξύλινοι μικροί σταυροί που δίνονται στα νιόπαντρα ζευγάρια του χωριού.
Με την αύριο, ανήμερα των Βαΐων και μετά το τέλος της θείας λειτουργίας οι βάγιες βγαίνουν στο προαύλιο της εκκλησίας όπου θα τραγουδηθούν από τα μέλη των ομάδων με τον ύμνο «σήμερον έρχεται ο Χριστός..» το τραγούδι αυτό δεν υπάρχει στην υμνολογία της εκκλησίας καθώς όπως λέγεται είναι τοπικός ύμνος. Αποτελείται από 20 και πλέον στοίχους που ψάλλονται εναλλάξ από τις δύο ομάδες και εξιστορεί το χρονικό της ανάστασης του Λαζάρου.
Στην συνέχεια η κάθε ομάδα φορτώνεται την βάγια της και ξεκινά για το γύρισμα του χωριού. Η βάγια σταματάει στις πόρτες όλων των σπιτιών του χωριού και τα παιδιά ψάλλουν την καινήν Ανάσταση. Οι νοικοκυραίοι στο άκουσμα του ύμνου εξέρχονται του σπιτιού, κόβουν από την βάγια ένα κλώνο και ένα κομμάτι κορδέλα (την οποία τοποθετούν στο εικονοστάσι) δίνουν στα παιδιά τον όβολό και απαραίτητα αυγά τα οποία μαζεύουν τα παιδιά μέσα στα καλάθια τους.
Στα σπίτια που έχουν νιόπαντρους δίνεται ο μικρός ξύλινος σταυρός που έχει φτιαχτεί από τα παιδιά. Ο σταυρός είναι σύμβολό δύναμης και δίνει στους νιόπαντρους δύναμη ώστε να παρευρεθούν στον δρόμο του νέου τους βίου.
Αφού οι βάγιες περάσουν από όλα τα σπίτια του χωριού στην συνέχεια καταλήγουν στους φούρνους του χωριού όπου θα γίνουν το άγιο καύσιμο για το ψήσιμο του ψωμιού της Λαμπριάτικης κουλούρας
.
Στο τέλος οι δύο ομάδες ανταμώνουν σε προκαθορισμένο μέρος, ενώνουν τις εισπράξεις και τα αυγά και αφού τα μοιράσουν επακριβώς εύχονται ο ένας στον άλλο καλή ανάσταση και αποχωρούν χαρούμενοι που οι ίδιοι έγιναν προάγγελοι του μηνύματος της αναστάσεως του Χριστού.
Ένα έθιμο που μας έρχεται από την Αλησμόνητη Πατρίδα Ίμβρο, και αναβίωνε κάθε χρόνο την Κυριακή των Βαΐων.
Την Κυριακή τω Βαγιώ, όλοι έβγαιναν απ' την εκκλησιά με μια αγκαλιά βάγια. Χαιρετούσαν ο ένας τον άλλο, χτυπώντας ελαφρά την πλάτη με τα πράσινα κλαδιά, και εύχονταν: " Και του χρόνου και καλό Πάσχα". Μετά τον χαιρετισμό, οι πρώτοι που δέχονταν την χαρά του "Ωσαννά" ήταν οι νεκροί. Όλοι επισκέπτονταν τους τάφους των δικών τους και άφηναν επάνω στο "σταυρό" ή την "ταφόπλακα" ένα κλαδί βάγιας.
Στο σπίτι έκαναν ένα σταυρό με βάγια και τον κάρφωναν στο ανώφλι της πόρτας. Εκεί θα έμενε όλο το χρόνο φυλαχτό από το κακό μάτι και την κακιά ώρα. Ένα κλαδί κρέμαζαν επίσης στην πόρτα του στάβλου, της μάντρας, του κήπου.
(φωτ.D.Vogiatzis)
